Ruski oligarsi postali su glavne teme poslednjih dana zahvaljujući bankarskoj krizi na Kipru, ali i smrti jednog od najpoznatijih – Borisa Berezovskog. Njegova smrt pokrenuće mnoga pitanja upućena Kremlju, bivšem partneru pokojnog oligarha Romanu Abramoviču, kao i mnogim drugim moćnim pojedincima ruske elite. A kako su ruski oligarsi uopšte došli do bogatstva?
Oligarsi su proizvod privatizacije državnih preduzeća nakon raspada Sovjetskog Saveza. Ruska ekonomija se našla u rasulu, a država je u naporu da krene ka kapitalizmu željela da uredi loše upravljanje državnim preduzećima. Pod predsjednikom Borisom Jeljcinom pokrenut je plan ’krediti za akcije’ u kom su ruske banke državi pozajmljivale novac u zamjenu za privremene udjele u kompanijama u državnom vlasništvu. Usljed neizvršenja novčanih obaveza udjeli u kompanijama pripadali bi bankama. Naravno da država nije ispunila svoje obaveze i da nije bila u mogućnosti da vrati kredite, a oni koji su bili u mogućnosti da iskoriste ovu situaciju, kao što je bio predsednik tadašnje Oneksim banke, ujedno i četvrti najbogatiji čovek Rusije, Vladimir Potanjin, stvorili su nevjerovatno bogatstvo.
Kada su krenule aukcije prodaje držvnih preduzeća, stranim investitorima bilo je zabranjeno učešće kada je predmet prodaje bila najvrijednija imovina. Onim bankama koje su od Vlade dobile ovlašćenje da raspišu aukciju, obično su završavale i kao pobjednici i to po cijeni koja je bila samo dio iznad minimalnih uloga. Akcije u nekim od najvećih ruskih naftnih konglomerata prodate su za samo djelić njihove realne vrednosti.
Kada je otpočela akcija ’krediti za akcije’ Berezovski je već bi dobro finansijski obezbijeđen. Sa novim partnerom, tada sedmim najbogatijim čovjekom u Rusiji, Romanom Abramovičem, krenuli su u preuzimanje državne naftne kompanije Sibneft. Plan je bio da Berezovski iskoristio svoj uticaj i obezbijedi da njihova ponuda bude najbolja, dok bi Abramovič vodio kompaniju. Povodom ovog sporazuma nema pisanih dokumenata koji bi potvrdili dogovor. Berezovski je podnio tužbu protiv Abramoviča tražeći odštetu od pet milijardi dolara, tvrdeći da ga je Abramovič zastrašivao kako bi prodao svoje akcije Sibnefta po minimalnoj cijeni. Tužbu je izgubio, a neki kažu da je strah od gubitka bogatstva, koje je procijenjeno na oko tri milijarde dolara, naveo Berezovskog da izvrši samoubistvo, prenosi bizlife.rs.
Prema Bloomberg indeksu mijijardera Roman Abramovič vrijedi oko 13,4 milijardi dolara. Među ruskim oligrasima su i vlasnik košarkaškog kluba Brooklyn Nets Mihail Prohorov čije se bogatstvo procjenjuje na oko 13,1 milijardi dolara, dok je najbogatiji ruski oligarh Ališer Usmanov čije bogatsvo se procjenjuje na 21,1 milijardu dolara.
