Najstariji novac pronađen u Crnoj Gori potiče iz vremena grčke kolonizacije Jadrana. To je stater sa likom boga Zevsa iz IV vijeka p.n.e.
Od antičkog novca najzastupljeniji je ilirski novac. Iliri su u III vijeku p.n.e. počeli da izgrađuju svoju državu, čiji je centar kasnije postao antički Risan. Na prvom novcu pronađenom u ovom gradu stoji natpis „RIZO …O…TAN“. Artur Evans, koji je istraživao ovaj novac, smatrao je da ti primjerci potiču iz vremena kada je grad funkcionisao kao republika. Druga vrsta kovanica pripada novcu ilirskog kralja Balajosa. Na aversu novca nalazi se lik kralja, dok je na reversu prikazana boginja Artemida. Natpis „BASILEVS“ na novcu govori o kraljevskoj tituli vladara i usponu ilirske države. Treća vrsta novca nosi na sebi natpis „MYN“, na reversu je ponovo lik boginje Artemide, a na aversu su predstave rimske ikonografije. Evans je smatrao da treća opisana vrsta novca pripada Balajosovim nasljednicima.
U kasnijoj vojnoj ekspanziji Rimljani su se širili na područje Balkanskog poluostrva, ne samo osvajajući prostor, već asimilujući kulture koje su tu zatekli. Proces romanizacije je pratilo i uvođenje novčanog sistema. Otvorene su i mnoge kovnice, koje su garantovale da će se Rim i ekonomski utvrditi na ovom području. Rimski novac bio je denarius, koji se dijelio na deset djelova – asa. U IV vijeku u pokušaju da se spasi rimska država, kao i da bi se lakše upravljalo ogromnom teritorijom, na istoku se stvara novi centar, koji će kasnije biti poznat kao Konstantinopolj. Granica tako stvorenih djelova Rimskog carstva išla je i preko teritorije današnje Crne Gore. Zaklonjen od najezde naroda, istočni dio ovog carstva, Vizantija, postojaće hiljadu godina nakon pada Zapadnog rimskog carstva (476. godine). O bogatstvu ove zemlje svjedoči novac u vidu zlatnika – solidusa, kao i bakarni folari. Solidus je počeo da se kuje za vrijeme cara Konstantina u IV vijeku i narednih šest vjekova nije mijenjao svoju čistoću u zlatu. Na aversu se nalazi lik cara, cara i carice ili cara i nasljednika trona, a na reversu je to bio najčesće lik Isusa Hrista.
Od VI vijeka slovenski narodi naseljavaju teritoriju Balkanskog poluostrva, stvarajući svoje države. Te države su bile pod uticajem Vizantije i njenog monetarnog sistema. Tako je bilo i tokom postojanja Duklje, prve crnogorske države, koja je za vrijeme Mihaila Vojislavljevića u XI vijeku postala kraljevina. Uspon dukljanske kraljevine završava se krajem XII vijeka kada vlast nad njom uspostavlja Srbija. Ona najveću moć bilježi pod dinastijom Nemanjića (XII–XIV vijek), za vrijeme čijeg vladara Stefana Uroša i počinje da kuje srebrni novac. U to vrijeme na teritoriji današnje Crne Gore radi rudnik u Brskovu (kod današnjeg Mojkovca) u kojem, za srpske kraljeve, germanski rudari Sasi vade srebro od koga se kuje brskovski groš. Brskovo se prvi put pominje 1254. godine, a poznat je na latinskom kao Brescoa. Zanimljivo je da je u tom gradu srpski kralj imao svoj dvor. Zbog bogatog rudnika ovo mjesto su posjećivali strani kotorski i dubrovački trgovci. Na aversu novca kovanog u Brskovu je lik vladara koji od sv. Stefana prima zastavu kao simbol vlasti dok se na reversu često prikazuje Isus Hrist sa grčkim natpisom. Majstori koji su izrađivali novac bili su Mlečani i pravili su ga po ugledu na mletačku valutu.
Nakon smrti cara Dušana (1355), na jugu već oslabljenog Srpskog carstva, na prostoru nekadašnje dukljanske države jača domaća feudalna porodica Balšić. Oni stvaraju svoju državu pod imenom Zeta, kojom vladaju preko šest decenija. Upravljali su Skadrom, Donjom Zetom, Konavlima, Dračevicom, Prizrenom, a u jednom periodu i Valonom, Beratom i Dračem. Novac koji kuju Balšići prvo ima utisnut grb Nemanjića, dok kasnije pokazuje potpunu samostalnost novih vladara Zete – kovanjem porodičnog grba, sa vukom na štitu. Navešćemo primjere novca Balšića koje je, u svojoj knjizi „Opis jugoslovenskih novaca“, dao Šime Ljubić. On daje opis dvije vrste novca Đurađa II Stracimirovića (1385–1403) i jedne vrste koju je kovao Balša III (1403–1421). Kod novca koji je kovao Đurađ, na jednoj strani je prikazan svetitelj koji stoji, držeći kadionicu u jednoj i Jevanđelje u drugoj ruci, dok je na drugoj strani kovanice prikazano poprsje vuka, štit i šlem. Ono što je zajedničko kod dvije vrste novca Đurađa II jeste grb sa prikazom vuka, kao i natpis na drugoj strani. U zavisnosti od vrste kovanica natpis je ili ćirilični ili latinični. Neki autori navode da novac sa ćiriličnim napisom pripada Đurađu I Balšiću (1362–1378). Autor pomenutog djela za Balšu III navodi da je kovao samo jednu vrstu novca, i to po obrascu njegovog prethodnika Đurađa II. Vrlo je važno napomenuti da se prvi pomeni novca Balšića pominju u dubrovačkom arhivu 1393. godine. Prilikom dijeljenja imovine izvjesnog Lampre Crijevića, pored dubrovačkih groša, tu se pominju kotorski, kao i Balšini groši. Vladavina Đurađa II Stracimirovića Balšića obilježena je trgovinskim prometom, kao i povlasticama koje je u trgovini dao Mlečanima i Dubrovčanima. To sve potvrđuje da je sama priroda poslovanja i razvijanja trgovine, posebno u primorskim gradovima, nametala potrebu kovanja novca. Gdje su sve bile kovnice porodice Balšić, teško je sa sigurnošću utvrditi. Poznato je da je u Skadru bila kovnica koja je, pored mletačkog novca, kovala i novac Balšića. Pominju se Ulcinj i Bar kao mjesta na kojim se mogao kovati ovaj novac.
Na drugoj strani, u V vijeku, na Apeninskom poluostrvu se stvara zajednica koja će prerasti u vojnu i pomorsku silu Evrope. To je Republika Sv. Marka Ili Mletačka republika. Ona u 15. vijeku dolazi u posjed gradova na današnjoj crnogorskoj obali – Bara, Ulcinja, Budve, Kotora. Najznačajnije su kovanice koje je Mletačka Republika (kako su je kod nas zvali) kovala u Kotoru. To su folari koji na aversu nose likove svetaca zaštitnika Kotora i Venecije, a kasnije i inicijale providura pod čijom upravom je bio Kotor.
Kotor je je još u XI vijeku imao svoju kovnicu novca i bio je pod zaštitom vizantijskih careva. Novci folari bili su bakreni, na reversu je bio lik zaštitnika sv. Trifuna, dok je na drugoj strani pisalo „Civitas Catari“. Padom pod vlast Nemanjića u XII vijeku, grad kuje novac od bakra i srebra. Na jednoj strani je svetac zaštitnik grada, a na drugoj je prikazan srpski vladar. U XIV vijeku grad prelazi u ruke ugarskog kralja Ljudevita i tada je njegov lik kovan na novcu. Kotor je, nakon toga, bio u rukama Tvrtka Kotromanića, vladara Bosne, koji u njemu nastavlja tradiciju kovanja novca. Stalnu vlast u Kotoru su ustanovili Mlečani koji su vladali gradom od 1420. do 1797, odnosno sve do propasti Republike Sv. Marka. U periodu od 1420. do 1640, kovan je samo bakarni novac, a nakon toga i srebrni. Na jednoj strani novca prikazan je sv. Trifun, dok se na drugoj strani nalazi lav sv. Marka sa natpisom „S. Marcus“ i „Civitas Catari“. Kasnije su kovani mali groševi – groseti koji su imali na licu sveca zaštitnika, a sa strane slova S-T. Sa druge strane je mletački lav, a ispod je plemićki grb sa inicijalima rektora – providura koji je upravljao Kotorom, kao i natpis „S. Markus Venetus“. Značajno kovanje za Crnu Goru je iz 1813. godine kada su Crnogorci pod opsadom držali Francuze u Kotoru u nadi da će se ujediniti sa Bokom. Francuzi tada u gradu kuju kovanice franaka sa inicijalom Napoleona Bonaparte, cara Francuske.
Bar je za vrijeme srpskih kraljeva imao kovnicu novca koja je kovala novac od bronze u dvije vrste. Na jednom novcu je s jedne strane bila slika sv. Đorđa, zaštitnika Bara, a sdruge sv. Mihaila, pri čemu obojica ubijaju aždaju s natpisom „d ̓ Antibar“. Druga vrsta novca na jednoj strani ima sv. Đorđa u oklopu i na konju kako ubija aždaju sa natpisom „Antibar“. Mlečani su takođe, dok su vladali Barom, u njemu kovali novac.
U Ulcinju je za vrijeme Nemanjića postojala kovnica novca gdje se kovao novac od bronze. Novac je na jednoj strani imao sliku Bogorodice sa Hristom, a na drugoj natpis „Agnus Dei“ i „moneta de Dulcino“. Za vrijeme kralja Uroša Nemanjića (1243–1276) ulcinjski novac sadržao je sliku ovog kralja.
Svač je danas grad u ruševinama koje samo podsjećaju na njegovu bogatu prošlost. Tu je takođe radila kovnica. Kovan je bronzani novac. Na jednoj strani je imao sliku sv. Jovana Krstitelja, a na drugoj dvospratnu londžu na kojoj je bila kula sa zupcima.
Poslije dinastije Balšić, na čelo crnogorske države došla je feudalna porodica Crnojević. Država Crnojevića, za čije vrijeme ne postoje podaci o kovanju novca, krajem 15. vijeka pada pod tursku vlast. Posljednji vladar Đurađ Crnojević završava svoj život u Turskoj. Njihovi posjedi, koji se sve češće od tada pominju kao Crna Gora, predstavljaju zajednicu plemena koja su između sebe zavađena, samim tim i podložna turskom uticaju. Od tada monetarni sistem dobija i tursku valutu u cirkulaciji, aspru ili akču, a ubrzo, pored mletačkih cekina, i talire i rublje Austrije i Rusije. Navešćemo slučajeve korišćenja ovih moneta na crnogorskom području. Padom pod tursku vlast Crna Gora je do 1514. godine bila sastavni dio Skadarskog sandžakata. Za vrijeme vladavine crnogorskog sandžak-bega Crnojevića Crnogorci su plaćali porez, i to po dukat na kuću ili 55 aspri. Aspre se pominju u defterima kao i u nekim crnogorskim dokumentima u XVI i XVII vijeku. Sudski procesi se tada rješavaju plaćanjem u ovom novcu, jer Turci pokušavaju da umjesto fizičkog kažnjavanja za prestup uvedu novčano.
U XVI vijeku dominiraju dvije vrste novca – uglavnom zlatnik, bilo da je cekin, madžarija, sultanija, kao i sitna aspra od srebra. Međutim, ubrzo dolazi do eksploatacije brojnih rudnika u Americi koji plasiraju jeftino srebro u Evropu i ono polako zamjenjuje zlatni novac. Poslije 1630. godine Balkansko poluostrvo preplavili su španski reali, austrijski i italijanski taliri zahvaljujući ovom srebru. Taj novac se kod nas popularno nazivao groš. Novac koji je često bio prisutan kod crnogorskih glavara bio je mletački cekin. Oni su primali određeni iznos u ovom novcu za služenje Mletačkoj republici. Mletački novac je u Crnoj Gori imao viši kurs nego u Mletačkoj, što je ovoj republici donosilo dobit.
Pored prodora zlatnog novca nazvanog madžarija krajem XVI vijeka, u Crnoj Gori kao i u ostalim balkanskim zemljama, najcjenjenija moneta je ostao cekin. Ova valuta i u XVIII vijeku ostaje glavno sredstvo novčane razmjene Crne Gore sa Primorjem, što govori o tome da je naša zemlja potpuno bila uklopljena u novčani sistem koji je vladao na Primorju.
Cetinjska mitropolija se, takođe, služila pomenutim srebrnim novcem, tako da je u zaostavštini vladike Visariona Borilovića pronađen novac koji su činili reali, cekini, dukati, lire. Grošem je nazivan i mletački srebrni dukat, koji se dijelio na 40 dinarića – groseta po 4 solda. Cekin je vrijedio 6,5–7 groša. Krajem 18. vijeka, tačnije 1797. godine, dešavaju se krupne političke promjene, a Francuska pokorava Mletačku republiku. Dugo cijenjeni i korišćeni mletački cekin vrlo brzo će nadmašiti austrijska valuta fjorin.
Od kraja XVII vijeka Crna Gora je slobodna zemlja, koja će ubrzo izgraditi sopstvene državne institucije. Na čelu nezavisne crnogorske države nalaziće se vladari iz dinastije Petrović – Njegoš, koji će vladati Crnom Gorom do 1918. godine.
Prvi pokušaji kovanja crnogorskog novca vežu se za period vladavine Petra II Petrovića Njegoša. Prilikom jedne od svojih posjeta Italiji, u kojoj je bio sa putopiscem Ljubomirom Nenadovićem, Njegoš je u Napulju posjetio bankara Karla Rotšilda. U razgovoru, koji su vodili, bankar je bio oduševljen ljepotom i istorijom Crne Gore koju mu je crnogorski vladika prikazao. Tom prilikom je Njegošu predložio da počne da kuje crnogorski novac. Ideja je bila da se na aversu nađe ćirilični natpis „ZLATNI PERUN“, po slovenskom bogu čije je ime uzeto za naziv valute, a kao i vrijednost novca koja je iznosila dva talira. Na reversu je trebalo da piše „Crna Gora 1851“, godina kada je trebalo da počne kovanje. Natpis se nalazi u krugu koji formira uroboros, mitološka predstava zmije koja simboliše vječnost. Petar II Petrović Njegoš je umro 1851. godine i nije uspio da ostvari svoju zamisao kovanja prvog crnogorskog novca. Otisak klišea je, međutim, sačuvan u vosku i na osnovu tog otiska su izrađene jubilarne kovanice povodom 150 godina od štampanja „Gorskog vijenca“. Novac koji je cirkulisao u Crnoj Gori za vrijeme Petra II Petrovića Njegoša bio je gulden, fjorin, cekin, talir.
Na Berlinskom kongresu 1878. g. Crna Gora je dobila dugo čekano zvanično međunarodno priznanje, te se posvetila unutrašnjim pitanjima zemlje, od kojih je jedno bilo i ekonomsko.
Crna Gora nije imala svoj novac sve do 1906. godine. U drugoj polovini XIX vijeka na tržištu preovlađuju austrijski talijer i fjorin. Fjorin ostaje platežno sredstvo u knjaževini sve do maja 1901. godine kada se u Crnu Goru uvodi austrijska kruna. Ovo je negativno uticalo na crnogorsku privredu tako da je vlada gledala da iskuje svoj novac i stekne monetarnu nezavisnost od Austrougarske. Tim povodom su se i obratili Beču pominjući namjeru da kuju zlatni, srebrni i bakarni novac koji bi bio izjednačen sa austrijskom valutom i da, kao takav, može biti prihvaćen u Habsburškoj monarhiji. Ministar finansija Niko Matanović je povodom ovog pitanja otputovao u Beč 1895. godine. Po povratku je donio pozitivnu vijest da je prihvaćen prijedlog kovanja crnogorskog novca u Beču, kao i njegova ravnopravnost sa austrijskom krunom. Međutim, stvarnost je bila drugačija. Kućinski, predstavnik Austrije na Cetinju, je rekao da Matanovićev izvještaj nije tačan i da Austrija neće primati crnogorski novac ni pod kojim okolnostima. Prijedlog za ponovno pokretanje ovog pitanja dao je u julu 1902. godine Jan Vaclik, bivši crnogorski agent u Skadru, tako da je 1906. godine iskovan prvi crnogorski novac. Knjaz Nikola je 11. aprila 1906. dao Ukaz o kovanju novca. Ovlašćeno je Ministarstvo finansija da može iskovati niklenog i bronzanog novca u vrijednosti od 200 000 perpera. Novac je pušten u cirkulaciju 28. avgusta 1906. godine a otkovan je u Beču. Nakon dvije godine iskovane su nove serije niklenog i bakarnog novca, ali ta količina nije bila dovoljna da zamijeni austrijski sitni novac u Crnoj Gori, pa je donijeta odluka da se kuje srebrni novac. Tada je za mjesto kovanja izabrana Francuska, a posebno zbog austrijske aneksije Bosne i Hercegovine, koja se desila iste godine. Sklopljen je ugovor sa francuskom firmom Bertrand&Berenger i iskovani su komadi od 1 i 5 perpera, a u junu 1909. već su bili uuotrebi. Crnogorska vlada nije na tome stala, već je odlučila da iskuje i zlatni novac. Nacrt za izgled kovanice je odradio slikar Ilija Šobajić, a kliše Stefan Švarc, profesor iz Beča. U Bečkoj kovnici novca je 1910. godine iskovano 300 komada od po 100 perpera, 30 000 komada po 20 perpera i 40 000 komada po 10 perpera. Zadovoljni iskovanim novcem, na Cetinju su iste godine odlučili da ponove kovanje zlatnog novca povodom proglašenja Crne Gore za kraljevinu. Razlika u nacrtu aversa je bila što je je lik Nikole I imao i lovorov vijenac na glavi, a na novcu je pisalo da je Crna Gora kraljevina. Graver aversa je bio Stefan Švarc, a reversa Rudolf Nojberger. Poslije ovog kovanja, nikad više nije iskovan zlatni novac za Crnu Goru. Nastavljena su kovanja sitnog i srebrnog novca u periodu od 1912–1915. Od toga su najvrijedniji komadi para koje su otkovane ratne 1915. godine sa utisnutim natpisom „ESSAI“, što znači probni primjerak.
Poslije dugog perioda mira (1878–1912), dolazi do sukoba Crne Gore sa Otomanskim carstvom. U savezu sa ostalim zemljama na jugu Evrope, Crna Gora radi na tome da se hrišćanske zemlje potpuno oslobode uticaja turske vlasti. U Balkanskom ratu 1912, zbog potrebe finansiranja vojske u zemlji, štampa se papirna uputnica perpera kao zajam naroda državi. Prvi primjerci ove uputnice odštampani su u štampariji Unie u Pragu u nominalama od 1, 2, 5, 10, 50 i 100 perpera. Imali su različite dimenzije i boje u zavisnosti od veličine nominale, kao i ćirilične natpise, dok je na sredini prikazan državni grb Crne Gore. Avers i revers su identični. Tokom 1912. godine se kuju i kovanice srebrnih perpera u nominalama od 1 i 5 perpera. Količina kovanog novca, koji se tada nalazi u cirkulaciji na teritoriji Crne Gore, nije bila dovoljna, pa se 1914. godine kuje nikleni i bakarni novac od 1, 2, 10 i 20 para, kao i srebrni novac od 1 i 5 perpera.
Crna Gora je, poslije vrlo kratkog mira, kao član Antante uzela učešće u Prvom svjetskom ratu protiv Centralnih sila, Austrougarske i Njemačke. Iscrpljena Balkanskim ratovima i finansijski oslabljena, vlada je pristupila ponovnom štampanju uputnica. Nove uputnice će se štampati na Cetinju u Državnoj štampariji sa apoenima od 5, 10, 20, 50 i 100 perpera, dok će za nominale od 1 i 2 perpera poslužiti uputnice iz 1912, koje će biti preštampane novim datumom štampe iz 1914. godine. Uputnice su rađene na punijoj hartiji. Dimenzija svih novčanica je bila ista. Nastavak rata dovodi do novog unutrašnjeg zajma i štampanja nove serije uputnica. Ovog puta one su štampane u Parizu u nominalama od 1 do 100. Crna Gora će sa uputnicama u teškoj finansijskoj situaciji dočekati i kapitulaciju svoje vojske u Prvom svjetskom ratu, januara 1916. godine.
Austrougarska je za vrijeme okupacije Crne Gore u Prvom svjetskom ratu svim silama nastojala da obezvrijedi perper, naročito papirne novčanice. Po svoj prilici, to je rađeno da bi se iz naroda izvukle što veće količine metalnog, a u prvom redu, zlatnog novca. Da bi konstatovale količinu crnogorskih novčanica u zemlji, kao i da bi spriječile eventualan uvoz novih banknota, okupacione vlasti su 10. juna 1916. godine donijele odluku o pečatiranju novčanica perpera. Duž donje ivice pečata pisalo je ime mjesta gdje je pečaćenje izvršeno. Pečatirane su novčanice iz 1914. godine, oba izdanja. Novčanice su žigosane u najmanje sedam gradova, i to: Cetinju, Peći, Kolašinu, Nikšiću, Pljevljima, Podgorici i Starom Baru. Naredne 1917. godine austrougarske vlasti su donijele naredbu o zamjeni pečatiranih perpera za nove uputnice. U narodu je taj novac poznat kao austrougarski ili albanski perper. Na aversu su ove banknote imale natpise na njemačkom, a na reversu na crnogorskom i albanskom jeziku. Cilj emitovanja je bio da se i dalje izvlači novac, posebno srebrni i zlatni, od crnogorskog naroda prilikom novčane razmjene. Smatra se da je, na taj način, iz Crne Gore odnijeto više od 4,5 miliona kruna u zlatu.
Prvi svjetski rat je bio završen porazom Centralnih sila i potpisom mira u oktobru 1918. godine. Iako je Crna Gora bila članica pobjedničkog saveza i dvije godine pod okupacijom, ona gubi svoju nezavisnost. Pored svih napora kralja Nikole i vlade u egzilu, i protivno njihovoj volji, Crna Gora postaje u decembru dio Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. S obzirom na to da je prije rata austrougarska kruna bila najzastupljenija moneta, na teritoriji nove kraljevine ona postaje privremena valuta. Papirna kruna će se koristiti u razmjeni, ali samo prethodno pečatirana sa pečatima nove države. Od novembra 1919. godine emituju se prvi apoeni dinara, nove valute KSHS, koje izdaje Ministarstvo finansija. Perper je zamjenjivan za dinar 2:1 za iznose preko 5000 perpera, a 1:1 za iznose ispod te cifre. To je dovelo do još većeg siromašenja ionako izmučenog stanovništva Crne Gore. Bakarne crnogorske kovanice od 1 i 2 pare nikad zvanično nijesu povučene iz opticaja, dok su niklene kovanice od 10 i 20 para povučene 1932. godine.
Kao nestabilna država, a pod imenom Kraljevina Jugoslavija od septembra 1929, prva tvorevina južnoslovenskih naroda nestaje u Drugom svjetskom ratu 1941. Vlada je prebjegla u London, dok je država rasparčana između Njemačke i njenih saveznika. Crna Gora je prvo okupirana od strane Italijana i u njoj je korišćen jugoslovenski novac sa italijanskim pečatima, a kasnije i italijanska lira, koja se sa dinarom mijenjala u odnosu 10:1. U djelovima Crne Gore naseljene albanskim življem i aneksiranim od strane Velike Albanije cirkulisao je albanski novac lek i franga, a u Boki Kotorskoj i kuna Nezavisne Države Hrvatske. Zapamćen je i novac Srbije pod njemačkom okupacijom plasiran na sjeveru zemlje. Na jednoj od ovih novčanica nalazi se i lik Petra II Petrovića Njegoša. Nakon savezničkog prodora preko Sicilije 1943. godine, Italija je kapitulirala. Crna Gora nakon toga biva reokupirana od strane Njemačke, tako da će se do kraja rata u Crnoj Gori koristititi njemačka rajhsmarka.
Vlada Kraljevine Jugoslavije je 1943. godine štampala novac u egzilu, i to dinar sa likom kralja Petra II Karađorđevića, čime je pokušala da skrene pažnju na sebe u nadi da će se monarhija obnoviti poslije rata. Međutim, partizanski pokret od tada dobija pažnju saveznika i do te obnove neće doći.
Nakon 1945. godine stvara se komunistička Jugoslavija. Kao prvi službeni novac u Federativnoj Narodnoj Republici Jugoslaviji koristiće se dinar koji je štampan u Moskvi 1944. Za monetarnu istoriju Crne Gore je značajno da se u periodu kašnjenja ovog dinara pojavljuje tzv. socijalni dinar Federativne Crne Gore u Federativnoj Jugoslaviji. Potpisnici emitovanja ovog dinara bili su dr Niko Miljanić i Savo Čelebić. Ova moneta nije dugo cirkulisala jer je ruski novac stigao 1945. u Jugoslaviju. Na njima je bio lik Milovana Rodića, ranjenog partizana kojeg je oslikao Đorđe Andrejević Kun na ostrvu Vis. Kasnija izdanja novčanica karakterišu socijalistički motivi rada i napretka, djevojke u nošnjama, motivi jugoslovenskih gradova i spomenika, ali i likovi Arifa Heralića i Alije Sirotanovića, livca i rudara iz Bosne, koji su vrijednim radom zavrijedili da se njihov lik nađe na novčanicama. Prvi intelektualac prikazan na jugoslovenskom novcu bio je Nikola Tesla. Josip Broz Tito se nalazi na novčanicama iz 1978. koje nijesu cirkulisale i veoma su vrijedne zbog toga, kao i na novčanici od 5000 dinara iz 1985. godine.
Period poslije Titove smrti je zapamćen po rastu inflacije. U promet ulaze novčanice sa velikim brojem nula što je bio samo početak teške finansijske situacije u zemlji. Brojni pokušaji da se sistem održi ne uspijevaju i dolazi do raspada Socijalistike Federativne Republike Jugoslavije, koji je praćen osamostaljivanjem nekih republika, a potom građanskim ratom u Bosni i Hercegovini. Aprila 1992. Srbija i Crna Gora stvaraju Saveznu Republiku Jugoslaviju koja će zbog uticaja na pomenuti građanski rat godinama biti pod sankcijama međunarodne zajednice. Zatvorenost granica prouzrokovaće jednu od najvećih poznatih inflacija u monetarnoj istoriji. Ogroman broj novčanica sa sve većim brojem nominala je u opticaju. Siromaštvo naroda se povećava, a milijarde na novcu se množe. Taj period je spominjan kao „vrijeme siromašnih milijardera“. Pokušaj sređivanja jugoslovenskih finansija i dinara kao zvanične valute se desio 1994. godine za vrijeme Dragoslava Avramovića, guvernera Narodne banke Jugoslavije. Sa saradnicima je pokušao da spasi privredu tako što je vezao kurs dinara za marku u odnosu 1:1. Brzo se osjetilo veliko poboljšanje ekonomskog stanja u zemlji, ali sankcije i rat nijesu dozvolile da se ovaj projekat u potpunosti razvije.
Radi zaštite ekonomskih interesa Crne Gore, Vlada Crne Gore je krajem XX vijeka donijela odluku da napusti dinar i da Crna Gora preuzme sva ovlašćenja u domenu monetarne politike. Stoga je 2. novembra 1999. godine donijeta odluka o uvođenju dvovalutnog sistema u kojem su funkcionisali njemačka marka i dinar. Kada je procijenjeno da je u opticaju dovoljna količina njemačkih maraka, donijeta je odluka da, od 1. januara 2001. godine, jedino sredstvo plaćanja bude ova valuta.
Od marta 2002. godine euro je jedino sredstvo plaćanja.
Izvor: CBCG
