Analiza prestižnog univerziteta Cambridge baca sumnju na efikasnost slobodnog tržišta dokazujući kako su bruto društveni proizvod i produktivnost rasli više prije 1979. i tržišnih reformi britanske premijerke Margaret Thatcher, piše Guardian.
Privatizacija, smanjenje regulacije i niski porezi nisu uspjeli da podstaknu rast u dovoljnoj mjeri, navodi se u novoj studiji koja dovodi u pitanje zasluge slobodnog tržišta.
U širokoj analizi britanskoe ekonomije decenijama prije i nakon 1979., ekonomisti sa univerziteta Cambridge kažu kako su liberalne ekonomske politike koje je pokrenula Thatcher dovele do visoke nezaposlenosti i velike nejednakosti. Istovremeno, suprotno raširenom mišljenju, BDP i produktivnost rasli su sporije od 1979. pa nadalje, nego u tri decenije koje su prethodile.
Prema Kenu Couttsu i Grahamu Gudginu iz Centra za poslovna istraživanja s Cambridge liberalne tržišne politike nisu dovele do većeg rasta BDP-a. “Oni koji vjeruju u slobodno tržište moraju biti u stanju da pokažu da je ekonomski učinak nakon 1979. bolji od ranijih ekonomskih politika. Polazišna tačka u tome trebala bi biti dokazivanje da su stvarni pokazatelji nakon 1979. bolji”, kažu Coutts i Gudgin. Ovaj izvještaj pokazuje upravo suprotno – da svi važni ekonomski indikatori, uključujući i rast BDP-a, nisu bili ništa bolji nakon reformi Margaret Thatcer.
Liberalizacija je dovela do neodrživog zaduživanja
Finansijska liberalizacija je dovela do ogromnog stepena zaduživanja domaćinstava, koja se na kraju pokazala neodrživa. To je privremeno povećalo rast i potrošnju, ali je doprinijelo nastanku bakarske krize u 2008. godini i najduže recesije, stoji u ovom izvještaju.
Ekonomisti smatraju kako je prosječni godišnji rast BDP-a po stanovniku pao s 2.6 posto godišnje u tri decenije prije 1980. na 2.2 posto godišnje u narednim decenijama do 2007. godine, a od 2007. je padao za 0.2 posto godišnje. Produktivnost je još više pala – s 2.9 posto godišnje u tri decenije prije 1980. u poređenju s 1.7 posto od 1980. do 2007., te padom od 0.2 posto godišnje od 2007. godine.
Mogući su i drugačiji oblici kapitalizma
Iako su inflacija i poremećaj industrije smanjeni nakon 1980., nezaposlenost i nejednakost su rasli, stoji u analizi. Autori kažu da, čak i ako uzmemo u obzir činioce kao što su usporavanje rasta svjetske trgovine, dokaz apsolutnog napretka u Ujedinjenom Kraljevstvu nakon 1979., je u najboljem slučaju dvojak.
Coutts kaže kako je ovaj izvještaj, pod nazivom “Makroekonomski uticaj liberalnih ekonomskih politika u Ujedinjenom Kraljevstvu”, činjenična pozadina u raspravi oko poboljšanja britanske ekonomije. Rad poziva na širu raspravu oko toga koji bi ekonomski model Ujedinjeno Kraljevstvo trebalo usvojiti.
“Ovo je pravo vrijeme za postavljanje pitanja slijedi li Ujedinjeno Kraljevstvo najprikladniji oblik kapitalizma”, pišu Coutts i Gudgin. “Kreatorima politika dostupni su širi oblici kapitalizma nego što se obično pretpostavlja”, zaključuju autori.
Telegram
