Kapitalni budžet u periodu od januara do oktobra ove godine izvršen je u iznosu od 114 miliona eura, što predstavlja 67% realizacije dosadašnjeg plana, pokazuju podaci Ministarstva finansija. To znači da je ostvareno je 55 miliona manje od plana.
U izvještaju o izvršenju budžeta navodi se da je realizacija kapitalnog budžeta zaključno sa oktobrom mjesecom dominantno su ostvarena u okviru realizacija putne infrastrukture i niskogradnje u iznosu od 51% ukupnih izdataka, zatim razvoja manje razvijenih lokalnih samouprava 8,8%, unapređenja turističke ponude 5,4% i td.
Posmatrajući pojedinačne projekte, od ukupno 374 projekta koji su planirani budžetom za 2023. godinu, kod 215 nije evidentirana ni jedna transakcija plaćanja, dakle skoro 2/3 projekata se ne realizuje.
– Kod preostalih projekata, pojedinačno najveće izdvajanje odnosi se na transfer od po milion eura prema 10 opština iz sredstava koja su ostvarena iz ekonomskog državljanstva, a koje se evidentira u okviru projekta pomoći manje razvijenim lokalnim samoupravama sa sjevera za realizaciju kapitalnih projekata iz sredstava ostvarenih od ekonomskog državljanstva – navedeno je.
U dokumentu koje je objavilo Ministartsvo finansija, navodi se da su prihodi budžeta u periodu od januara do oktobra iznosili su 2,12 milijardi eura ili 34,4% procijenjenog BDP-a i veći su za 371,9 miliona eura ili 21,2% u odnosu na planirane. U odnosu na uporedni period prošle godine veći za 508,2 miliona eura ili 31,5%, pokazuju podaci Ministarstva finansija.
Kako je navodi u objavljenom izvještaju, najznačajnija pozitivna odstupanja zabilježena su kod prihoda po osnovu poreza na dodatu vrijednost, prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica, doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, ostalih prihoda, te donacija i transfera.
– Prihodi po osnovu PDV-a zaključno sa oktobrom mjesecom naplaćeni su u iznosu od 892,9 miliona eura, što je za 97,7 miliona eura ili 12,3% više u odnosu na planirane i 139,9 miliona ili 18,6% više u odnosu na isti period lani – navodi se u dokumentu.
Kategorija prihoda od akciza, u navedenom periodu, naplaćena je u iznosu od 270,5 miliona eura, što je u odnosu na plan više za 44,8 miliona eura ili 19,8%, odnosno 62 miliona ili 29,7% u odnosu na isti period prethodne godine.
– Najveći doprinos rastu akciza za 10 mjeseci 2023. godine zabilježen je kod akcize na mineralna ulja i njihove derivate, i to u iznosu od 151,1 miliona eura, što je za 49,8 miliona ili 49,2% više u odnosu na isti period prethodne godine. Takođe, značajan rast zabilježen je kod akcize na duvan i duvanske proizvode, i to u iznosu od 82,5 miliona eura, što je za 5,1 miliona eura ili 6,6% više u odnosu na isti period lane – kazali su iz Ministartsva finansija.
Imajući u vidu da je 1. jula stupio na snagu član Zakona o akcizama, kojim se uvodi akciza na proizvode od šećera, kakaoa i sladoled, po ovom osnovu do sad je naplaćeno ukupno 1,8 miliona eura, dodaju.
Prihodi po osnovu poreza na dobit pravnih lica naplaćeni su u iznosu od 143,3 miliona eura i veći su u odnosu na planirane za 30,9 miliona ili 27,5%, dok su u odnosu na uporedni period lani veći za 60 miliona ili 72,1%.
– Snažan rast ove kategorije prihoda prvenstveno je rezultat uvođenja progresivnih stopa na dobit, rasta ekonomske aktivnosti i ostvarenih rezultata privrednih subjekata u prethodnoj godini, kao i poboljšanja poreske discipline – pojašnjeno je u izvještaju.
Kategorija doprinosa u posmatranom periodu realizovana je u iznosu od 439,4 miliona eura što je za 80,4 miliona eura ili 22,4% više u odnosu na planirane, odnosno 93 miliona ili 26,8% više u odnosu na uporedni period prošle godine.
– Trend rasta ove kategorije prihoda nastavljen je i u oktobru, a dominantno je rezultat smanjenja neformalne ekonomije na tržištu rada usljed smanjenja poreskog opterećenja na rad, veće poreske discipline, kao i povećanja zarada zaposlenih u javnom sektoru čime je uvećana i osnovica naplate poreza i doprinosa na zarade – ističu iz resora finansija.
Ostali prihodi u posmatranom periodu iznosili su 157,6 miliona eura, što je rast od 74,8 miliona u odnosu na planirane, odnosno rast od 134,4 u odnosu na prošlu godinu.
U izvještaju se navodi da je značajan rast ove kategorije prihoda dominantno je rezultat prekida hedžing aranžmana iz 2021. godine, i to u iznosu od skoro 60 miliona eura, kao i prenos sredstava naplaćenih u okviru implementacije projekta ekonomskog državljanstva u ukupnom iznosu od 55,8 miliona eura. Pored navedenog, u istom periodu izvršena je uplata u iznosu od 11,6 miliona eura, po osnovu uplaćenih dividendi od ostvarene dobiti privrednih društava u većinskom vlasništvu države.
– U navedenom periodu značajan rast zabilježen je i kod kategorije donacije i transferi koji su ostvareni u iznosu od 55,8 miliona eura, što je u odnosu na plan više za 20,7 miliona i 29,7 miliona eura više u odnosu na uporedni period 2022. Rast navedene kategorije prevashodno je rezultat izvršene uplate sredstava od strane EU, a po osnovu direktne budžetske podrške za energetsku efikasnost – navedeno je.
Prihodi u oktobru mjesecu iznosili su 220 miliona eura i veći su za 42,4 miliona ili 23,9% u odnosu na plan , odnosno za 52 miliona ili 30,9% u odnosu na isti mjesec 2022. godine.
– Izdaci budžeta za prvih 10 mjeseci ove godine iznosili su 1,94 milijardi eura ili 31,4% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 120,9 miliona ili 5,9% dok su u odnosu na isti period lani veći za 264,9 miliona ili 15,8% – ističe se u dokumentu.
U strukturi ukupne potrošnje u posmatranom periodu, tekući budžet izvršen je na nivou od 1,82 milijardi eura, što predstavlja 94% ukupne potrošnje, dok je kapitalni budžet izvršen na nivou od 114,3 miliona, što predstavlja 6% ukupne potrošnje.
– Posmatrajući glavne kategorije potrošnje u okviru ovog budžeta, tekući izdaci u navedenom periodu realizovani su u iznosu od 816,2 miliona eura i u odnosu na planirane manji su za 33,5 miliona ili 3,9%. U okviru ove kategorije izdataka najznačajnija izdvajanja su kod bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 526,1 miliona, što je u odnosu na plan veće za 14,7 miliona ili 2,9% i koje su realizovane u skladu sa važećim zakonskim propisima, potpisanim kolektivnim ugovorima i stvarnom obračunu zarada. Takođe, izdaci za kamate su realizovani u većem iznosu od plana za 4,3 miliona. Pored navedenog, ostale budžetske pozicije u okviru tekućih izdataka uglavnom ispod plana, shodno stvarnoj dinamici potrošnje potrošačkih jedinica – stoji u izvještaju o izvršenju budžeta.
Transferi za socijalnu zaštitu, do kraja oktobra, ostvareni su u iznosu od 673,1 miliona eura i veći su u odnosu na planirane za 20,3 miliona ili 3,1%, dok su u odnosu na isti period prošle godine veći za 139,7 miliona eura ili 26,2%. To je dominantno rezultat većeg izvršenja po osnovu prava iz oblasti socijalne zaštite i prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja, usljed redovnog i vanrednog usklađivanja ovih izdataka shodno važećim zakonskim propisima.
Rashodi u oktobru mjesecu iznosili su 212,8 miliona i manji su u odnosu na plan za 6,3 miliona ili 2,9%, dok su u odnosu na oktobar prošle godine veći za 25,3 miliona ili 13,5%.
– Imajući u vidu realizaciju prihoda i rashoda, u posmatranom periodu, ostvaren je suficit budžeta u iznosu od 183,6 miliona ili 3% procjenjenog BDP-a. U oktobru je ostvaren budžetski suficit u iznosu od 7,1 miliona eura – zaključuje se u saopštenju.
