Unikšićkim Rudnicima boksita, uprkos najavama i obećanjima Vlade, od novembra 2011. je nepromijenjena situacija. U Privrednom sudu preduzeću, koje je do 2005. godine zapošljavalo preko 1.200 radnika 24. januara ove godine raspravljaće se o zahtjevu Crnogorske komercijalne banke o prinudnoj naplati 1,59 miliona duga Boksita i pokretanju stečaja. U samostalnom sindikatu firme predsjednik te organizacije Borisav Bojanović, kaže, da to rješenje neće da komentarišu, jer su ubijeđeni da država neće dozvoliti da propadne preduzeće sa rudnim kapitalom 20 miliona eura.Nadali su se da će početak godine donijeti novog investitora.Za 314 radnika Boksita poslednja isplata, odnosno pomoć, bila je krajem decembra kada su radnici dobili po hiljadu eura, da prebrode nastalu situaciju.
Kako novog investitora od početka godine nema, kazao je Bojanović, nema ni pregovora sa nadležnim, niti su sindikatu i radnicima poznate dalje aktivnosti u cilju očuvanja preduzeća i njihovih radnih mjesta. S toga samostalni sindikat poručuje Vladi da rješenja krize u Boksitima ima, a oni predlažu nekoliko varijanti, od kojih je jedna slanje svih zaposlenih kući uz adekvatnu isplatu.
– Ako državi nije u interesu da rudnik nastavi sa radom, neka sve zaposlene pošalje konačno kućama. Proglasite nas tehnološkim viškom i isplatite po našem kolektivnom ugovoru, jer je to jedino prihvatljivo u postojećoj situaciji – kategoričan je Bojanović.
Kao moguća varijanta je i ulazak novog investitora, a iz Vlade već mjesecima saopštavaju da pregovaraju sa firmama iz Turske i Njemačke koje su zainteresovane i za KAP i za nikšićke Boksite.
– U tom slučaju nama treba investitor koji će da uloži, odmah pokrene proizvodnju i obezbijedi rad i redovne plate za sve radnike Boksita. Ukoliko država ni to ne može da obezbijedi, neka jednostavno u potpunosti preuzme rudnik, što bi im se svakako isplatilo s obzirom na količinu rude boksita koju preduzeće posjeduje. Imaju i mogućnost da napokon pristupe realizaciji zaključaka državnog parlamenta, koji se odnose na KAP i Boksite, a koji su usvojeni prije godinu – poručio je Bojanović.
Njegov kolega iz drugog sindikata rudnika Ratko Radulović nedavno je najavio novo smanjenje radne snage, ističući da organizacija koju predstavlja tim povodom i radi predlog socijalnog programa, koji će, naravno, biti na dobrovoljnoj osnovi. Radulović je tada saopštio da se procjenjuje kako bi Boksite napustilo do 100 radnika.
– Od 2009. godine u rudniku su realizovana dva socijalna programa tokom kojih je preduzeće dobrovoljno napustilo oko 960 radnika. Tada su nam nadležni obećavali da firma sa smanjenim brojem zaposlenim ne treba da brine za dalju budućnost. Samostalni sindikat niko nije obavijestio za novi socijalni program, a mi smatramo da nije potrebno dodatno smanjenje broja radnika – rekao je Bojanović.
Ruski CEAK, koji zvanično i dalje sa oko 31 odsto akcijskog udjela upravlja Boksitima, zaposlenim duguje tri plate iz 2010. godine, zimnice i jubilarne nagrade, kao i zarade za poslednja tri mjeseca prošle godine. Proizvodnju su obustavili prije više od godinu, uz obrazloženje da nemaju novca za nabavku goriva, a u međuvremenu na teret računa Boksita stigle su brojne obaveze, ponajviše krediti koje su Rusi uzimali na ime firme, a koji su sada stigli na naplatu. Žiro račun preduzeća u blokadi je više od devet mjeseci a iznos je trenutno preko dva miliona eura, piše Dan.
Poljaci ponovo zainteresovani
Predstavnici jedne poljske firme, potvrđeno je „Danu” iz više izvora, prije nekoliko dana zajedno sa poslovodstvom Boksita obišli su to nikšićko preduzeće. Navodno, zainteresovani su i za kupovinu rude i, ukoliko se ukažu mogućnosti za to, za preuzimanje preduzeća. Inače krajem 2010. godine, prema saznanjima „Dana”, ista ta firma, čiji naziv, uprkos našim nastojanjima, nijesu htjeli iz rudnika da saopšte, ponudila je da zakupi napuštenu jamu Biočki stan. Uz svoja ulaganja i zaposlenje dijela radnika rudnika Poljaci su tada bili spremni da plaćaju mjesečnu kiriju, a državi sve obaveze po osnovu posla u Nikšiću, ali su višemjesečna dopisivanja na relaciji ruski menadžment–Poljaci bila neuspješna jer, navodno, CEAK-u ponuđeno nije odgovaralo. Dok Poljaci možda još uvijek gaje nadu da će dobiti makar djelić od nikšićkog „crvenog zlata”, od decembra prošle boksit se u manjim količinama, odnosno po oko 1.500 tona, otprema za Mađarsku. Firma posrednik mađarskog MAL-a za potrebe te fabrike, koja je do nedavno bila u programiranom stečaju, a nikšićkim Boksitima duguje oko milion za ranije kupljenu rudu, sklopila je s upravom ugovor o isporuci oko 10.000 tona rude, za šta su izvršili avansnu uplatu.
