Crna Gora je ostvarila suficit budžeta od 42 miliona eura od početka januara do kraja jula ove godine, umjesto konzervativno planiranog deficita te je budžetski bilans bolji od plana za 220,3 miliona eura, saopštili su iz Ministarstva finansija (MF).
Iz Ministarstva navode da se nastavlja trend dobre naplate i pozitivnih fiskalnih kretanja, a došlo je do snažnog rasta prihoda budžeta u odnosu na plan i na isti period prošle godine.
– Sedmomjesečni prihodi su premašili plan za 95,5 mil. eura ili 6,5 odsto i ostvaren je suficit budžeta u iznosu od 42 mil.eura, odnosno 0,6 odsto procijenjenog BDP-a, a planiran je deficit od 178,3 mil. eura, što znači da je budžetski bilans bolji za 220,3 mil.eura. Izuzimajući prihode jednokratnog karaktera, budžetski prihodi su veći za 237,2 mil.eura ili 18,2 odsto nego u istom prošlogodišnjem periodu – navodi se u izvještaju.
Ukupni prihodi budžeta zaključno sa julom ove godine ostvareni su u iznosu od 1.569,1 mil. eura ili 22,3 odsto procijenjenog BDP-a.
– Takođe, kapitalni budžet je realizovan u iznosu od 78,6 mil.eura, što predstavlja 5 odsto ukupne potrošnje, odnosno 84,3 odsto plana za ovaj period ili 29,4 mil eura (59,7 odsto) više nego za sedam mjeseci prethodne godine – ističu iz MF.
U sedmomjesečnom periodu, od poreza na dobit pravnih lica prihodovano je 197,6 mil. eura, što predstavlja više nego značajan rast u odnosu na uporedni period 2023. godine, i to za 61,8 mil. eura ili 45,5 odsto i 51,8 mil. eura, odnosno 35,6 odsto u odnosu na plan.
Kako su istakli, evidentiran je snažan rast i po osnovu naplate poreza na dohodak fizičkih lica, koji je ostvaren u iznosu od 45,9 mil. eura, što je za 7,6 mil. eura ili 19,9 odsto više u odnosu na plan i 14,4 mil. eura ili 45,8 odsto više u odnosu na isti period lani.
– Doprinosi su ostvareni u iznosu od 321 mil. eura i bilježe rast od 16,2 mil. eura, ili 5,3 odsto u odnosu na plan i 31,2 mil. eura ili 10,8 odsto u odnosu na uporedni period 2023. godine.
Kontinuiranim aktivnostima Poreske uprave, u domenu kontrole i obrade zahtjeva, značajno je ubrzana dinamika povraćaja poreza na dodatu vrijednost (PDV), čime se osigurava stabilnost poslovnog ambijenta, a utiče i na ukidanje biznis barijera u privredi.
Tako je, zaključno sa julom, po osnovu PDV-a, prihodovano 655,4 mil. eura, što je za 13,8 mil. eura ili 2,1 odsto više u odnosu na plan i 87,1 mil. eura ili 15,3 odsto više u odnosu na isti period 2023. Povraćaj PDV-a je iznosio 60,9 mil. eura, što je u odnosu na isti period prethodne godine više za 5,8 mil. eura ili 10,6 odsto – navode iz ministarstva, prneosi RTNK.
Ističu da je zabilježen i značajan rast prihoda od akciza koji su, u sedmomjesečnom periodu, iznosili 195,1 mil. eura, što predstavlja 23,5 mil. eura ili 13,7 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine, odnosno 0.9 mil.eura ili 0,5 odsto u poređenju sa planom za januar – jul.
– Zabilježen je i rast u kategoriji ostali prihodi, i to za 4,5 mil. eura ili 8,5 odsto u odnosu na plan.
Snažan rast prihoda budžeta zabilježen je i tokom jula ove godine i iznose 260 miliona eura, što je više za 52 mil. eura ili 25 odsto u odnosu na isti mjesec prethodne godine, odnosno za 20,1 mil. eura ili 8,4 odsto više od plana. Dakle, u julu je ostvaren suficit budžeta u iznosu od 11,5 mil. eura, a planom je bio projektovan deficit od 24,9 mil. eura – navodi se u izvještaju.
Kako su istakli, tokom jula gotovo sve kategorije prihoda budžeta bilježe rast u odnosu na plan i na jul prošle godine. Akcize su na gotovo istom nivou kao u julu 2023. godine, a u odnosu na plan je zabilježeno odstupanje od 3,1 mil. eura ili 8,1 odsto.
– Napominjemo da se odstupanja kod pojedinih kategorija prihoda budžeta evidentiraju usljed činjenice da su podaci vremenski prilagođeni, odnosno da se naplata izvršena od Poreske uprave danas, knjiži u državnom trezoru kao prihod narednog dana. Dakle, prihod posljednjeg dana u mjesecu kroz sistem računovodstva javnog sektora evidentira se kao prihod narednog mjeseca.
Za sedam mjeseci je ostvarena niža realizacija izdataka u odnosu na planirane za 124,8 mil. eura ili 7,6 odsto.
Ukazujemo da država sve pristigle obaveze realizuje u realnom vremenu, te u ovom trenutku nema obaveza koje su stigle na naplatu a da nisu isplaćene – navode iz MF.
U odnosu na isti period prethodne godine, kako se navodi u izvještaju, izdaci su veći 231,9 mil. eura, ili 17,9 odsto, a najveće odstupanje zabilježeno je kod izdvajanja za isplatu prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja, dominantno usljed povećanja minimalne penzije, transfera institucijama i značajnije kod institucija javnog zdravlja, kao i rasta izdvajanja za bruto zarade, što je posljedica usvajanja granskih kolektivnih ugovora kojima su povećane zarade zaposlenih u javnom sektoru u 2023. godini.
Posmatrajući strukturu budžeta, tekući budžet za sedam mjeseci ove godine ostvaren je u iznosu od 1,448.5 mil eura, odnosno 95 odsto ukupne potrošnje.
– Izdaci u tekućem budžetu u ovom periodu ostvareni su u iznosu od 595,9 mil. eura, što predstavlja 92,6 odsto plana, a niže ostvarenje je zabilježeno dominantno kod bruto zarada, rashoda za materijal, rashoda za tekuće održavanje i ostalih izdataka. Takođe, kamate bilježe niže izvršenje u odnosu na plan za 8,5 mil eura, što je usklađeno sa dinamikom otplate duga – piše u izvještaju.
Iz ministarstva ukazuju da su transferi za socijalnu zaštitu ostvareni u iznosu od 571,9 mil.eura, što je niže od plana za 11,9 mil. eura i odnosi se na prava iz oblasti socijalne zaštite i prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja koje se realizuju u skladu sa stvarnim obračunom koji je niži od inicijalno planiranog.
U julu izdaci iznose 248,4 mil. eura i manji su za 16,3 mil. eura ili 6,1 odsto od plana, a odstupanje se dominantno odnosi na niže ostvarenje za rezerve 9,3 mil eura i transfere institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru u iznosu od 3,4 mil.eura.
Sa druge strane, transferi za socijalnu zaštitu realizovani su u iznosu od 88,66 mil. eura, što je za 2,69 mil. eura više od plana, a navedeno se dominantno odnosi na izdatke po osnovu liječenje van sistema javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori kod Fonda za zdravstveno osiguranje. Kapitalni budžet u julu ostvaren je na niovu od 18,7 mil eura, što predstavlja 91 odsto plana.
Ministarstvo finansija nastojaće i da u ostatku godine, odgovornim upravljanjem i racionalnim izvršenjem državnog budžeta, nastavi pozitivne trendove i nadmaši sopstveni konzervativni plan prihoda, čuvajući stabilnost javnih finansija i obezbjeđujući neophodne fiskalne rezerve za predstojeću godinu.
