U skladu sa preporukama FSAP misije iz 2016. godine Centralna banka Crne Gore inicirala je sprovođenje procesa provjera i kvaliteta aktive cjelokupnog bankarskog sistema (AQR) u saradnji sa nezavisnim eksternim revizorskim kućama. AQR je sproveden u svih 13 banka na crnogorskom tržištu koristeći finansijske podatke banka raspoložive na datum 31. decembar 2019.
AQR u Crnoj Gori sproveden je u periodu od marta 2020 do septembra 2021. godine koji je obilježen izazovima uzrokovani pandemijom Korona virusa i mjerama preduzetim za suzbijanje negativnih posledica na stanovništvo i privredu Crne Gore kao i spajanjem CKB banke i Podgoričke banke što je ujedno i najveća integracija banaka na crnogorskom tržištu.
Kako je saopšrteno iz Centralne banke, rezultati AQR vježbe potvrdili su stabilnost bankarskog sektora, zadovoljavajući kvalitet aktive i kapitalne adekvatnosti domaćeg bankarskog sektora.
“Ukupni efekti AQR-a u pogledu uticaja na iznos kapitala na nivou bankarskog tržišta iznose 40, 3 miliona eura što je rezultiralo smanjenjem prosječnog koeficijenta solventnosti za 1,57 p.p. Prosječni koeficijent solventnosti na nivou bankarskog sektora nakon AQR usklađivanja iznosi 16.2 odsto što je znalčajno iznad regulatornog minimuma od 10 odsto”, saopšteno je iz CBCG.
KAko su dodali, imajući u vidu da je neto efekat utvrđenih korekcija na kapital obuhvaćenih banaka rezultirao neznatnim smanjenjem koeficijenta solventnosti, može se reći da je potvršena zadovoljavajuća kapitalna adekvatnost domaćeg bankarskog sistema.
“Na 30.06.2021. godine, bankarski sistem je stabilan, dobro kapitalizovan, visoko likvidan i profitabilan. Sopstvena sredstva banaka iznose 534,9 miliona eura i u odnosu na referentni datum sprovođenja AQR-a su veća za 78,6 miliona. Navedeno znači da je rast sopstvenih sredstava banaka više nego kompenzovao korekciju tokom AQR-a (40,3 miliona eura). Rast sopstvenih sredstava banaka, u posmatranom periodu, u najvećoj mjeri je posljedica privremenih mjera donijetih od strane CBCG, kojima je ograničena isplata dividende akcionarima”, naveli su iz CBCG.
Banke će biti u obavezi da izvrše primjenu rezultata AQR-a najkasnije do kraja godine. Iz Centralne banke su dodali da očekuju da nakon primjene rezultata AQR-a, sve banke posluju u okviru zakonom definisanih limita adekvatnosti kapitala.
Dušan Tomić, predstavnik ove revizorske kuće, je kazao da je analiza pokazala i da je kod jedne banke utvrđena potreba za mjerama očuvanja kapitala.
AQR vježba se u Evropi sprovodi od 2014. godine, kao prva komponenta takozvanih sveobuhvatnih procjena koje imaju za cilj da osiguraju da su banke adekvatno kapitalizovane i da mogu da podnesu makroekonomske i finansijske šokove. Pored toga kontroliše se načelna spremnost banaka, kvalitet relevantne dokumentacije, infrastrukture i različite finkcije u banci.
Vodeći konsultant CBCG za podršku u upravljanju AQR projektom bila je revizorsko – konsultantska kuća EY Srbija, BIH i Crna Gora, uz podršku i saradnju EY timova iz Njemačke, Češke i Hrvatske, dok su nezavisni pogled kvaliteta aktive banaka sprovodili eksterni revizori prateći AQR metodologiju. AQR revizori izabrani su u skladu sa Smjernicama za izbor AQR revizora i procjenitelja i uz saglasnost CBCG i to su bili timovi PWC, KPMG i TPA revizorskih i revizorsko – monsultantskih kuća.
