Skoro polovina hotela u Crnoj Gori ima samo jednog zaposlenog – to su podaci Poreske uprave za prošlu godinu. Iz Vlade Crne Gore najavjuju kontrole i oštre mjere prema onima koji, kako je svojevremeno izjavio premijer Duško Marković na taj način učestvuju u “krađi državnog novca“.
“Dobili smo podatke Poreske uprave o finansijskim iskazima predatim za 2018. i od privrednih subjekata koji su registrovani pod šifrom hoteli i sličan smještaj, oko 43 posto ima jednog zaposlenog”, navodi direktorica Sektora analize i istraživanja u Privrednoj komori (PK) Crne Gore Nina Drakić.
Da su podaci u ovom sektoru poražavajući, potvrđuje i analiza Ministarstva održivog razvoja i turizma (MORT) koja je sprovedena za prethodne dvije godine.
“U 2017. godini smo evidentirali 174 objekta ‘kolektivnog ili sličnog smještaja’ koji su imali jednog zaposlenog, i taj trend je nastavljen u prošloj godini. Ne može objekat koji ima 40-50 smještajnih jedinica da radi sa jednim, dva ili tri zaposlena. To ni teoretski nije moguće, jer hotel radi 24 sata, a postoje i detaljni propisi u ovoj oblasti koji preciziraju potrebnu radnu snagu”, kaže za RSE državni sekretar Ministarstva održivog razvoja i turizma (MORT) Damir Davidović.
Hotel s jednim zaposlenim nije ni hostel
Siva ekonomija i nelojalna konkurencija su među najvećim ograničenjima poslovanja onima koji rade po zakonu, godinama upozoravaju turistički privrednici.
Jedan od njih je suvlasnik Montenegro Stars Hotel Group (MNSHG) Žarko Radulović koji javno iznosi brojke o poslovanju te kompanije: prosječno zapošljavaju 650 radnika, a godišnje za plate i doprinose plate oko 7,9 miliona eura.
Nema zvaničnih podataka o tome koliko država gubi zbog sivog tržišta, ali se na primjeru jednog od hotela MNSHG može procijeniti dobit koju donose hoteli, u ovom slučaju oni visoke kategorije.
“Od kad se napravio Splendid (2006), do sada je u državni budžet uplatio preko 65 miliona eura. Za nekoliko godina ćemo dostići cifru: onoliko koliko je koštao ovaj hotel, toliko će država prihodovati od njega”, kaže Radulović i dodaje da su hoteli sa jednim zaposlenim najveća konkurencija državi.
“Ono što se navodi kao hotel sa jednim zaposlenim, ne može biti hotel, čak ni hostel. To takođe nije naša konkurencija, to je konkurencija državi. Jer su oni država u državi. A ko je država? To je narod koji bira one koji ga predstavljaju i da rukovode tom državom. E, oni moraju da promptno reaguju i tu anomaliju spriječe u korijenu. Jer je to neodrživo za državu”.
Iz MORT-a je ranije saopšteno da se sumnjivo poslovanje dijela hotela ne odnosi samo na mali broj zaposlenih.
Analiza njihovih završnih računa pokazala je i neobično male brojeve prijavljenih gostiju u odnosu na kapacitete.
‘Kontrole su već počele’
O obimu ukupnog sivog tržišta, ali samo onog kontrolisanog, govore podaci Uprave za inspekcijske poslove koja je od oko 65.000 inspekcijskih pregleda prošle godine utvrdila preko 25.000 nepravilnosti, dok je naplaćeno pet miliona eura novčanih kazni.
“Kada je u pitanju tržište rada, inspekcija se prioritetno bavila suzbijanjem rada ‘na crno’ i u prošloj godini je zatekla 2,122 lica bez ugovora o radu. Od toga je 689 lica nakon postupanja ove inspekcije zaključila ugovor sa poslodavcem”, kazao je direktor Uprave za inspekcijske poslove Alija Košuta.
U odgovoru na pitanje što će preduzeti povodom hotela koji posluju sa jednim zaposlenim, državni sekretar u Ministarstvu održivog razvoja i turizma Damir Davidović najavljuje da će rezultate kontrola koje su već počele od najjužnije primorske opštine objaviti uskoro.
“Dogovorili smo sa Upravom za inspekcijske poslove da se fokusiramo na opštinu po opštinu i kontrole su već počele, prvo u Ulcinju. Kada završe, uradićemo analizu zatečenog stanja i o tome ćemo obavijestiti javnost, privredu Ulcinja i lokalnu samoupravu koja u nekim segmentima ima nadležnosti, ili barem mogućnost da pomogne kako bi se ovaj problem što prije riješio. Jer se ne radi samo o izbjegavanju obaveza prema državi, radi se o stvaranju jednakih uslova za poslovanje svih hotelskih preduzeća u Crnoj Gori”, objašnjava Davidović.
Na sjednici Komisije za suzbijanje sive ekonomije saopšteno je da u oblasti turizma i ugostiteljstva po jednog zaposlenog ima ukupno 2.487 subjekata, što je 42,50 odsto onih koji se bave tom djelatnošću.
Problem kompanija i preduzeća sa jednim zaposlenim nije samo prisutan u crnogorskom turizmu.
Krajem prošle godine premijer Duško Marković je najavio da će nadležne institucije u okviru borbe protiv sive ekonomije početi kontrolu devet hiljada firmi koje, prema zvaničnoj evidenciji, posluju u Crnoj Gori sa samo jednim zaposlenim radnikom:
“Nije logično da u Crnoj Gori imamo devet hiljada kompanija sa jednim zaposlenim. Šta je to? Prevara. Ko to može u svijetu da ostvaruje profit sa jednim zaposlenim? Ne može. Da li jedan kafić može raditi sa jednim zaposlenim ili restoran? Da li je logično u Ulcinju da tri preduzeća iz oblasti šumarstva imaju tri zaposlena? Nije logično, ni opravdano. To je krađa državnog novca. To je urušavanje naših resursa”, poručio je Marković pred više od 70 privrednika okupljenih na tradicionalnom Novogodišnjem skupu koji je krajem decembra 2018. održan u Privrednoj komori Crne Gore.
Izvor: radio Slobodna Evropa
