Dinamika kretanja depozita tokom godine korespondira sa početkom pandemije, kao i lošijim rezultatima turističke sezone, naročito u periodu od maja do septembra. U svim prethodnim godinama ukupni depoziti su rasli iz mjeseca u mjesec tokom kraja drugog i trećeg kvartala, dok ove godine gotovo da bilježe iste iznose u posmatranih četiri mjeseca.
Globalna ekonomska kriza izazvana pandemijom novog korona virusa prouzrokovala je negativne posljedice u svim svjetskim ekonomijama, s tim što je uticaj na pojedine ekonomije različit, zavisno od strukture i razvijenosti svake zemlje pojedinačno. Javnosti je poznato da je crnogorska ekonomija najviše pogođena u sektoru turizma, što će se odraziti i na vjerovatno dvocifren procentualni pad ukupnog bruto domaćeg proizvoda Crne Gore. Realno je očekivati da će i svi ostali makroekonomski pokazatelji ostvariti negativne vrijednosti.
Svjetski dan štednje, koji se obilježava 31. oktobra, je povod da se osvrnemo i na podatke o uticaju krize na štednju, tj. na depozite u crnogorskim bankama. Ukupni depoziti u Crnoj Gori na kraju septembra ove godine su iznosili oko 3,3 milijarde eura. U odnosu na isti period prošle godine, ukupni depoziti su niži za 6,06 odsto, dok je pad depozita u odnosu na početak godine nešto niži i iznosi 4,99 procenata. Dinamika kretanja depozita tokom godine korespondira sa početkom pandemije, kao i lošijim rezultatima turističke sezone, naročito u periodu od maja do septembra. U svim prethodnim godinama ukupni depoziti su bilježili povećanje iz mjeseca u mjesec tokom kraja drugog i trećeg kvartala, dok ove godine ukupni depoziti gotovo da bilježe iste iznose u posmatranih četiri mjeseca.
Sagledavanjem strukture depozita po sektorima, možemo zaključiti da su gotovo slične iznose pada imale sve tri kategorije: rezidenti – privredna društva i država (pad od oko 6,80 odsto); stanovništvo rezidenti (pad od oko 5,80 odsto) i nerezidenti (pad od oko 5,50 odsto).
Ono što će vakcina biti u borbi protiv novog korona virusa, proaktivnost banaka će biti recept u savladavanju najznačajnije ekonomske krize koja je obilježila prethodnu deceniju
Imajući u vidu sve negativne efekte koje tekuća kriza nosi sa sobom, kako ekonomske, tako i psihološke, može se zaključiti da su, uprkos svemu, depoziti u crnogorskim bankama stabilni i da će u narednom periodu njihova sta- bilnost predstavljati veliki oslonac, kako za bankarski sektor, tako i za ukupnu crnogorsku ekonomiju u procesu oporavka. Nekoliko razloga je uticalo na ovakvo kretanje depozita, u nastavku ćemo spomenuti najvažnije:
POVJERENJE U BANKARSKI SEKTOR – kontinuirani rast depozita u svim prethodnim godinama predstavlja jedan od najznačajnijih pokazatelja povjerenja koje građani i privreda imaju u bankarski sektor Crne Gore. Rastu tog povjerenja je značajno doprinijela i uloga Fonda za zaštitu depozita, koja je posebno došla do izražaja tokom 2019. godine kada su, nakon stečaja dvije banke u sistemu, isplaćeni svi garantovani depoziti do nivoa od 50.000 eura.
RACIONALNO PONAŠANJE GRAĐANA– štednja u bankama, pored efekta sigurnosti koje građani imaju čuvanjem novca u bankama, umjesto držanja u „slamaricama“, omogućava građanima i druge beneficije, od mogućnosti korišćenja široke lepeze proizvoda koje banke nude svojim klijentima, od svih vrsta računa, preko mogućnosti poslovanja bez odlaska u banku (što je posebno bitno tokom pandemije), korišćenja kredita i raznih kreditnih kartica, zatim proizvoda osiguranja, koje banke takođe nude, pa do ostvarivanja kamate na štednju, koja je još uvijek pozitivna u crnogorskim bankama, iako je u razvijenim ekonomijama ta kamata već unazad nekoliko godina negativna ili u najboljem slučaju ravna nuli. Navedeno obavezuje banke da se u narednom periodu još više približe svojim klijentima, da budu njihova podrška u izazovnom vremenu, te da kroz kreiranje novih proizvoda zadovolje njihove finansijske želje i ciljeve.
Ono što će vakcina biti u borbi protiv novog korona virusa, proaktivnost banaka će biti recept u savladavanju najznačajnije ekonomske krize koja je obilježila prethodnu deceniju. Jer borba tek predstoji, a ban- karski sistem ima resurse, kadrove i viziju da bude najbolji saputnik društvenim kretanjima i privredi tokom i nakon pošasti koja je zahvatila našu zemlju, ali i čitav svijet.
Piše: Esad Zaimović, član UO Udruženja banaka Crne Gore
Izvor: Pobjeda
