Faktoring i lizing kompanije uskoro će biti pod ingerencijom Centralne banke jer je to konačno predloženo Nacrtom zakona o lizingu, faktoringu, otkupu potraživanja, mikrokreditiranju i kreditno-garantnim poslovima koji je usvojio Savjet CBCG krajem prethodne sedmice.
Nakon usvajanja ovog zakona buće uveden red u u ovu oblast, regulatomi okvir biće značajno unaprijeđen i usaglašen sa evropskim standardima i najboljom praksom.
Faktoring
Kako stvari sada stoje o faktoringu, u kojem je “najčuvenija” Heta, nema zbirnih podataka, ali grube procjene govore da su se banke oslobodile blizu milijardu eura loših kredita, tako što su ih prebacile na faktoring kompanije. Prema podacima CBCG koje je Pobjeda objavila prošle godine, oko 750 miliona eura loših kredita je od 2006. prebačeno na faktorng. Podaci o lizingu, međutim, stalno se ažuriraju. Tokom 2016. zaključeno je ukupno 1.299 novih ugovora ukupne vrijednosti od 16,04 miliona eura, a na kraju decembra bilo je 3.748 aktivnih ugovora vrijednosti 74,4 miliona eura.
U Centralnoj banci Pobjedi su juče kazali da je tek usvojenim nacrtom u okviru jednog zakonskog teksta regulisana kompletna oblast ovih i drugih finansij skih usluga, kao i kontrola privrednih društava koja obavljaju te poslove.
“Novim zakonom se uređuje licenciranje, poslovanje i kontrola poslovanja privrednih društava koja se bave poslovima lizinga, faktoringa i drugih vrsta otkupa potraživanja. To podrazumijeva izdavanje dozvole za rad tim subjektima, kontrolu njihovog poslovanja i preduzimanje mjera ukoliko se kontrolom utvrde nepravilnosti u njihovom poslovanju”, kazali su iz CBCG odgovarajući na pitanje koje ključne novine unose kroz objedinjavanje ovih finansijskih usluga u jedan zakon.
Regulacijom i supevizijom, kako kažu u CBCG, stvoriće se preduslovi za dalje razvijanje ovog segmenta finansijskih usluga.
“Stvaraju se i pretpostavke za obezbjeđivanje sveobuhvatnije baze podataka o poslovanju subjekata koji pružaju finansijske usluge, a koja će se koristiti za statističke i druge namjene, unapređenje kreditnog registra koji vodi Centralna banka, kao i unapređenje zaštite potrošača korisnika usluga”, pojašnjavaju u CBCG.
Ovim zakonskim tekstom o finansijskom lizingu, faktoringu, mikrokreditiranju i kreditnogarantnim poslovima uređuje se i osnivanje i poslovanje posebnih pravnih lica koja se bave izdavanjem garancija za uredno izmirivanje obaveza korisnika kredita.
Garantovanje
“Riječ je o privrednom društvu, a ne o posebnom fondu koji se osniva i finansira na bilo čiji teret. Osnivački kapital privrednog društva je jedan milion eura i obezbjeđuje se iz novčanih sredstava osnivača koji izrazi interes za obavljanje ove vrste djelatnosti. Poslovanje i kontrolu fonda obavlja Centralna banka”, pojašnjavaju iz CBCG.
Važećim Zakonom o bankama za osnivanje kreditnih unija predviđen je minimalni osnivački kapital od 10.000 eura. Kreditna unija je finansijska institucija koju mogu dobrovoljno osnovati najmanje 30 poslovno sposobnih fizičkih lica ili preduzetnika koji su strukovno ili na drugi način povezani.
Unija prvenstveno iz sopstvenih sredstava i depozita članova odobrava kredite i pruža druge finansijske usluge njenim članovima.
Savjet CBCG je, podsjetimo, protekle sedmice usvojio i radne verzije izmjena Zakona o bankama, Zakona o sanaciji banaka u koje su ugrađene direktive EU.
Svi ovi zakoni su obaveza iz procesa pristupanja EU, kao i uslov za budžetsku podršku Svjetske banke. M.P.M.
Nijesu limitirane kamate MFI
Novim zakonom nijesu limitirane efektivne kamatne stope na kredite koje odobravaju mikrofinansijske institucije, a koje se, podsjetimo, u prosjeku kreću do 25 odsto.
“Ovim zakonom se ne uređuje pitanje limitiranja kamatnih stopa, jer ono pripada kategoriji interventnih mjera koje se, po potrebi, uređuju posebnim propisima. Međutim, u odnosu na važeća zakonska rješenja, predložene su izmjene u dijelu uvođenja novih obaveza mikrokreditnih finansijskih institucija kojima se obezbjeđuje veća transparentnost njihovog poslovanja i uslova pod kojima ove institucije nude kreditne proizvode. Uvedena je i obaveza u dijelu sprovođenja internog postupka po prigovoru klijenata”, objasnili su iz CBCG.
Pobjeda
