Još krajem 2007. godine stekli su se svi neophodni uslovi za uvođenje direktnog platnog prometa između Crne Gore i Srbije, ali do danas nijedna banka iz naše države nije pokazala interesovanje za ovaj sistem. U Narodnoj banci Srbije NBS za Vikend novine kažu da direktan platni promet znači i manje troškove kako banaka tako i krajnih korisnika.
“Mišljenja smo da bi učešće banaka iz Crne Gore u navedenom sistemu praktično učinilo njihove troškove, ali i krajnjih korisnika, mnogo nižim nego što je to slučaj kada se koriste kanali za plaćanje preko korespodentskih inostranih banaka. To bi značilo da bi učešćem u međunarodnom kliringu plaćanja poslovne banke, učesnice tog sistema, mogle da ponude svojim klijentima brže i jeftinije usluge u platnom prometu. Takođe, uticalo bi i da se jedan dio platnog prometa koji se zbog visokih troškova obavlja neformalnim kanalima prenese u finansijske institucije koje pružaju platne usluge”, istakli su u NBS.
Svi uslovi davno ispunjeni
Centralna banka Crne Gore, Narodna banka Srbije i Centralna banka Bosne i Hercegovine, zaključile su u septembru 2007. godine Sporazum o kliringu međunarodnih plaćanja, kako bi omogućile efikasniji, brži i jeftiniji platni promet između fizičkih i pravnih lica sa teritorija pomenutih država.
Sporazumne strane saglasile su se da se kliring obavlja preko Narodne banke Srbije, kao operatora kliringa, u skladu sa operativnim pravilima za kliring međunarodnih plaćanja, koja su sastavni deo navedenog sporazuma, i propisima država potpisnica.
Dogovoreno je i da se plaćanja između njih realizuju preko računa Deutsche Bank AG, F/M po osnovu zbirnih neto pozicija.
U periodu decembar 2007. godine – januar 2008. godine, obezbijeđeni su svi neophodni normativni, organizacioni i tehnički uslovi i uspješno je testiran rad banaka iz Crne Gore.
“I pored toga, do danas, nijedna od banaka iz Crne Gore nije iskazala želju za uključenje u kliring međunarodnih plaćanja. Banke iz Bosne i Hercegovine uključene su u kliring međunarodnih plaćanja od 5. februara 2008. godine. Inače, u međunarodnom kliringu plaćanja učestvuje ukupno 22 banke, 16 iz Republike Srbije, pet iz Bosne i Hercegovine i Narodna banka Srbije. Dakle, učešćem u međunarodnom kliringu plaćanja poslovnim bankama iz Crne Gore ne bi bile direktno dostupne samo banke iz Republike Srbije, već i učesnici ovog platnog sistema iz Bosne i Hercegovine”, objasnili su u Narodnoj banci Srbije.
Ne naplaćuju naknade
Ključna prednost sistema čiji je operator Narodna banka Srbije je da omogućava svojim učesnicima da izvrše transakcije za svoje klijente istog dana, ukoliko je nalog za prenos poslat do 14 časova, uz naknadu koju određuje sama centralna banka potpisnica sporazuma.
Druga prednost je činjenica da banka – učesnik u sistemu, da bi prenijela sredstva, ne mora imati korespondentske odnose sa drugim bankama – učesnicima, samo je potreban sporazum sa njenom centralnom bankom.
“Što se tiče politike naknade, za usluge međunarodnog i međubankarskog kliring sistema u devizama Narodna banka Srbije ne naplaćuje naknade centralnim bankama – potpisnicama sporazuma niti bankama sa njihovih teritorija koje učestvuju u sistemu. Drugim riječima, svaka centralna banka donosi odluku o naknadama koje naplaćuje bankama sa svoje teritorije kao i o visini tih naknada”, saopštili su u NBS.
Interesovanje u fazi razmatranja
Banke iz Republike Srbije su, kako tvrde u NBS, učešćem u međunarodnom kliringu plaćanja koji je nastao na osnovu Sporazuma o kliringu međunarodnih plaćanja iz 2007. godine iskazale svoj poslovni interes i za učestvovanje u direktnom platnom prometu sa Crnom Gorom.
“S druge strane, prema informacijama kojima raspolažemo, učestvovanje poslovnih banaka iz Crne Gore u direktnom platnom prometu sa bankama iz Republike Srbije je i dalje u fazi razmatranja. Ističemo još jednom da su Narodna banka Srbije i Centralna banka Crne Gore učinile sve da obezbede uslove za uspostavljanje direktnog platnog prometa između Republike Srbije i Crne Gore, odnosno da su ispunjeni svi normativni i tehnički uslovi za stabilno funkcionisanje jednog takvog platnog sistema, kakav već uveliko funkcioniše između Republike Srbije i Bosne i Hercegovine”, zaključili su u Narodnoj banci Srbije.
CdM
