Analitičari sa Volstrita sve su zabrinutiji da bi američka ekonomija mogla da se uputi ka scenariju “stagflacije” u stilu 1970-ih zbog nedavnih znakova “tvrdoglavo” visoke inflacije i hlađenja ekonomije.
Niz izvještaja o inflaciji tokom prva tri meseca 2024. je bio iznad procjena, što je podstaklo strah da će inflacija biti teže savladana nego što se ranije vjerovalo.
Povrh toga, ekonomski rast tokom prvog kvartala neočekivano je oslabio, porastao je na godišnjem nivou od samo 1,6 odsto, što je najsporija stopa od 2022. godine.
“Ovo je bio najgori izvještaj u dve oblasti: sporiji rast od očekivanog, viša inflacija od očekivane. Najveći zastoj je ubrzanje bazne inflacije, a posebno uslužni sektor koji raste iznad 5 odsto godišnje”, rekao je glavni investicioni direktor konsultantske kompanije CIBC Private Wealth US, Dejvid Donabedijan, komentarišući najnovije podatke o BDP-u, prenosi Tanjug.
Ta kombinacija ekonomske stagnacije i visoke inflacije je ono što je poznato kao “stagflacija”, što se smatra najgorim ishodom za Federalne rezerve, prenosi Foks njuz.
Fenomen je pogodio američku ekonomiju 1970-ih i ranih 1980-ih, jer su skok cijena nafte, rastuća nezaposlenost i laka monetarna politika pogurali indeks potrošačkih cijena na čak 14,8 odsto 1980. godine, primoravši kreatore politike Federalnih rezervi da podignu kamatne stope na skoro 20 odsto te godine.
Strahovi od stagflacije porasli su 2022. godine kada je Fed počeo agresivno da povećava kamatne stope kako bi ugušio besnu inflaciju, ali su se oni uglavnom raspršili prošle godine nako što su pritisci na cijene popustili bez značajnog uticaja na ekonomski rast.
Međutim, nedavno su se pojavili neki znaci da je inflacija čvršća od očekivane, čak i kada se ekonomski rast usporava.
Dok je inflacija značajno pala sa maksimuma od 9,1 odsto, napredak je u velikoj mjeri smanjen od ljeta. Najnoviji vladini podaci pokazuju da je indeks potrošačkih cijena u martu skočio 3,5 odsto, što je najviši nivo u posljednjih šest mjeseci.
Generalni direktor kompanije JPMorgan Chase Džejmi Dajmon je među stručnjacima koji su nedavno oglasili alarm zbog mogućeg povratka na scenario stagflacije viđen 1970-ih.
“Mislim da postoji šansa da se to ponovi. Brinem se da više liči na 70-e nego što smo ranije vidjeli”, rekao je izvršni direktor najveće američke banke, prošle nedjelje tokom diskusije u Ekonomskom klubu Njujorka.
Predsjednik FED-a Džerom Pauel nedavno se požalio na “nedostatak daljeg napretka” ove godine u vezi sa inflacijom, dovodeći u sumnju izglede za smanjenje kamatnih stopa ove godine.
Iako su zvaničnici zadržali mogućnost smanjenja stope otvorenom, istakli su da nema žurbe s obzirom na rizik od ponovnog rasplamsavanja inflacije.
