Cijene nafte opale su u utorak na nivo najniži za tri godine u Njujorku, a za četiri godine u Londonu, kao posledica “rata cijena” Saudijske Arabije protiv SAD.
Cijena barela lake nafte (WTI) za isporuku decembra je na kraju poslovnog dana u utorak opala za 1,59 dolara, na 77,19 dolara na Njujorškoj berzi (NYMEX), što je najniže još od 3. oktobra 2011. godine. Jedno vrijeme u utorak nafta je koštala svega 75,84 dolara.
Barel nafte tipa “brent”, iz Severnog mora, takođe za isporuku decembra, završila je dan na 82,82 dolara na Interkontinentalnoj berzi u Londonu (ICE), što je 1,96 dolara manje nego u ponedeljak. To je najniži nivo od 17. oktobra 2010. godine, kada je barel nafte “brent” koštao 82,52 dolara. Tokom poslovnog dana u utorak u Londonu cijena je neko vrijeme bila čak na 82,08 dolara.
Saopštenje kompanije za naftu i gas Saudijske Arabije, “Saudi Aramko”, od ponedeljka o smanjenju prodajne cijene u SAD za decembar, jasno je uzdrmalo tržište sirove nafte, povećavajući silazni trend u kojem su cijene zaglavljene mjesecima.
Poskupljenje saudijske nafte u Aziji su investitori, međutim, u velikoj mjeri ignorisali.
Praktično, to je znak da se “još jednom ta zemlja više brine o očuvanju svog tržišnog udela, nego o stabilizaciji cijena”, primijetio je Ole Hansen, analitičar u banci Sakso.
Nema sumnje, smatra Fil Flin, ekspert za naftu foirme “Prajs fjučers grup” da su zbog strategije cijena Saudijske Arabije, “Rusija, Iran i Venecuela moguće ‘kolateralne žrtve’ poruke koju Saudijci žele da pošalju američkim proizvodjačima nafte iz škriljaca”.
Saudijcima su sve veća konkurencija takozvani “nekonvencionalni ugljovodonici” čija je proizvodnja znatno porasla u poslednjih nekoliko godina, u čemu prednjače SAD.
Sjedinjene Američke Države su zato “prva prijetnja” za čelnu zemlju Organizacije izvoznica nafte (OPEK), kaže Flin.
Na kraju, samo tri i po nedelje posle sastanka OPEK, “Saudijska Arabija ne izgleda spremna da smanji proizvodnju i zato nikakav sporazum o ukupnom smanjenju proizvodnje te grupacije nije verovatan pre narednog sastanka 27. novembra”, kažu stručnjaci njemačke Komercbanke.
“Zato ostaje predviđanje da će se pritisak na cijene (sirove nafte) nastaviti”, kažu oni.
Odluka Saudijske Arabije da smanji cijenu nafte u SAD “nije iznenadila potrošače. Ta zemlja se bavi ambicioznom strategijom obezbjeđenja snabdijevanja i osvajanja većeg tržišnog udjela na međunarodnom tržištu, a posebno u SAD i u Aziji”, reako je Kristofer Dembik, ekonomista u banci Sakso.
Ponuda SAD – najvećeg svjetskog potrošača sirove nafte je krajem oktobra porasla na skoro devet miliona barela dnevno, nivo koji nije viđen bar 30 godina. Od 2008. godine, kada je prozivodnja bila najniža, a SAD u finansijskoj krizi, proizvodnja sirove nafte je skočila skoro za 60 odsto. Sjedinjene Države su takođe već postale najveći proizvođač tečnih ugljovodonika u svijetu, dodajući svojoj ponudi tečni prirodni gas, te su sada i ispred Saudijske Arabije, i ispred Rusije. Uz obilje ponude, neizvjesnu globalnu ekonomiju i veoma jak dolar, svjetske cijene sirove nafte su izgubila više od četvrtine svoje vrijednosti u Londonu i Njujorku, od sredine juna kada su bile na vrhuncu.
