Iako odlazak u penziju treba da predstavlja jedan od radosnijih dana u životu svakog radnika, poslednjih godina radnička klasa se ne raduje penziji, jer od nje ne može da živi dostojno i uživa u plodovima mukotrpnog rada tokom više decenija. Što zbog malih plata, osiguranja većine radnika na minimalac, neuplaćivanja doprinosa zbog stečaja ili iz drugih razloga, što zbog konstantnog rasta životnih troškova.
Podaci u vezi sa obračunom penzija, koje je „Danu” dostavila Partija penzionera, invalida i restitucije (PIR) pokazuju da se radnička klasa ne može nadati velikim penzijama, već da će nakon odlaska u penziju samo nastaviti sa preživljavanjem.
“Zaposleni sa 40 godina staža, pod uslovom da je stalno imao prosječnu zaradu od 511 eura, koliko iznosi za oktobar, i da mu je na to 40 godina uplaćivan doprinos u iznosu od 156,5 eura, imaće penziju od 279 eura. Toliko i za oktobar iznosi prosječna penzija, tačnije 280 eura”, kazao je „Danu” predsjednik PIR-a Momo Joksimović.
S obzirom na to da je veliki broj zaposlenih osiguran na minimalac od 193 eura, Joksimović je pojasnio obračun penzija i za te radnike.
“Ako je zaposlenom svih 40 godina uplaćivan doprinos na minimalnu zaradu od 193 eura, na šta se plaća 59 eura doprinosa za PIO, imaće penziju od 139,5 eura. Kako veliki broj sadašnjih zaposlenih koji stiču pravo na penziju, nije imao ni prosječnu platu ni minimalnu zaradu u ovom iznosu, nego mnogo manje, to će i njihove penzije biti manje”, rekao je Joksimović.
On je pojasnio da porezi i doprinosi na platu od 193 eura iznose 128 eura, a na prosječnu platu od 511 eura iznose 345 eura.
Joksimović je pojasnio i kako se vrši obračun doprinosa.
“Ako je zarada 200 eura, množi se sa 149,25 i dobija se bruto zarada od 298,5 eura. Bruto iznos se množi sa 20,50 i dobija se doprinos za PIO od 61,2 eura. Za zdravstveno osiguranje se taj iznos množi sa 12,8 što iznosi 38,34 eura, za nezaposlene se uplaćuje jedan odsto, invalidnost 0,59 odsto, porez devet odsto”, naveo je on.
Prema njegovim riječima, Fondu PIO iz godine u godinu nedostaje sve više sredstava, te građani zato moraju razmišljati o drugim vidovima osiguranja.
“Fond PIO će sredinom ovog vijeka vjerovatno nestati. Do sada Fondu PIO nedostaje 37 odsto sredstava što se dotira iz budžeta države. U septembru je iz budžeta dotirano 8,67 miliona eura ili 25 odsto ukupnog iznosa za primanja najstarije populacije”, istakao je Joksimović.
Za 40 godina, kako je kazao, Fond PIO, od radnika s prosječnom platom dobije oko 75 hiljada eura, a zaposleni u punu penziju ode sa 279 eura mjesečno i za devet godina korišćenja penzije dobija 30 hiljada.
“Po nedavnim podacima Fonda PIO, penzioneri su u penziji uživali u prosjeku 10,7 godina, odnosno to je period od početka sticanja prava na penziju do smrti ili prekida tog prava. Starosna penzija se prosječno koristi devet godina, invalidska skoro 15 godina, a porodična skoro 11 godina”, rekao je Joksimović.
Povećati najniža primanja
Kako je švajcarski model ostvarivanja prava na penziju izuzetno nepovoljan za crnogorske penzionere, to PIR traži povećanje najnižih penzija, kao i to da budući penzioneri idu u penziju sa najpovoljnijih 15 godina penzijskog staža, rekao je Joksimović.
“To bi donekle bilo povoljnije za buduće penzionere, a zahtijeva izmjene sistemskog zakona. Odnos prosječne penzije u odnosu na prosječnu zaradu je 56,7 odsto, što je sada nepovoljno, i penzioneri se moraju izboriti da taj odnos bude makar 63 ili 64 a najpravednije 65 odsto. U Evropi se kreće i preko 70 odsto”, rekao je Joksimović i ukazao da je Crna Gora jedna od rijetkih koje nemaju predstavnika penzionera u parlamentu.
Za to su krivi sami penzioneri, koji ne glasaju za stranke penzionera, koje bi mogle da zastupaju njihove interese u Skupštini zaključio je Joksimović.
CdM
