Pored IBAR-a, AML propisa u dijelu kontrole legalnosti izvora sredstava, apliciranja za SEPA i pristup EU platnom prometu, treba podsjetiti i na vrlo važne segmente koje finansiraju same banke, a to su Fond za osiguranje depozita i Fond za sanaciju banaka, navodi se u saopštenju Udruženja banaka Crne Gore.

Kako se dodaje, bankarski sistem Crne Gore je stabilan, siguran i dobro kapitalizovan. Periodična testiranja kod banaka od strane Fonda za zaštitu depozita pokazaje da je sistem osposobljen da interveniše adekvatno radi očuvanja finansijske stabilnosti bankarskog sistema. Zakonom o sanaciji banaka, uvodi se mogućnost korišćenja sredstava Fonda za sanaciju banke. To je u skladu sa Direktivom o osiguranju depozita 14/49, koja je ugrađena u novi Zakon o zaštiti depozita. Usvajanjem planova sanacije, kao i određivanjem MREL zahtjeva, CBCG obezbjeđuje da kreditne institucije imaju dovoljan kapacitet za pokrivanje eventualnih gubitaka i dokapitalizaciju, odnosno minimalni iznos regulatornog kapitala i kvalifikovanih obaveza koji se mogu kredibilno i izvodljivo smanjiti, ili konvertovati u kapital.

Na 31.12.2023. godine, broj deponenata, nakon oduzimanja dospjelih obaveza, koji imaju garantovani depozit iznosio je 748.854. Sredstva Fonda na na 30.04.2024. iznosila su 193.279.947,71 eura i formirana su kao i 5,7 miliona eura Sanacionog fonda, kroz uplatu premija samih komercijalnih banaka registrovanih za rad u Crnoj Gori.

Građanima koji su oročili novac u slučaju bankrotstva bilo koje banke u sistemu Fond za zaštitu depozita ima rok od 7 dana da isplati garantovani depozit u visini do 50.000 eura, dok će ostatak novca biti isplaćen u postupku sprovođenja stečaja u banci.

“Rezultati testiranja su pokazali da banke imaju dobre evidencije o deponentima, depozitima i obavezama i da se kod nastanka zaštićenog slučaja mogu lako preuzeti kako bi se utvrdila visina garantovanog depozita. Takođe, banke imaju kapacitet da preuzmu funkciju ,,banke isplatioca i u kratkom roku započnu isplatu garantovanog depozita. Zaposleni u Fondu su osposobljeni da, koristeći softversko rješenje, brzo i efikasno obračunaju garantovani depozit”, navodi se u saoopštenju UBCG.

Garantovani depozit obračunava se pojedinačno za svakog deponenta, na način što se ukupna sredstva deponenta po svim depozitima na dan nastanka zaštićenog slučaja, uključujući i kamatu, umanjuju za iznos dospjelih obaveza tog deponenta prema kreditnoj instituciji nad kojom je nastupio zaštićeni slučaj.

Prema novom Zakonu o sanaciji kreditnih institucija, teret sanacije prvo snose akcionari kreditne institucije u sanaciji. Prilikom primjene instrumenata sanacije, ili izvršavanja sanacionih ovlašćenja, Centralna banka polazi od ciljeva sanacije, obezbjeđivanja kontinuiteta u obavljanju ključnih funkcija kreditne institucije, izbjegavanja znatnog negativnog uticaja na stabilnost finansijskog Sistema, zaštite budžetskih i drugih javnih sredstava, svođenjem na najmanju moguću mjeru korišćenje vanredne javne finansijske pomoći pri sanaciji kreditnih institucija, zaštite deponenata koji imaju garantovane depozite, kao i zaštite novčanih sredstava i druge imovine ostalih klijenata.

“Bankarski sistem Crne Gore je spreman da podrži sve kreditne zahtjeve, stanovništva, privrede, potrebe države i odgovori na moguće izazove u vremenu koje je pred nama, što je od velikog značaja za državu i klijente u očekivanjima za podršku razvoja koji je nephodan za uvećani standard življenja”, zaključuje s eu saopštenju.