Državni podsticaji za izgradnju mini-hidroelektrana (MHE) na Zapadnom Balkanu dovele su do ekološkog uništenja, bogaćenja poslovnih ljudi povezanih sa vladama u regionu i malog povećanja proizvodnje električne energije, saopštila je mreža nevladinih organizavcija CEE Bankwatch Network.
U nedavno objavljenom israživanju, ta mreža navodi da se broj MHE snage manje od deset megavata u Albaniji, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Kosovu*, Sjevernoj Makedoniji i Srbiji od 2009. godine učetvorostručio i da ih sada ima najmanje 488.
Dodaje se da je u regionu planirana izgradnja 3.000 dodatnih elektrana, čemu se protive organizacije za očuvanje prirode EuroNatur i Riverwatch, kao i lokalni partneri u balkanskim zemljama, zbog čega su pozvale na obustavu njihove gradnje i smanjenje subvencija za hidroelektrane.
U saopštenju se ocjenjuje da fid-in tarife koje se primjenjuju na Zapadnom Balkanu (podsticajne otkupne cijene po proizvedenom kilovat-času) nisu u skladu sa preporukama Evropske unije, između ostalog i zato što je 70% svih podsticaja za obnovljive izvore energije dodeljeno za razvijanje mini-hidrocentrala. Uprkos finansijskoj podršci, takve elektrane proizvode svega 3.6% sve energije u regionu.
U istraživanju se navodi i da su od izgradnje mini-hidroelektrana uglavnom zarađivali ljudi bliski vlastima, poput sjevernomakedonskog zamjenika premijera za ekonomska pitanja Koče Anguševa, koji posjeduje 27 hidroelektrana i predsjednika glavne opozicione partije u toj državi Hristijana Mickoskija, koji ima najmanje pet takvih koncesija.
Istraživanje imenuje Nikolu Petrovića, kuma predsednika Srbije Aleksadnra Vučića kao jednog od najvećeg korisnika državne pomoći za izgradnje mini-hidroelektrana, dok su subvencije u Crnoj Gori pretežno dobijali lica povezana sa predsjednikom Milom Đukanovićem.
Napominje se i da Crna Gora postepeno ukida podsticaj za obnovljive izvore energije, a da je Albanija početkom 2017. godine usvojila zakon kojim se uvodi aukcijski sistem za veće elektrane do 2020. Sjeverna Makedonija je takođe preduzela korake ka aukcijskom sistemu, ali je ostavila tarife za hidroelektrane netaknute, dajući im nepravednu prednost nad izvorima solarnim elektranama i vjetroparkovima.
Preostale zemlje – Srbija, Bosna i Hercegovina i Kosovo – tek treba da započnu sa znatnim izmenama režima podsticaja za obnovljive izvore energije.
Izvor: Nova ekonomija, Biznis&finansije
