Sve češće se u javnosti čuje izraz – kriptovaluta. Ona koja u posljednje vrijeme „bode oči“ je bitkoin. O tome šta je bitkoin, zašto trenutno postoji mogućnost brze i velike zarade trgovinom kriptovalutama, te šta je blokčejn tehnologija, za FOS je pokušao da razjasni Igor Budisavljević, izvršni direktor i investicioni menadžer u brokerskoj kući Grow Investments.

Da li je bitkoin nova vrsta valute, odnosno novca? 

Ne bih se baš složio s tim. Postoje dvije svrhe svake valute, da služi kao sredstvo razmjene (plaćanja) ili kao sredstvo čuvanja vrijednosti, to su osnovni elementi. Bitkoin nije još prihvaćen u toj mjeri da bi se mogao nazvati sredstvom plaćanja, dok funkciju čuvanja vrijednosti imaju druge valute ili plemeniti metali čija vrijednost se kreće suprotno od referentne valute (recimo u periodima krize). S druge strane, bitkoin kao predstavnik skoro 30% kompletnog kripto-tržišta je posmatran kod mnogih investitora koji su svjesni potencijala i budućnosti blokčejn tehnologije, koja nesumnjivo ima vrijednost i opšte je prihvaćena, kao revolucionaran proizvod. To se oslikava i u ogromnoj ukupnoj vrijednosti kriptovaluta od oko 500 milijardi dolara.

Šta je blokčejn?

Blokčejn je tehnologija o kojoj čitav svijet priča u zadnje vrijeme iako i dalje za mnoge predstavlja kompleksan i nepoznat koncept. Radi se o algoritamskom zapisu koji je osnova svih kriptovaluta i koji omogućava pojavu mnogih inovacija na način da se recimo cijeli sistemi decentralizuju, smanje troškovi, poveća transparentnost i onemogući kontrola i monopol od strane jednog centra moći. Taj koncept je započeo sa bitkoinom koji predstavlja valutu budućnosti, tj. alternativu današnjem novcu, uz ideju da se svijet oslobodi uticaja centralnih banaka i kontrole od strane država i da punu kontrolu nad sistemom i cirkulacijom valute ustvari imaju sami korisnici. Međutim, upravo zbog popularnosti bitkoina često se pogrešno koncept blokčejna i drugih kriptovaluta vezuje samo za virtuelne valute i sredstva plaćanja, iako velika većina njih, ne računajući bitkoin, ima potpuno drugačiju svrhu.

Da li je druga najveća kriptovaluta, eter, sredstvo plaćanja ili ima drugu svrhu? 

Etereum je upravo nastao kao decentralizovana platforma na blokčejn tehnologiji koja omogućava da aplikacije koje se kreiraju i pokreću na toj platformi budu potpuno zaštićene od prevara i uticaja trećih lica. Ta platforma koristi valutu eter u sklopu svog sistema, omogućavajući korisnicima da kreiraju aplikacije zasnovane na blokčejnu u cilju stvaranja tržišta, realizacije novih projekata, prenosa sredstava, čuvanja informacija bez posrednika i bez rizika druge ugovorene strane.

Mnoge kompanije su prepoznale vrijednost blokčejn tehnologije i prelaze na istu izdavanjem nove kriptovalute. To im donosi ne samo veći potencijal rasta već i nova sredstva od investitora?

Tako je. Pojavom Etereum platforme omogućeno je mnogim start-up projektima i postojećim kompanijama da iskoriste blokčejn tehnologiju i unaprijede neki proces ili kompletan biznis model. Integrisanjem nove kriptovalute u svoj sistem na taj način, omogućeno im je finansiranje prodajom dijela te valute što im doprinosi efikasnijoj realizaciji projekta i širenju biznisa. U prošloj godini je na taj način investirano preko jedne milijarde dolara u nove projekte koji u osnovi koriste blokčejn tehnologiju.

Da li u Crnoj Gori postoje takve aktivnosti? 

Čuo sam da više hiljada ljudi trguje kriptovalutama kod nas ali mi se čini da su uglavnom motivisani brzom zaradom bez puno upuštanja u tehnologiju ili stvarni potencijal toga što kupuju. Crna Gora je što se IT i tehnološkog sektora tiče vrlo skromna, pa ne postoje ozbiljna društva koja bi pomagala u razvoju start-up ideja, tako da nisam čuo da postoji bar jedan blokčejn projekat, iako je to u svijetu trenutno preokupacija većini ljudi iz tehnološkog sektora.

Šta biste poručili potencijalnim investitorima u kripto-tržište iz Crne Gore? 

Kripto-tržište definitivno predstavlja jedno od rijetkih na kojima je trenutno moguće ostvariti veliku zaradu za kratko vrijeme, zbog toga i postaje popularno kod nas. Međutim svaka investicija je rizična ukoliko se odradi površno, bez prave analize i informacija. Tako je i sa kriptovalutama. Ukoliko ne znate šta kupujete a to radite samo jer mu je vrijednost do tog trenutka rasla, onda se izlažete ogromnom riziku kojeg niste ni svjesni. Tako da je moj savjet njima da se prvo informišu, sami ili preko stručnih savjetnika, i tek onda upuste u investiranje. Mnogi američki fondovi već investiraju u kriptovalute, blokčejn tehnologija nesumnjivo ima vrijednost, prema tome bilo bi neozbiljno reći bez čvrstih argumenata da se radi o balonu koji će da pukne. Mnoge kriptovalute će sigurno zadržati vrijednost, neke će se i multiplikovati, dok će nekima sigurno vrijednost pasti.

Izvor: FOS Media