Primjena novih zakona o bankama i sanaciji banaka koja je trebalo da počne 1. januara naredne godine biće pomjerena za godinu dana zato što su Centralna banka (CBCG) i komercijalne banke usmjerile na rješavanje problema koje je izazvala pandemija koronavirusa i na završetak projekta procjene imovine banaka (AQR). To je zvanično rečeno “Vijestima” iz CBCG.
Ova dva zakona usvojena su krajem prošle godine u parlamentu i ostavljen je rok od godinu za njihovu primjenu.
Jedna od najvažnijih novina koju donosi nova regulativa je formiranje Sanacionog fonda koji će služiti za pomoć bankama ako se suoče sa problemima u poslovanju. Prema zakonu o sanaciji, u Sanacionom fondu mora biti novac u vrijednosti od jedan odsto garantovanih depozita i to u periodu od deset godina. Ranija procjena CBCG da će za punjenje fonda trebati od 1,4 miliona godišnje,odnosno,14 miliona za 10 godina.
Iz CBCG su objasnili da je odgađanje njihove primjene uslovljeno refokusiranjem prioriteta finansijskog sistema Crne Gore u cilju amortizovanja efekata pandemije covid-19 na finansijsku stabilnost i realnu ekonomiju.
“Stav CBCG je da banke u ovom periodu treba da koncentrišu sve raspoložive kapacitete na nove kredite, kvalitetnu primjenu Odluke o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih uticaja epidemije zarazne bolesti covid-19 na finansijski sistem, u smislu efikasne primjene moratorijuma za prioritetne privredne grane, kao i na kvalitetno restrukturiranje postojećih kredita. Sve to u cilju amortizovanja dijela efekata krize koji su pogodili realni sektor”, rečeno je u CBCG.
Objašnjeno je da je važno da banke završe procjenu kvaliteta aktive koja počinje u poslednjem kvartalu (oktobar – decembar) ove godine, a završava u aprilu/maju 2021, kako bi dobijeni rezultati dali preciznu sliku nivoa rezistentnosti (otpornost) bankarskog sistema i mogućnosti banaka za apsorbovanje šokova.
“Rezultati AQR-a će biti osnov za stresno testiranje kojim ćemo procijeniti efekte šoka pandemije covid-19 na kapital banaka na dugi rok. Sve ove aktivnosti se planiraju u posljednjem kvartalu ove godine i tokom prve polovine naredne godine. Ako bi insistirali na primjeni ova dva zakona i pratećih 41 podzakonkih akata u januaru 2021. godine, vrlo je izvjesno da bi operativni kapaciteti banaka bili fokusirani paralelno na tri fronta. To što bi potencijalno umanjilo efikasnost na podjednako važnim ciljevima”, rečeno je u CBCG.
Podzakonski akti
Iz vrhovne monetarne institucije, kojom rukovodi Radoje Žugić, je objašnjeno da su postupili u skladu sa preporukom MMF-a da se primjena strateških politika u vrijeme pandemije koronavirusa odloži, kao i da je promjena prioriteta ciljeva tokom pandemije prisutna širom monetarnih autoriteta. Za takav primjer navode odlaganje Analize strategije monetarne politike Evropske centralne banke koja je bila planirana za kraj ove godine.
“Zakoni i podzakonska akta su finalizovani u saradnji sa EU twinning partnerima iz Bundesbanke i Banke Hrvatske, dok će banke imati na raspolaganju godinu dana da se gradualno prilagođavaju novoj regulativi, kako bi se isti primijenili u januaru 2022. godine”, kazali su u CBCG.
Iz CBCG su kazali da će svi podzakonski akti za ova dva zakona biti usvojeni do kraja aprila naredne godine i da je za sprovođenje ova dva zakona potrebno usvojiti preko 40 podzakonski akata. To, uključujući i odluke o adekvatnosti kapitala banaka, načinu utvrđivanja ispunjenosti uslova za izbor članova organa upravljanja u bankama, registru banaka, filijalama banaka iz drugih država, minimalnim standardima za upravljanje rizicima, javnom objavljivanju podataka o bankama…
Za primjenu zakona o sanaciji banaka potrebno je pripremiti 17 podzakonskih akta među kojima su kriterijumi za procjenu mogućnosti sanacije, sadržina planova sanacije, način obavještavanja o pokretanju sanacije, način saopštavanja povjerljivih informacija u vezi sa postupkom sanacije, izračunavanje i način plaćanja doprinosa kreditnih institucija za Sanacioni fond…
