Ako bude realizovan projekat ultrabrzih vozova, koji je nastao na inicijativu uglednog Bečkog instituta za međunarodne ekonomske studije, najsavremenija željeznica povezala bi sve krajeve Starog kontinenta, a na jednoj od četiri planirane linije našla bi se i Crna Gora.
Novom željezničkom mrežom, predviđenom programom evropskog oporavka od COVIDA-19, išlo bi se brzinom između 250 i 350 km/h.
Bečki institut u svom prijedlogu navodi da bi ova mreža mogla bude izgrađena tokom 2020-ih, odnosno u roku od jedne decenije.
Kroz Srbiju bi išlo ukupno 448 km pruge, za čiju izgradnju je potrebno 14,9 milijardi eura. Ova zemlja našla bi se na liniji Berlin-Nikozija, na kojoj su predviđene dvije petlje (Beč i Sofija) i kojom bi se voz u jednom smjeru kretao od Njemačke, kroz centralnu Evropu – Češku Republiku, Austriju, Mađarsku – zatim dalje kroz Srbiju, Rumuniju, Bugarsku, Sjevernu Makedoniju i Grčku, sve do Kipra sa kojim bi postojala morska veza trajektom.
U drugom smjeru voz bi prolazio i kroz Albaniju, Crnu Goru, Bosnu i Hercegovinu, Hrvatsku i Sloveniju, čime bi praktično bio povezan cio Zapadni Balkan.
Kroz šest zemalja našeg regiona koje su navedene u planu, trebalo bi da prođe ukupno 1.564 km pruge, za čiju je izgradnju potrebno oko 1,1 bilion eura. Poslije Srbije, najduža dionica bila bi kroz BiH – 340 km, koja je ujedno i druga najskuplja – 10,06 milijardi eura.
Nova evropska mreža ultrabrzih vozova (Ultra-rapid-train, URT) obuhvatila bi četiri željezničke linije, koje bi povezale glavne gradove EU i zemalja (potencijalnih) kandidata za članstvo u EU sa Zapadnog Balkana.
Riječ je o sljedećim relacijama – Dablin-Pariz, uz morsku vezu trajektom između gradova Kork i Brest; Lisabon-Helsinki, uz petlju koja obuhvata Rursku oblast u Njemačkoj; Brisel-Valeta, od sjevera do juga Evrope; i Berlin-Nikozija, uz morsku vezu trajektom između Pireja i Pafosa, i sa petljom koja bi obuhvatila Beč i Sofiju.
Prosječna brzina bila bi povećana na 250 do 350 km/h, za razliku od trenutnih brzina koje se na pojedinim dionicama kreću znatno ispod 200 km/h. To znači da će putnici od Pariza do Berlina stizati za četiri sata, što bi aviosaobraćaj praktično učinilo zastarjelim i nepotrebnim za većinu unutarevropskih putovanja. U prijedlogu se navodi da bi tako bila smanjena i emisija CO2, za 4 do 5 procenata, a bili bi uvećani i teretni kapaciteti željeznice.
Nova mreža, sa sistemom duplih kolosijeka i velikih brzina, trebalo bi da bude usklađena sa postojećim željezničkim mrežama, a tamo gdje je moguće, biće adaptirana već postojeća infrastruktura.
Ukupna investicija za 18.250 km pruge u ovoj mreži procijenjena je na 1.100 milijardi eura, odnosno oko 60 miliona eura po kilometru, navodi Blic.
