U vodovodnim mrežama crnogorskih opština ima više od 600 kilometara azbestno-cementnih cijevi koje su ugrađivane sredinom prošlog vijeka. Projekat njihove zamjene polietilenskim PEHD cijevima priprema Udruženje vodovoda Crne Gore.
Predsjednik Skupštine Udruženja vodovoda Bojan Lazović kaže da će se završetkom tog posla obezbijediti dobar kvalitet vode za piće, poboljšati pritisak u vodovodnom sistemu, otkloniti negativni uticaj azbesta i enormno poboljšati ekonomičnost vodovoda zbog otklanjanja ogromnih gubitaka koji sada u pojedinim opštinama iznose i do 70 odsto.
– Veoma je važno da se na taj način ispunjavaju i zahtjevi Evropske unije, iz pregovaračkog poglavlja 27 o zaštiti životne sredine – kazao je Lazović.
MATERIJALI
Azbest je decenijama korišćen za izradu građevinskog materijala zbog pozitivnih karakteristika: niska toplotna provodljivost, dobra čvrstoća, pouzdanost, dugi vijek trajanja i niska cijena. U međuvremenu, otkriveno je da negativno utiče na zdravlje pa je u Evropskoj uniji 2005. godine zabranjena proizvodnja i prerada azbestnog materijala. U vodovodnim cijevima tog minerala ima 15 odsto, a istraživanja su pokazala da opasnost nastaje zbog toga što prilikom njihovog pucanja vlakna azbesta mogu dospjeti u vodu.
Sa druge strane, eksperti kažu da za sada nijesu otkrivene mane plastičnih (PEHD) cijevi.
-Kao njihove prednosti navode da je riječ o materijalu koji je apsolutno netoksičan i potpuno inertan u kontaktu sa vodom. Nemaju uticaj na miris i ukus vode, ne hvata se kamenac pa ne dolazi do smanjivanja protoka tokom dugoročne upotrebe, postojane su na UV zrake i na temperature od minus 30°C do 60°C, lako se nastavljaju… Takođe, njihova je prednost što su u odnosu na druge materijale od kojih se prave cijevi zbog visoke fleksibilnosti otporne i na seizmičke udare i pomjeranja tla – objašnjava Lazović.
U Udruženju vodovoda kažu da je, osim potencijalnih opasnosti od azbesta, razlog za zemjenu postojećih cijevi i njihova dotrajalost koja uzrokuje česte kvarove i gubitke. U Bijelom Polju, na primjer, vodovodna i kolektorske (kanalizaciona) mreža datiraju iz 1961. godine. Prosječna starost cijevi u Nikšiću je 35 godina, a pojedini djelovi postavljeni su još 1931. godine.
Projekat zamjene azbestnocementnih sa PEHD cijevima u vodovodnoj mreži u martu prošle godine predložio je Udruženju vodovoda prof. dr Mihailo Burić, a u junu je donijeta odluka da se radi na njegovoj realizaciji.
(opširnije u Pobjedi)
