Određeni broj državnih preduzeća nije oduševljen Planom optimizacije pa u dovoljnoj mjeri ne sarađujuju u ovome reformskom projektu. O tome svjedoči podatak da je od privrednih društava na centralnom nivou koja čine javni sektor, informaciju o sporazumnim otkazima dostavilo samo željezničko preduzeće Montekargo, gdje je bilo 24 prijavljenih.
Vlada Crne Gore Zaključkom je zadužila javnu upravu da primjenjuju princip da za tri sporazumna raskida radnog odnosa može zaposliti jednog novog službenika.
Izvršna vlast se na takav korak odlučila iz opravdane bojazni da bi mnoge javne ustanove, nakon primjene dobrovoljnog odlaska, počele zapošljavati nove činovnike.
Zanimljivo, Vlada Crne Gore je tu naredbu izdala malo poznatim Zaključcima broj 07-3038 od 11.07.2019. godine, a dokument je sad aktuelizovan zbog važećeg Programa sporazumnog raskida radnog odnosa uz isplatu otpremnine.
Zaključci
Naredbom je zadužila potrošačke jedinice budžeta Crne Gore, privredna društva koja su u većinskom vlasništvu države i druga pravna lica čiji je osnivač država ili vrše javna ovlašćenja da primjenjuju princip na osnovu koga za tri zaposlena koji su ostvarili pravo na otpremninu po osnovu sporazumnog prestanka radnog odnosa, mogu zaposliti najviše jednog zaposlenog na poslovima na kojima su radili zaposleni kojima je prestao radni odnos.
Istim dokumentom, Vlada je preporučila Skupštini Crne Gore, sudstvu, državnom tužilaštvu, nezavisnim ili regulatornim tijelima osnovanim u skladu sa zakonom, jedinicama lokalne samouprave kao i agencijama i privrednim društvima koja su u većinskom vlasništvu lokalne samouprave i drugom pravnom licu čiji je osnivač lokalna samouprava ili vrši javna ovlašćenja da primjenjuju isti princip.
Zaključkom je predviđeno da Ministarstvo finansija, Ministarstvo javne uprave i Uprava za kadrove strogo kontrolišu primjenu ovog 3 za 1 principa za novo zapošljavanje.
Opstrukcije i javni pozivi
Prema pouzdanim saznanjima Portala Analitika, određeni broj državnih preduzeća nije oduševljen Planom optimizacije pa u dovoljnoj mjeri ne sarađuju u ovom reformskom projektu.
Od privrednih društava na centralnom nivou koja čine javni sektor, informaciju o sporazumnim otkazima je dostavilo samo uspješno željezničko preduzeće Montekargo, gdje je bilo 24 prijavljenih.
Za razliku od javnih preduzeća, državna uprava, uprkos početnim nesnalaženjima je ozbiljno shvatila ovaj značajni projekat.
S druge strane, postoji određeni broj kompanija koji iz opravdanih razloga nijesu objavili javni poziv za Program sporazumnog raskida radnog odnosa uz isplatu otpremnine i mogućnost povoljnog kredita.
Prema podacima dostavljenim Portalu Analitika, javni poziv nijesu objavili JU Institut za razvoj i istraživanje u oblasti zaštite na radu, Institut za javno zdravlje i Opšta bolnica Berane.
Kao razlog za to, ove institucije navode deficit postojećeg medicinskog kadra.
Manji broj zaposlenih koji su podnijeli zahtjev za sporazumni prestanak radnog odnosa tražio je da prestanak radnog odnosa nastupi tokom 2020. godine.
“Takvi zahtjevi sada ne mogu biti odobreni, ali će biti evidentirani u organima kako bi se pravovremno planirala budžetska sredstva za ovu namjenu za narednu godinu”, odgovoremo je iz Ministarstva javne uprave na upit Portala Analitika.
Shodno Zakonu o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, privredna društva u većinskom državnom vlasništvu, koja ostvaruju dobit u poslovanju i uredno izmiruju sve svoje obaveze, nijesu u obavezi da primjenjuju Odluku o otpremnini u slučaju sporazumnog prestanka radnog odnosa.
Analitika je ranije objavila da je najviše prijava za odlazak stiglo iz KCCG, Glavnog grada, Poreske uprave, policije i PG Doma zdravlja.
Zabrinjava činjenica da je najviše prijava stiglo iz zdravstva: iz KCCG 101, iz Doma zdravlja Podgorica – ukupno 40, a iz Opšte bolnice Bijelo Polje 37.
Što se tiče ukupne cifre na javni poziv za sporazumni raskid radnog odnosa uz isplatu otpremnine ukupno se prijavilo 1.752 zaposlena, i to 1.430 na centralnom nivou, a 322 na lokalnom nivou.
Odakle novac za otpremnine
Novac za isplatu otpremnine zaposlenih isplaćuju se iz sredstava organa, odnosno institucije koja je dio javnog sektora.
“Sredstva za isplatu otpremnine obezbjeđuju se iz sredstava državnog organa, organa državne uprave, suda, državnog tužilaštva, fonda ili drugog organa osnovanog u skladu sa zakonom, kao i drugog organa osnovanog u skladu sa zakonom koji se finansira iz državnog budžeta ili ustanove čiji je osnivač država, ali i iz sredstava koje Ministarstvo finansija opredijelilo u Budžetu za 2019. godinu za ovu namjenu u iznosu od 2,7 miliona eura”, kazano nam je iz Ministarstva javne uprave.
Ovaj novac je jednim dijelom obezbijeđen i iz Sektorske budžetske podrške koja su opredijeljena Crnoj Gori od strane Evropske komisije za reformu javne uprave.
Javna uprava, na osnovu već pomenutog Zaključka Vlade, je dužna da do 30. septembra izvrše zaključivanje “optimalnog broja sporazumnih raskida radnog odnosa”.
