Za prvih 11 mjeseci ove godine građani, privede i vlade na državnom i lokalnom nivou zadužili su se kod crnogorskih banaka za novih 1,1 milijardu eura, pokazuju novi podaci Centralne banke Crne Gore.
Od ukupnog iznosa svih kredita koji su odobreni, na pravna lica se odnosi 647,58 milion, a na građane 455,15 miliona eura. Sve to uz podsjećanje da je od početka godine iz ovog dijela monetarne statistike isključena Invest banka Montenegro, a od aprila i Atlas banka, jer su u obje pokrenuti stečajni postupci.
U grupi pravnih lica, crnogorske kompanije su do kraja novembra podigle kredite u vrijednosti 483,1 milion eura, slijede vlada, njene agencije, institucije i fondovi kao i lokalna uprava sa 86,48 miliona, javna i inostrana preduzeća sa 66,3 miliona, finansijske institucije sa 10,15 miliona dok su svi ostali kreditirani sa 1,53 miliona eura.
Najviše novca pozajmljino je kao gotovina 376,23 miliona eura, od čega su građani uzeli čak 345,8 miliona. Slijede krediti za likvidnost obrtnih sredstva koji su iznosili 319,88 miliona, od čega su 319,66 miliona uzele različite kompanije. Za refinansiranje ranijih zaduženja kod drugih banaka odobreno je novih 100,56 miliona eura, od čega 69,11 miliona različitim pravnim licima. Zaduženja namijenjena nabavci osnovnih sredstava iznosila su 85,59 miliona, a kupovini stanova i adaptacijama 82,68 miliona eura. Građani su tokom 11 mjeseci ove godine od banaka najviše pozajmili gotovine na rok duži od godinu i to 338,99 miliona, a kompanije 189,55 miliona eura za likvidnost obrtnih sredstava na period manji od 12 mjeseci.
Kamate
Prosječne nominalne kamatne stope za sve postojeće i nove kredite u novembru su bile 5,52, a efektivne 6,08 odsto. Najniže su bile one za banke i druge finansijske institucije koje su u prosjeku plaćale efektivnu kamatu od 2,99 odsto, odnosno samo 1,88 odsto ako su se obavezale da će sredstva vratiti za najviše 12 mjeseci. Vlada i njene institucije takođe su imali priliku da se jeftino zadužuju jer su na godišnjem nivou u prosjeku morale da plate 3,51 odsto od cijelog iznosa. Građani i dalje najviše plaćaju kako bi od banaka dobili bilo kakva sredstva, j er su prosj ečne kamate bile 7,56 odsto na godišnjem nivou, a za one koji su odlučili da rok otplate njihovog duga bude manji od godinu 8,15 odsto.
Kad je u pitanju namjena pozajmljenih sredstava, oni koji su podizali kredite za trgovinu akcijama imali su prosječnu efektivnu kamatnu stopu od 3,17 odsto za svaku godinu zaduženja. Gotovinske pozajmice bankama se na godišnjem nivou u prosjeku donosile 8,45 odsto datih sredstava, ali se ništa ne može mjeriti sa kreditima za obrazovanje koji su u istom vremenskom periodu imali prosječnu kamatu od 11,24 odsto.
Štednja
Prosječne pasivne kamatne stope na godišnjem nivou, koje se primjenjuju za novčana sredstava koja se nalaze u bankama, na kraju novembra u prosjeku su iznosile 0,42 odsto. Konkretno, kompanije su za ovakav vid deponovanja novca na godišnjem nivou mogle prosječno da zarade 0,27 odsto cijelog iznosa, a stanovništvo 0,57 odsto. Zbog konstantnog pada postotka koji građani mogu dobiti za novac koji drže u bankama umjesto u “slamarici”, kamatne stope za štednju iste su kao i na kraju oktobra i najniže od kraja 2008. godine.
Kamatne stope za sva položena sredstva bez obzira da li je klijent građanin, kompanija ili institucija i dalje iznose 0,02 odsto na godišnjem nivou. Kada je u pitanju oročavanje, kamatne stope za štednju do tri mjeseca su 1,63 odsto za iznos na godišnjem nivou, za period do jedne godine je 1,33, do tri godine 1,44, a do pet godina 1,84 odsto. Na depozite koji su oročeni na više od pet godina prosječno se dobija 1,85 odsto uloženih sredstava svakih 12 mjeseci.
Najniže kamatne stope, kako za kompanije, tako i za stanovništvo su upravo one za depozite po viđenju i za godinu još uvijek iznose 0,01 odnosno 0,03 odsto. Građani najmanje sredstava mogu dobiti za novac koji je u bankama “odleži” do tri mjeseca 1,69 odsto, dok će za oročavanja duža od pet godina prosječno prihodovati 2,12 odsto. Uslovi oročavanja koje kompanije imaju mnogo su povoljniji za sredstava do tri mjeseca 1,53 odsto. Najniža je godišnja kamata za depozite do jedne godine 1,34 odsto, dok je najveća za one na period tri do pet godina i iznosi 2,21 odsto na svakih 12 mjeseci.
KREDITI U NOVEMBRU
Samo tokom proteklog mjeseca, crnogorske banke odobrile su nove kredite privredi, institucijama i građanima ukupne vrijednosti 178,72 miliona, od kojih su 157,38 miliona eura zaduženja na period duži od godinu. Od ovog iznosa, firme, institucije i administracija podigla je 137,12 miliona, dok se na građane odnosi 41,61 milion eura novih kredita.
Prosječne kamatne stope na kredite koji su dati u novembru pale su sa 5,44 na 4,38 odsto u nominalnom iznosu, odnosno sa 6,11 na 4,47 odsto kao efektivna kamatna stopa ili postotak pozajmljenih sredstava koje je potrebno vratiti na godišnjem nivou.
Građani koji su se zadužili u proteklom mjesecu, plaćaju u prosjeku 7,79 odsto kreditnog iznosa na godišnjem nivou, što je najviši iznos od svih kategorija klijenata. Najniže su, pak, bile prosječne kamate na nove odobrene pozajmice za različite finansijske institucije i iznosile su samo 3,29 odsto, pišu Dnevne novine.
Po namjeni, prosječne efektivne kamatne stope istovremeno su bile najniže za gradnju i adaptaciju objekata, i to 3,23 odsto na godišnjem nivou. Za pozajmice od banaka i dalje su najviše plaćali oni kojima su sredstva bila potrebna za obrazovanje 11,66 odsto. Oni koji su tokom novembra uzeli gotovinu na kredit, prosječno će plaćati kamatnu stopu od 8,67 odsto, dok je za kupovinu na kredit u različitim prodavnicama bila samo 0,88 odsto.
