Avgustovski broj prilično monotonog mjesečnog časopisa “Fortune” po tradiciji donosi listu 500 najvećih kompanija u svijetu prema ukupnim prihodima.
Ovo su prvih deset kompanija i to bez potpunih podataka koji postoje u tabeli:
Prvo mjesto neprikosnoveno pripada trgovačkoj kompaniji Wal-Mart i to neprekidno od 2002. godine. Na prelasku u novi viek 1999. godine osvojila je treće mjesto na “Fortune” listi, 2000. se penje na drugo a poslednjih 14 godina nema takmaca koji bi je ugrozio na prvom mjestu u svijetu. O toj kompaniji kao uzoru okrutnog eksploatisanja zaposlenih napisana je hrpa knjiga od kojih je vjerovatno naiscrpnija “The Wal-Mart Effect” i preko Amazona se može kupiti za samo 10 dolara. Osnovna karakteristika “wolmart ekonomije” su niske plate zaposlenih, loši uslovi rada, nedostatak zdravstvene zaštite, džender diskriminacija, zabrana sindikalnog organizovanja… Milion i po zaposlenih u trgovinama Wal-Marta u svijetu podnijelo je najveću kolektivnu tužbu u istoriji, međutim američki Vrhovni sud je 2011. godine odbacio kao nedovoljno uvjerljivu. Kompanija ima poseban tim advokata koji procjenjuje da li se više isplati plaćati kazne ili srtiktno primjenjivati propise. U pitanju je nivo koji više ni kineske kopanije ne upražnjavaju.
Lista je inače veoma dinamična, Gundulićevo “Kolo sreće” u ovom slučaju mjereno je ne samo uzletima i padovima nego i milijardama dolara dobijenih ili izgubljenih prihoda. Najveći skok naviše napravila je američka kompanija “Centene” skočivši u jednoj godini za čitavih 226 mjesta. Slijedi je “China Minimetal” skokom od 203. mesta. Najmanji skok u grupi uspješnih beleži britanska firma “Prudental” od 70 mjesta. Redoslijed u padanju na listi vodi njemačka kompanija “E.ON” padom sa 32. na 231. mjesto odnosno za 199 pozicija. Druga je australijska kompanija “BHP Billiton” sa padom od 182 mjesta, pa neočekivano američki “HP” za 146 mjesta.
Sa prošlogodišnje liste ispale su 33 kompanije i toliko se novih našlo na listi. Najfantastičnija je britanska kompanija “Legal & General Group” koja je uskočila na 49 mjesto, a njemačka “Uniper” na 91. mjesto. Sklonost naših prokapitalista, koji smatraju da u privatnom svijetu sve funkcioniše malo se kosi sa činjenicom da “Fortune” lista bilježi i gubitaše, među kojima su “Unicredit” banka sa gubitkom od 13 miljardi dolara, Vodafon (-6,9 mlrd), U.S. Postal Service (-5,6 mlrd), Credit Suisse (-2,7 mlrd), Sears (-2,2 mlrd)… ukratko, 35 kompanija sa ukupno 95,8 milijardi dolara gubitka. Ako se ima u vidu da su to po prihodima najveće kompanije u svijetu onda u neku ruku njihovi gubici i nisu tako upečatljivi, ali jesu dokaz da gubici nisu endemno svojstvo samo javnog sektora.
Izvor: BIF
