Država je odlučila da od brazilske banke BNDS otkupi avion “embraer E195” (4O-AOC) od čije je kupovine odustao novi nacionalni avio-prevoznik “Air Montenegro” zbog nedostatka novca. To je potvrđeno juče “Vijestima” iz Ministarstva kapitalnih investicija (MKI).
Ovaj avion popularno nazvan “Čarli” bio je dio flote nekadašnje nacionalne avio-kompanije Montenegro Airlines (MA).
Iz MKI, kojim rukovodi ministar Mladen Bojanić, su poručili da je nakon što je krajem prošle godine “Air Montenegro” odustao od kupovine “Čarlija” ministarstvo je od menadžmenta nacionalne avio-kompanije tražilo da se “decidno izjasni o tome da li su spremni da avion prihvate kao dio svoje flote i pod kojim komercijalnim uslovima, za slučaj da se država odluči za kupovinu”.
”Kupovina tog aviona treba da bude zajednička aktivnost MKI i Ministarstva finansija i socijalnog staranja čiji su predstavnici već obavljali razgovore sa brazilskom bankom BNDS, koja je faktički vlasnik aviona. Ono što je MKI preduzelo i na čemu je insistiralo je da se obezbijedi osiguranje od “Ground risk” toga aviona bez obzira što nije bio u vlasništvu “Air Montenegra” i taj avion je još uvijek osiguran”, rekli su “Vijestima” iz ovog Vladinog resora.
Iz MKI nisu konkretno odgovorili koliko će kupovina “Čarlija”, koji je od 26.decembra 2020. prizemljen na aerodromu Podgorica koštati državni budžet i ko će platiti visoke troškove vraćenje aviona u plovidbeno stanje.
”Air Montenegro” je u junu prošle godine od Vlade dobio zeleno svjetlo da od brazilske banke otkupi “Čarlija” za 5,3 miliona dolara u tri jednake godišnje rate počevši od ove godine. Ispostavilo se da u avion treba uložiti dodatno više od osam miliona dolara da bi on bio vraćen u plovidbeno stanje, zbog čega je “Air Montenegro” Vladu sredinom decembra prošle godine, obavijestio da odustaje od kupovine jer nema novca u osnivačkom kapitalu koji je država unijela u kompaniju.
Kad je “Čarli” obavio poslednji let u istoriji MA preletjevši sa tivatskog na podgoriči aerodrom 26. decembra 2020. bio potpuno ispravan i plovidben. U međuvremenu sa njega je U Podgorici na zahtjev vlasnika tog motora kome MAnije plaćao zakupninu i ostao je dužan značajnu svotu novca, skinut i odnešen lijevi motor.
Za novi let trebaju motori
Stečajna uprava MA je proteklih mjeseci više puta tvrdila da “Čarliju” na podgoričkom aerodromu “pristupaju neovlašćene osobe” i skidaju razne djelove. Oni su za to optužilii “Air Montenegro” čiji je menadžment to demantovao.
Da bi “Čarli” ponovno poletio treba obezbijediti dva nova ili reparirana motora tipa “General Electric GE CF34-10E”. Cijena potpuno novog tog motora je oko 6,8 miliona dolara, dok cijena generalnog remonta takvog motora iznosi oko tri miliona dolara, pa nije jasno na što će otići najveći dio od ukupnog iznosa od 8,2 miliona dolara koliko po procjeni menadžmenta “Air Montenegra” treba uložiti u vraćanje “Čarlija” u plovidbeno stanje.
”Čarli” je treći najmlađi avion iz nekadašnje flote MA proizveden 2010.godine, dok su druga dva aviona (Alfa iz 2008. i Bravo iz 2009.) otkupljeni za “Air Montenegro” od kompanije GECAS koja ih je godinama iznajmljivala MA u operativni lizing. Za razliku od ta dva aviona MA je “Čarlija” kupio od brazilske banke na kredit i do prizemljivanja ukupno je uz pomoć države, otplatio više od 38 miliona dolara kredita. Preostalo je bilo da se otpati još oko šest miliona dolara, ali su plaćanja Brazilcima obustavljena kada je MA bankrotirao. Vlada je dala državnu garanciju banci kojom se neopozivo i bezuslovno obavezala da će u slučaju da MA prekrši ugovora obezbijediti da se odmah isporuči aviona, da ga odmah deregistruju vazduhoplovnih vlasti Crne Gore, da se bešteti banka i isplati iznos svih troškova i gubitaka koje je pretrpjela. Time bi, osim aviona začiju je otplatu već uloženo 38 miliona dolara, država aktiviranjem garancije izgubila još oko 12 miliona dolara na koliko su procijenjeni troškovi reisporuke aviona banci u ispravnom i plovidbenom stanju, što je ugovorna obaveza crnogorske strane.
Umjesto toga, država je odlučila da kupi avio i ubuduće ga najvjerovatnije iznajmljuje “Air Montenegro”. Ostaje da se vidi da li će to promijeniti planove menadžmenta “Air Montenegra” koji je nedavno saopštio da će tražiti najpovoljniju ponudu na tržištu za uzimanje u “dry lease” zakup najmanje jednog aviona većeg kapaciteta od E195 koje trenutno koristi.
Uvođenje drugog proizvođača bi dovelo do novih troškova
”Air Montenegro” je najavio da će tražiti najpovoljniju ponudu za “dry lease” aviona kapaciteta najmanje 144 sjedišta, a u tu kategioriju spadaju avioni tipa airbus A220-300, airbus A320, boeing B737 NG ili Max, ali i najnovija varijanta embraera E195-E2 koji je tehnološki prilično blizak postojećim avionima u floti “Air Montenegra”.
Analitičari su najavu da bi crnogorska avio-kompanija mogla uvesti drugi tip aviona sasvim drugog proizvođača u svoju malu flotu, dočekali “na nož” jer bi to značajno povećalo njene operativne troškove.. To iz razloga što za novi tip aviona treba nanovo obučiti letačko, kabinsko i tehničko osoblje, kao i snositi znatno veće logističke troškove u svakodnevnoj eksploataciji novog tipa aviona.
Izvor: Vijesti.me
