U Crnoj Gori je u opticaju preko pola milijarde eura gotovine, pokazuje procjena koju su u novembru prošle godine uradili MMF i Centralna banka. Ova procjenaje prvi podatak saopšten poslije niza godina jer CBCG odavno ne saopštava cifre o novčanoj masi monetarne agregate M21, M1… koju pored gotovog novca čini i depozitni novac. U depozitimaje na kraju prošle godine bilo 3,279 milijardi eura.
“MMF i Centralna banka su tokom novembra prošle godine, a na bazi iskustva zemalja iz okruženja, uradili procjenu gotovine u opticaju u Crnoj Gori. Procjena govori da je u 2016. u opticaju bilo 508,5 miliona eura. Godinu ranije u opticaju je bilo 464miliona, u 2014. godini 431,4 miliona, u 2013. godini 421,1 milion, godinu ranije 440,2 miliona, 2011. godine 410,6 miliona i 2010. godine 398,6 miliona eura”, rečeno je Pobjedi iz Centralne banke odgovarajući na pitanje koliko je u opticaju gotovine.
Uvećanje
Ovi podaci iz procjene pokazuju da je za sedam godina gotovina u opticaju uvećana za oko 110 miliona eura.
Za razliku od gotovine u opticaju CBCG mjesečno, kroz Bilten, saopštava podatke o depozitima.
“Ukupni depoziti, uključujući sredstva na eskrou računima, kamate i vremenska razgraničenja, na 31. decembar 2017. iznosili su 3,279 milijardi eura. Od toga se na depozite stanovništva odnosi 1,704 milijarde eura ili 51,96 odsto, na depozite pravnih lica 1,538 milijardi eura, odnosno 46,89 odsto. Sredstva na eskrou računima, kamate i vremenska razgraničenja čine 1,14 odsto”, objasnili su iz CBCG.
U odnosu na decembar 2016. ukupni depoziti su povećani za 393,6 miliona eura ili 13,64 odsto.
“U jednogodišnjem uporednom periodu depoziti građana su porasli za 169,8 miliona eura, odnosno 11,07 odsto, dok su depoziti pravnih lica porasli za 216,8 miliona eura, odnosno 16,41 odsto”, kazali su za Pobjedu iz CBCG.
Uz sve to ne treba zaboraviti da između depozitnog i gotovog novca u opticaju dolazi do konverzije -prelivanja, pretvaranja – jednog novca u drugi.
Dobro je
Nezavisni poslanik i bivši predsjednik skupštinskog Odbora za ekonomiju, finansije i budžet Aleksandar Damjanović za Pobjedu je kazao da je dobro da se konačno izašlo sa procjenom gotovine, makar i približnom.
“Već dugo vremena CBCG ne posjeduje niti objavljuje podatke o monetarnim agregatima, poput agregatne monetarne mase ili količine gotovog novca u opticaju, i bez obzira na činjenicu da u eurizovanoj ekonomiji bez sopstvene emisione njih nije lako procijeniti, od velike je važnosti za planiranje raznih ekonomsko-finansijskih politika da postoje bar približne procjene. Nakon uvođenja eura kao platežnog sredstva, kada su zamijenjene njemačke marke kao tzv. prelazna valuta, i preciznih podataka koje smo tada dobili, više od petnaest godina nije bilo objektivne procjene stanja novčane mase u Crnoj Gori. Taj parametar je tokom proteklih godina mijenjan zavisno od ekonomskih kretanja, poput ulaska velike količine gotovog novca u tzv. godinama buma 20052008, pa do recesionih kretanja tokom nekoliko godina finansijske krize. A zavisio je i od postojeće institucionalne finansijske arhitekture u Crnoj Gori sa danas dominantnom ulogom banaka u odnosu na, recimo, berzansko finansijsko tržište”, smatra Damjanović.
(Opširnije u Pobjedi)
