Nakon izbora ovog vikenda, sledeći saziv Evropskog parlamenta imaće težak posao pred sobom, sa brojnim problemima koji predstavljaju prijetnju i rizik za politički i ekonomski opstanak EU. Poraslo je negativno osjećanje prema EU unutar same Unije, u trenutku kada mnogi političari pozivaju na više evropske integracije i dok se čitava eurozona i mnogobrojna preduzeća bore sa sporim ekonomskim oporavkom. Novoizabrani političari iz 28 zemalja članica EU će u parlamentu sa 751 mjesta predstavljati skoro 500 miliona stanovnika.
Euroskepticizam – ili anti-EU raspoloženje – izgleda da se brzo proširilo po Evropi, podstaknuto ljutnjom zbog krize u eurozoni i uvedenih teških mjera štednje. Prema prvim rezultatima na ovim izborima broj poslanika euroskeptika porastao je za čak 19%, na ukupno 143 mjesta. Partije protiv EU osvojile su prvu poziciju u Francuskoj, Velikoj Britaniji, Grčkoj i Danskoj. Ovoliki porast poslanika anti-EU provenijencije znači da će veliki dio Evropskog parlamenta sada zapravo aktivno tražiti njegovo ukidanje, ili ukidanje velikog dijela njegovih nadležnosti.
“Polarizovanje parlamenta je zabrinjavajuće jer ne nudi ono što većina glasača želi,” kaže Mats Person, direktor think-tanka Otvorena Evropa. “Ljudi obično žele srednji put: manji uticaj EU, ali unapređeniju EU”, smatra Person. Ovakav razvoj događaja bi mogao da utiče na evropsko tržište, vjeruju analitičari u Bank of America Merrill Lynch, koji upozoravaju na povećanje fragmentacije u evropskim institucijama. “Po našem mišljenju, ova situacija može spriječiti dalju integraciju i, što je još važnije, dovesti do slabljenja zajedničke ekonomske politike sa dodatnim komplikacijama u regulisanju finansijskog tržišta”, smatraju u Merrill Lynch.
[widgets_on_pages id=”Baner”]
Usporen rast: Pokazatelji rasta objavljeni ranije ovog mjeseca kazuju da ekonomski oporavak Evrope ni izbliza nije dostigao željeni zamah. Širom EU, bruto domaći proizvod (BDP) porastao je tek za 0,3 odsto tokom prva tri mjeseca ove godine, dok je privreda eurozone porasla za samo 0,2%. Neke mediteranske zemlje su zabilježile posebno loše rezultate, sa kontrakcijama u Italiji, Kipru i Portugalu.
Ovi razočaravajući podaci predstavljaju dodatni pritisak na Brisel, koga inače često optužuju za ekonomske nedaće, uprkos činjenici da većina odgovornosti za oporezivanje i potrošnju leži na nacionalnim vladama. Ključni faktor rasta predstavlja maksimizovanje potencijala zajedničkog tržišta, a veliko je pitanje da li će nova garnitura političara u Briselu uspjeti i da ga iskoristi.
Nevolje privrednika su postale sve očiglednije prethodnih nekoliko godina. Tradicionalno, snaga evropske ekonomije ogledala se kroz snagu njenih preduzeća, ali preduzeća širom regiona su imala teške trenutke za vrijeme dužničke krize. Zahtjevni programi fiskalnog zatezanja su pogodili potrošnju, a preduzeća su morala da se “izbore” sa jakim eurom koji je učinio izvoz skupljim na globalnom tržištu. Prošlonedeljni podaci su otkrili da je poslovna aktivnost u eurozoni bilježila dalje troškove početkom maja.
Arnaldo Abrucini, generalni sekretar Evropske privredne komore, koja predstavlja oko 20 miliona preduzeća širom Evrope, identifikovao je jedno pitanje koje i dalje muči evropske biznismene: pristup finansiranju. Kreditiranje je obično znak razvijene privrede, ali su krediti, kako privredi tako i stanovništvu nastavili da padaju tokom marta. “Trend se ne popravlja, ponajviše zbog sklerotičnog pristupa bankarskog sektora,” izjavio je Abrucini za američki CNBC: “EU s jedne strane traži od banaka da se dokapitalizuju da bi bile jače i otporniej na potrese, a istovremeno zahtijeva od njih da nastave da daju povoljne kredite za mala i srednja preduzeća – koji imaju visok odnos rizika.” Smanjenje regulative bi takođe predstavljao podsticaj privredi, i to bi lako moglo da se uredi u Evropskom parlamentu.
