Naftni gigant “Exxon” je “precizno i vješto predvidio globalno zagrijavanje”, a zatim decenijama omalovažavao takva naučna otkrića kako bi zaštitio svoj posao.

Mnogi interni dokumenti i naučni radovi već su pokazali da je “Exxon” znao za opasnosti globalnog zagrijavanja još početkom 1970-ih, a naftne industrije su znale za rizik još i ranije – od 1950-ih godina prošlog vijeka.

Nakon toga su snažno i veoma uspješno mobilisali snage protiv nauke kako bi spriječili svaki pokušaj smanjenja upotrebe fosilnih goriva.

Međutim, nova studija jasno pokazuje da su naučnici Exxona bili veoma tačni i precizni u svojim projekcijama od 1970-ih pa nadalje, predviđajući uzlaznu krivu u porastu globalne temperature i emisije ugljen-dioksida koja je blizu onoga što se zapravo dogodilo kada je svijet počeo da se zagrijava nevjerovatnom brzinom.

“Exxonovi” naučnici su predvidjeli da će globalni porast temperature biti oko 0,2 stepena Celzijusa zbog emisije gasova staklene bašte iz sagorijevanja nafte, uglja i drugih fosilnih goriva. Nova analiza, objavljena u časopisu “Sajens”, otkrila je da su “Exxonovi” naučnici bili veoma vješti i da su njihove procjene bile “dosljedne i potpuno konzistentne sa nezavisnim akademskim i vladinim modelima”.

Žofri Supran, čije je prethodno istraživanje istorijskih dokumenata industrije pomoglo da se rasvijetli tačno ono što su “Exxon” i druge naftne kompanije znali, kaže da je bilo nevjerovatno videti kako su “Exxonove” projekcije tako blisko usklađene sa onim što se zapravo i dogodilo kasnije.

“Ovo zaista sumira ono što je ‘Exxon’ znao, i to mnogo godina prije nego što su se mnogi od nas rodili”, rekao je Supran, šef analize koju su sproveli istraživači sa Univerziteta Harvard i Instituta za istraživanje klimatskih promena u Potsdamu.

“Sada imamo dokaze da su tačno predvidjeli zagrijavanje godinama prije nego što su počeli da napadaju nauku. Ovi grafikoni dokazuju da je ‘Exxon’ znao i namjerno obmanjivao”.

U okviru istraživanja analizirano je više od 100 internih dokumenata i recenziranih naučnih radova, koje su kreirali negdje između 1977. i 2014. godine ili naučnici i menadžeri Exxona ili su dijelili autorstvo sa nezavisnim naučnim organizacijama.

Analiza je pokazala da je Exxon sasvim ispravno odbacio ideju da svijet ide ka neizbježnom ledenom dobu, o čemu se govorilo 1970-ih, i umjesto toga predvidio da planeti prijeti “super-interglacijal” (period između dva ledena doba) uzrokovano povećanjem nivoa ugljen-dioksida. Naučnici “Exxona” su takođe utvrdili da će globalno zagrijavanje izazvano ljudima biti otkriveno negdje oko 2000. godine, i predvidjeli su “budžet ugljenika” za održavanje zagrijavanja na 2 stepena Celzijusa u poređenju sa predindustrijskom erom.

Naoružan ovim saznanjima, “Exxon” je krenuo u dugotrajnu kampanju da umanji ili diskredituje ono što su naučnici potvrdili. Još 2013. godine Reks Tilerson, tada generalni direktor kompanije, rekao je da klimatski modeli nisu “kompetentni” i da postoje “neizvesnosti” u vezi sa uticajem sagorevanja fosilnih goriva na klimu.

“Oni su ćutali dok su radili ovo istraživanje i tek kada je iz strateških razloga postalo neophodno da se izbore sa egzistencijalnom prijetnjom njihovog poslovanja, suprotstavili su se i pobunili protiv nauke”, rekao je Supran.

“Mogli su da podrže svoje naučnike, a ne da poriču njihovo znanje. Bilo bi mnogo teže poreći da je veliki naftni kralj podržavao nauku umjesto da je napada”.

Naučnici za klimu kažu da nova studija naglašava važno poglavlje u nastojanju da se uhvati u koštac sa klimatskom krizom.

“Veoma je nezahvalna okolnost što kompanija ne samo da nije obratila pažnju na podrazumijevane rizike ovih podataka, već je odlučila da podrži nenaučne ideje umjesto da samo odlaže akciju – vjerovatno u nastojanju da zaradi još više novca”, kaže Natali Mahovald, stručnjak za klimu sa Univerziteta Kornel.

Mahovald kaže da su kašnjenja u pokretanju akcija, koje podržava “Exxon”, imala “snažne implikacije” jer su ranije investicije u solarnu i energiju vetra mogle da spriječe sadašnje i neke buduće klimatske katastrofe.

“Ako uključimo uticaj zagađenja vazduha i klimatskih promjena, njihove akcije su vjerovatno negativno uticale na hiljade, ako ne i na milione ljudi”, dodala je ona.

Dru Šindel, klimatolog sa Univerziteta Djuk, nazvao je novu studiju “detaljnom i snažnom analizom” i rekao da su Exxonovi netačni javni komentari o klimatskoj krizi “posebno drski” s obzirom na to da su njihovi naučnici radili zajedno sa nezavisnim istraživačima na procjeni globalnog zagrijavanja. Ali Šindel je takođe rekao da je teško zaključiti da su “Exxonovi” naučnici bili išta bolji od spoljnih naučnika.

Novi rad baca svijetlo na “Exxonove” dezinformacije, rekao je Robert Brule, stručnjak za ekološku politiku sa Univerziteta Braun koji je istraživao dezinformacije o klimi koje širi industrija fosilnih goriva.

“Siguran sam da će trenutni napori da se Exxon pozove na odgovornost uzeti u obzir ovu studiju”, rekao je Brule, misleći na razne tužbe koje imaju za cilj da natjeraju naftne kompanije da plate za klimatsku štetu koju su izazvale.

IZVOR: JUTARNJI.HR