Svaki treći stanovnik Crne Gore zadužen je po osnovu kredita, kreditnih kartica, dozvoljenog minusa po tekućem računu ili lizinga, pokazuju podaci Centralne banke dostavljeni Pobjedi.
Posljednjeg dana marta dug prema nekoj od banaka ili mikrokreditnih institucija imalo je 175.914 građana i 8.287 kompanija, pokazuju podaci iz kreditnog registra CBCG.
Slaba likvidnost
Broj zaduženih građana i kompanija neznatno je smanjen u posljednjoj godini.
“U odnosu na 31. mart 2020. broj prijavljenih lica se smanjio za 3.122, odnosno 411 pravnih i 2.711 fizičkih lica”, precizirali su u CBCG.
To što je svaki treći stanovnik Crne Gore zadužen, istraživač Instituta za strateške studije i projekcije Milika Mirković objašnjava ograničenom likvidnošću, odnosno nemogućnosti građana da u svakom trenutku izmire obaveze koje imaju.
“Zaduženost znači da se potrošnja iz nekog prethodnog perioda finansira iz budućih dohodaka. Dakle, dio tekućeg dohotka ide u potrošnju, a drugi dio na rate. U tom slučaju, plaćanje dospjelih obaveza je prioritet u odnosu na neki drugi vid potrošnje, kao što je putovanje ili ljetovanje, kupovina trajnih dobara i drugo, koji bi se mogao ostvariti da nije bilo zaduženja”, kazao je Mirković Pobjedi, navodeći da to u krajnjem vodi smanjenju ukupne domaće tražnje.
Žiranti
Žiranata je na kraju marta bilo 56.791. Tu spadaju i građani i kompanije, koji garantuju za vraćanje kredita.
Banke uglavnom ne dozvoljavaju da mjesečna rata građana prelazi polovinu zarade, iako gornji limit zaduženja nije određen zakonom.
Pri određivanju limita zaduženosti, osim zaradom, banke se vode bonitetom klijenata. Mjesečni minus na kartici obično se odobrava do visine plate i to samo onima koji imaju stalno zaposlenje, dok su se ranije klijenti banaka mogli zadužiti do dvije zarade.
Od početka pandemije primjetan je rast nivoa kredita čija otplata kasni više od 90 dana. Tome je prevashodno doprinio porast broja nezaposlenih, jer je za godinu bez posla, prema zvaničnim podacima, ostalo 32.600 građana, ali i smanjenje zarada zaposlenih.
Mirković ukazuje da je, usljed loše ekonomske situacije izazvane pandemijom, dohodak dijela stanovništva smanjen.
“Ovakvo stanje dio domaćinstava može dovesti u situaciju da ne mogu da izmiruju obaveze, što vodi pogoršanju njihovog ekonomskog položaja i padu životnog standarda”. upozorio je Mirković.
