Stopa rizika od siromaštva u 2022. godini iznosila je 20,3 odsto, što pokazuje procenat lica čiji je ekvivalentni raspoloživi dohodak ispod praga rizika od siromaštva. Ova lica nijesu nužno siromašna, samo imaju veći rizik da to budu, jer je njihov ekvivalentni raspoloživi dohodak ispod praga rizika od siromaštva. U 2022. godini stopa rizika od siromaštva kod muškaraca iznosila je 20 odsto, a kod žena 20,6 odsto, navodi se u Anketi sprovedenoj u 2022. godini koju je danas objavila Uprava za statistiku MONSTAT-u.
Referentni period na koji se odnose podaci je različit i zavisi od vrste podataka koji se prikupljaju, pa je tako referentni period za podatke o dohotku prethodna kalendarska godina, odnosno 2021. godina, a za podatke o materijalnoj deprivaciji momenat anketiranja, odnosno 2022. godina.
“Poređenje osnovne stope rizika od siromaštva i stope rizika od siromaštva prije uključivanja socijalnih transfera, u 2022. godini, pokazuje da isključivanje socijalnih transfera iz dohotka utiče na povećanje procenta osoba koje su u riziku od siromaštva sa osnovnih 20,3 odsto na 26,3 odsto. Ako se iz dohotka isključe i socijalni transferi i penzije, tada stopa rizika od siromaštva iznosi 40,8 odsto. Stopa rizika od siromaštva ili socijalne isključenosti (AROPE), kao procenat osoba koje se nalaze u riziku od siromaštva i/ili su izrazito materijalno i socijalno deprivirani i/ili žive u domaćinstvima sa veoma niskim intenzitetom rada, u 2022. godini iznosila je 34,1 odsto. Stopa izrazite materijalne i socijalne deprivacije, u 2022. godini iznosila je 18 odsto i pokazuje procenat lica koja žive u domaćinstvima koja ne mogu da priušte najmanje sedam od trinaest stavki materijalne deprivacije”, piše u Analizi.
Prag rizika od siromaštva, postavljen na 60 odsto od srednje vrijednosti (medijane) nacionalnog ekvivalentnog raspoloživog dohotka, u 2022. godini na godišnjem nivou iznosio je 2 576 eura za jednočlano domaćinstvo, dok je za domaćinstvo sa dvije odrasle osobe i dvoje djece mlađe od 14 godina iznosio 5409 eura.
Pojašnjeno je da relativni jaz rizika od siromaštva predstavlja razliku između praga rizika od siromaštva i medijane ekvivalentnog dohotka lica koja su ispod praga rizika od siromaštva, i u 2022. godini iznosio 29,5 odsto.
Posmatrano prema starosti, u 2022. godini, lica mlađa od 18 godina, najviše su bila izložena riziku od siromaštva (28,4 odsto), kao i lica starosti od 18 do 24 godine (25,8 odsto). Najnižu stopu rizika od siromaštva imale su osobe starosti 55 do 64 godine (13,4 odsto).
“U zavisnosti od najčešćeg statusa aktivnosti, kod lica starih 18 i više godina, u 2022. godini, najmanji rizik od siromaštva imala su lica zaposlena kod poslodavca (5,1 odsto), dok su nezaposleni najviše bili izloženi riziku od siromaštva (40,3 odsto).
U 2022. godini, 37,6 odsto stanovnika Sjevernog regiona je bilo izloženo riziku od siromaštva, dok su stanovnici Južnog regiona imali najmanji rizik siromaštva od 9,8 odsto. Riziku od siromaštva, u 2022. godini, je bio izložen skoro svaki treći stanovnik ruralnih područja (27,3 odsto). Stopa rizika od siromaštva u gradskom području iznosila je 16,4 odsto u 2022. godini”, ističe se u Anketi.
Podaci iz Ankete o dohotku i uslovima života u 2022. godini pokazuju da najveći procenat lica (63,9 odsto) živi u domaćinstvima koja su izjavila da ne mogu priuštiti nedjelju dana godišnjeg odmora van kuće, dok najmanji procenat lica (13,9 odsto) živi u domaćinstvima koja su izjavila da ne mogu priuštiti adekvatno zagrijavanje stana/kuće.
“Mogućnost spajanja “kraja sa krajem”, kao indikator subjektivnog siromaštva pokazuje da u 2022. godini 22,7 odsto lica živi u domaćinstvima koja uz mnogo poteškoća spajaju „kraj sa krajem“, dok njih 0,6 odsto živi u domaćinstvima koja su izjavila da veoma jednostavno spajaju „kraj sa krajem“. Podaci iz Ankete o dohotku i uslovima života za 2022. godinu, pokazuju da se 28,4 odsto djece starosti od 0 do 17 godina nalazilo u riziku od siromaštva. Procenat djece u riziku od siromaštva ili socijalne isključenosti je pokazatelj koliko je djece koja su u riziku od siromaštva i/ili izrazito materijalno i socijalno deprivirana, i/ili žive u domaćinstvima s veoma niskim intenzitetom rada. U 2022. godini, ovaj pokazatelj je iznosio 40,4 odsto”, naglašeno je u ANketi.
Anketa o dohotku i uslovima života (EU-SILC) je godišnje istraživanje koje Uprava za statistiku redovno sprovodi od 2013. godine. Podaci prikupljeni ovim istraživanjem predstavljaju osnovu za izračun pokazatelja siromaštva i socijalne isključenosti za Crnu Goru. Pokazatelji se temelje na konceptu relativnog siromaštva koji uzima u obzir raspoloživi dohodak domaćinstva, broj članova u domaćinstvu (veličinu domaćinstva) i distribuciju dohotka unutar populacije. EU-SILC istraživanje je, na nivou EU, obavezan izvor za praćenje statistike dohotka, siromaštva i socijalne isključenosti, kako bi se obezbijedili uporedivi podaci za svaku državu odvojeno i na nivou EU kao cjeline.
