Kod poslovnih banaka krajem januara kreditno je bilo zaduženo 58.080 penzionera, kazali su za „Dan” iz Fonda PIO.
– Nijesmo u mogućnosti da damo podatak o ukupnom iznosu podignutih kredita, s obzirom da Fond PIO nema obavezu vođenja ove vrste evidencije – kazali su iz Fonda PIO.
Prema zvaničnim podacima, ukupan broj penzionera u Crnoj Gori na kraju januara iznosio je 109.888, što znači da je svaki 1,89 penzioner kreditno zadužen.
Banke, računajući na redovnost penzija i urednu otplatu, odobravaju kredite penzionerima i do 75 godina starosti, u iznosu do 15 hiljada eura, bez žiranata i uz polisu životnog osiguranja, po kamatama koje se kreću u prosjeku između devet i 12,28 odsto, uz rok otplate od 60 do 120 mjeseci. Takođe, pojedine banke svoje klijente penzionere nagrađuju i poklonima, čineći tako kreditnu ponudu primamljivijom. Uslov za odobravanje kredita jeste da primaju penziju preko banke kod koje podižu kredit.
Ekonomski analitičar Siniša Lekić istakao je da se kreditna politika domaćih poslovnih banaka bazira na sigurnim primanjima.
– U državnom sektoru zaposleni sve češće nijesu u situaciji da dižu kredite, a i kamatna politika banaka još uvijek nije na nivou povoljnih kredita. Dok se država zadužuje po kamatama oko četiri odsto, građanima se još uvijek nude krediti sa dvocifrenom kamatom. S obzirom na to da mnogi državni službenici još imaju kredite iz vremena kreditnog buma, kada se nije pitalo za visinu kamate, samim tim je i njihovo interesovanje za kredite opalo- rekao je on.
Lekić je ukazao na to da je kao posledica kreditnog buma smanjen i broj građana koji su zainteresovani da nekom budu žiranti, čega su banke, takođe, svjesne.
– Stoga su penzije sigurno polje, i banke tu vide sigurnost za plasman svog novca. To može da se tumači na način da banke sve manje imaju povjerenja u stalan posao u državnoj službi, jer broj prekobrojnih raste, a veliki je broj i onih koji nemaju ugovor za stalno – naveo je Lekić.
Član odbora za ekonomiju, finansije i budžeg Goran Tuponja (Pozitivna) kazao je da je podatak da je svaki drugi penzioner u Crnoj Gori kreditno zadužen iznenađujući.
– Penzioneri su kategorija koja je uz životno osiguranje bankama siguran klijent i one im rado daju male kredite. Penzioneri su kategorija stanovništva čiji je standard prilično loš, a podatak da je svaki drugi kreditno zadužen dokazuje da je njihov životni standard dodatno ugrožen, jer pored redovnih obaveza vraćaju još i ratu za kredit. To znači da je značajan broj penzionera prakgično ušao u zonu siromaštva, jer sa onim što im ostane od penzije ne mogu da žive – kazao je on.
Tuponja smatra da su penzioneri bili prinuđeni da podignu kredite kako bi pokušali da riješe neke probleme, koje nijesu u mogućnosti da riješe od tekućih primanja.
Kupuju drva na kredit
Zamjenik predsjednika Partije udruženih penzionera i invalida Momir Joksimović istakao je da su penzioneri prinuđeni da se kreditno zadužuju, s obzirom na podatak da njih oko 35 hiljada prima penzije ispod 175 eura, dok oko 70 hiljada penzionera ima penziju ispod prosječne u državi od 275 eura.
– Oni ne mogu ništa da plate ako ne podignu kredit, tako da su posebno penzioneri sa malim primanjima osuđeni na kredite. Žalosno je i to da je ogroman broj penzionera, posebno u prigradskim naseljima, primoran da uzima hranu na veresiju koju vraćaju od penzije. Penzioneri bez kredita ne mogu da kupe ugalj, drva, bilo šta od tehničkih uređaja – rekao je on.
