Prihodi budžeta u periodu januar-novembar 2023. godine iznosili su 2.312,7 mil. € ili 37,5% procijenjenog BDP-a i veći su za 391,8 mil. € ili 20,4% u odnosu na planirane, dok su u odnosu na uporedni period 2022. godine veći za 535,7 mil. € ili 30,1%. Najznačajnija pozitivna odstupanja zabilježena su kod Prihoda po osnovu poreza na dodatu vrijednost, Prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica, Doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, Ostalih prihoda i Donacija i transfera.
Prihodi po osnovu PDV-a zaključno sa novembrom mjesecom naplaćeni su u iznosu od 971,3 mil. € što je za 96,1 mil. € ili 11% veće u odnosu na planirane i 142,6 mil. € ili 17,2% veće u odnosu na isti period prethodne godine.
Kategorija prihoda od Akciza, u navedenom periodu, naplaćena je u iznosu od 294,6 mil. €, što je u odnosu na plan veće za 49,6 mil. € ili 20,2%, odnosno 70,8 mil. € ili 31,7% u odnosu na isti period prethodne godine. Najveći doprinos rastu akciza za jedanaest mjeseci 2023. godine zabilježen je kod:
– akcize na mineralna ulja i njihove derivate, i to u iznosu od 165,1 mil. €, što je za 55,5 mil. € ili 50,6% veće u odnosu na isti period prethodne godine.
– akcize na duvan i duvanske proizvode, i to u iznosu od 89,4 mil. €, što je za 7,7 mil. € ili 9,4% veće u odnosu na isti period prethodne godine.
U posmatranom periodu prihodi po osnovu Poreza na dobit pravnih lica iznosili se 146,8 mil. € i veći su u odnosu na planirane za 31,6 mil. € ili 27,4%, dok su u odnosu na uporedni period 2022. godine veći su za 61,4 mil. € ili 71,9%. Značajan rast ove kategorije prihoda dominantno je rezultat uvođenja progresivnih stopa na dobit, rasta ekonomske aktivnosti i ostvarenih rezultata privrednih subjekata u prethodnoj godini, kao i poboljšanja poreske discipline.
Kategorija Doprinosa u posmatranom periodu realizovana je u iznosu od 486,6 mil. € što je za 88,4 mil. € ili 22,2% veće u odnosu na planirane, odnosno 100,0 mil. € ili 25,8% veće u odnosu na uporedni period 2022. godine. Rast ove kategorije prihoda evidentan je i u novembru mjesecu, a prevashodno je rezultat smanjenja neformalne ekonomije na tržištu rada usljed smanjenja poreskog opterećenja na rad, veće poreske discipline, kao i povećanja zarada zaposlenih u javnom sektoru čime je uvećana i osnovica naplate poreza i doprinosa na zarade.
Ostali prihodi u posmatranom periodu iznosili su 173,1 mil. €, što je za 81,6 mil. € veće u odnosu na planirane, dok su u odnosu na uporedni period 2022. godine veći za 146,7 mil. €. Značajan rast ove kategorije prihoda dominantno je rezultat prekida hedžing aranžmana iz 2021. godine, i to u iznosu od 60 mil. €, kao i prenosa sredstava naplaćenih u okviru implementacije projekta „Ekonomskog državljanstva“ u ukupnom iznosu od 67,6 mil. €. Pored navedenog, u istom periodu izvršena je uplata u iznosu od 11,6 mil. €, po osnovu uplaćenih dividendi od ostvarene dobiti privrednih društava u većinskom vlasništvu države.
U navedenom periodu značajan rast zabilježen je i kod kategorije Donacije i transferi koji su ostvareni u iznosu od 57,7 mil. €, što je u odnosu na plan veće za 19,5 mil. €, i u odnosu na isti period prethodne godine za 29,0 mil. €. Rast navedene kategorije prevashodno je rezultat izvršene uplate sredstava od strane EU, a po osnovu direktne budžetske podrške za energetsku efikasnost.
Prihodi u novembru mjesecu 2023. godine iznosili su 188,9 mil. € i veći su u odnosu na plan za 19,9 mil. € ili 11,8%, i za 27,4 mil. € ili 17% u odnosu na novembar 2022. godine.
Izdaci budžeta za period januar-novembar 2023. godine iznosili su 2.154,2 mil. € ili 34,9% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 122,7 mil. € ili 5,4% dok su u odnosu na isti period 2022. godine veći za 277,8 mil. € ili 14,8%.
U strukturi ukupne potrošnje u posmatranom periodu, Tekući budžet izvršen je na nivou od 2.025,7 mil. €, što predstavlja 94% ukupne potrošnje, dok je Kapitalni budžet izvršen na nivou od 128.48 mil. mil. €, što predstavlja 6% ukupne potrošnje.
Posmatrajući glavne kategorije potrošnje u okviru Tekućeg budžeta, tekući izdaci, u navedenom periodu, realizovani su u iznosu od 901.83 mil. € i u odnosu na planirane manji su za 20.9 mil. € ili 2.3%. U okviru ove kategorije izdataka najznačajnija izdvajanja su kod Bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 579.4 mil. €, što je u odnosu na plan veće za 16.0 mil. € ili 2.8% i koje su realizovane u skladu sa važećim zakonskim propisima, potpisanim kolektivnim ugovorima i stvarnom obračunu zarada. Takođe, izdaci za kamate su realizovani u većem iznosu od plana za 11.9 mil. €, dok su ostale budžetske pozicije u okviru Tekućih izdataka uglavnom ispod plana, shodno stvarnoj dinamici potrošnje potrošačkih jedinica.
Transferi za socijalnu zaštitu, do kraja novembra, ostvareni su u iznosu od 746.3 mil. € i veći su u odnosu na planirane za 27.3 mil. € ili 3.8%, dok su u odnosu na isti period 2022. godine veći za 149.6 mil. € ili 25.1%, što je dominantno rezultat većeg izvršenja po osnovu prava iz oblasti socijalne zaštite i prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja, usljed redovnog i vanrednog usklađivanja ovih izdataka shodno važećim zakonskim propisima.
Kapitalni budžet u posmatranom periodu ostvaren je u iznosu od 128.48 mil. €, što predstavlja 68.8% realizacije plana.
Rashodi u novembru mjesecu 2023. godine iznosili su 214.1 mil. € i manji su u odnosu na plan za 1,7 mil. € ili 0,8%, dok su u odnosu na novembar 2022. godine veći su za 12,9 mil. € ili 6,4%. Najveće odstupanje odnosi se na Tansfere za socijalnu zaštitu, odnosno iz Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja u iznosu od 5,5 mil € više od plana. Kapitalni budžet je ostvaren u iznosu od 14,2 mil €, što je za 3,1 mil € manje izvršenje od plana, odnosno što predstavlja 81,9%.
Imajući u vidu realizaciju prihoda i rashoda, u posmatranom periodu ostvaren je suficit budžeta u iznosu od 158,5 mil. € ili 2,6% procjenjenog BDP-a. U novembru je ostvaren budžetski deficit u iznosu od 25.2 mil. €.
