Kako će država pomoći građanima koji imaju kredite u bankama trenutno je jedna od tema u Nemanjinoj 11. Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao je da će tražiti od komercijalnih banaka moratorijum, odnosno odlaganje naplate kredita na 90 dana, što bi bila dobra vijest za više od milion dužnika u Srbiji.
Nakon što je Vlada donijela odluku da penzionerima odloži plaćanje računa za za februar, mart i april, jedna od mogućih mjera koju bi mogla da donese jeste i zamrzavanje rata kredita tokom tri mjeseca. Ona bi se odnosila na više od milion građana koliko ih u Srbiji ukupno ima zajmove u bankama, bilo da su u pitanju keš, potrošački ili stambeni krediti. Svi oni ukupno su se zadužili za 963 milijarde dinara, od čega su polovina gotovinski krediti, prenosi Blic.
Zoran Grubišić, profesor na Beogradskoj bankarskoj akademiji kaže da bi u ovom slučaju moratorijum značio potpunu obustavu u otplati kredita tokom tri mjeseca.
“U tom slučaju klijenti ne bi plaćali ništa tokom tog perioda, ali onda se postavlja pitanje ko će bankama nadoknaditi zgubljene prihode. Na kraći period, kao što je 3 mjeseca, banke bi vjerovatno mogle da se snađu i da pokriju gubitke”, rekao je Grubišić za “Blic Biznis”.
Kako je dodao, pored totalnog moratorijuma, postoje i druge moguće opcije koje bi banke mogle da primijene u trenutnim okolnostima, poput grejs perioda, gdje banka naplaćuje samo kamatu.
Profesor na Ekonomskom fakultetu Ljubodrag Savić, smatra da moratorijum može da funkcioniše u Srbiji.
“Jeste jednostavnije sa bankama gdje je država vlasnik, ali je i sa stranim bankama moguć određeni dogovor. Banke danas dobro stoje u Srbiji i mogu da preuzmu dio tereta. Prednost države je i to što danas malo ima i ucjenjivačku moć, jer bankari ne mogu odmahda napuste tržište, tim prije što je situacija svuda ista i što je problem globalni”, ocenio je Savić za “Blic Biznis”.
Moratorijum na otplatu kredita kao jednu od mogućih mjera razmatraju i vlasti u Hrvatskoj, a centralna banka Crne Gore takođe je preporučila bankama da ispitaju ovakvu mogućnost.
Podaci u Srbiji ukazuju, inače, da muškarci u petoj deceniji najčešće uzimaju bankarske zajmove i da je takvih u ukupnoj zaduženosti oko 20 odsto. Zanimljivo je da i najviše žena u tom dobu ima kredit .
Najmanje kredita uzimaju građani starosti od 70 do 80 godina, kao i oni najmlađi, ispod 30 godina.
Ubjedljivo najviše se uzimaju keš krediti, a koriste ih oni koji imaju između 60 i 70 godina, a sleijde krediti za refinansiranje koje najviše koriste građani starosti od 40 do 50 godina.
Različite ankete pokazuju da ih građani koriste u različite svrhe, poput ljetovanja, kupovine automobila, pokućstva, školovanja, čak i u zdravstvene svrhe, za dnevne troškove…
Kamata na keš kredite trenutno je između 8,5 i 12 odsto godišnje. Na primjeru kredita od 5.000 eura i kamate od 11 koji se otplaćuje 60 mjeseci, mjesečna rata je 108 eura.
