Sindikalne organizacije aerodroma Podgorica i Tivta upozorile su Vladu da dobro analizira stvari i napravi šire konsultacije sa svim zainteresovanim stranama, prije nego što donese konačnu odluku o tome da li će i kome ustuputi aerodrome u tridesetogodišnju koncesiju.
U dopisu dostavljenom “Vijestima” juče naveli su da su nezadovoljni što ih Vlada zaobilazi u rješavanju najbitnijih pitanja vezanih za status preduzeća Aerodromi Crne Gore (ACG). Smatraju da treba da se uključe u ovaj proces, jer su, kako navode, zaposleni najvredniji resurs kompanije i koji svakodnevno svojim zalaganjem obezbjeđuju uredno, sigurno i kvalitetno odvijanje saobraćaja.
“Nedospustivo je i krajnje neozbiljno da se o najvažnijim pitanjima za kompaniju zaposleni i sindikalne organizacije kao njihovi reprezentativni predstavnici informišu iz sredstava javnog informisanja. Posljednji u nizu tih napisa je informacija da je započela druga faza tendera, te da su upućeni zahtjevi za dostavljanje ponuda potencijalnim koncesionarima. Apsolutno ne sporeći pravo Vladi kao osnivaču da razmatra najbolje modele budućeg statusa i razvijanja ACG, smatramo da bilo kojoj odluci u tom pravcu mora prethoditi detaljna analiza i jasna argumentacija sa kojom će i stručna i laička javnost biti upoznata i na koju će ista dati svoje komentare i predloge”, pišeu dopisu koji su sindikalne organizacije dostavile “Vijestima i koje potpisuju njihovi predsjednici Ljubiša Džudović i Slobodan Martinović.
Vlada je nedavno donijela odluku da od tri ponuđača koja su ušla u uži izbor po tenderu za dodjelu koncesije nad ACG započne 2019. godine, zatraži da dostave konačne ponude. Iz vrha izvršne vlasti je najavljeno da će u odnosu na to kakve budu te ponude odlučiti da li će neku od njih prihvatiti ili će upravljanje nad vazdušnim lukama u Tivtu i Podgorici ostati u rukama državnog preduzeća. Koncesionim aktom iz 2019, koji je usvojila Vlada tadašnjeg premijera Duška Markovića (DPS), bilo je predviđeno da država od zakupca aerodrome dobije najmanje 100 miliona eura jednokratne nadoknade za budžet i 200 miliona eura investicija u narednih 30 godina, te najmanje 10 odsto od profita koje aerodrome budu ostvarivali trokom trajanja zakupa, kao varijabilni dio koncesione naknade. Nakon pretkvalifikacione procedure u igri za dodjelu koncesije ostala su tri ponuđača: južnokorejska kompanija “Incheon International Airport”, luksemburška “Corporacion America Airports” i francusko-turski konzorcijum ADP-TAV.
U dopisu sindikalci ACG su ponovili da je Crne Gora dominantno aviodestinacija, da su aerodromi njena glavna turistička recepcija i jedan od najvažnijih privrednih resursa u državi zbog čega treba biti oprezan prilikom donošenja odluke o eventualnoj koncesiji. Istakli su i da crnogorski aerodromi “zaista zalužuju značajne investicije i ulaganja u infrastrukturu” kako bi se povećao kvalitet usluge za korisnike.
“Međutim, način na koji će to biti realizovano mora predstavljati odraz ozbiljnih analiza u odnosu na pitanje da li to mogu ACG sprovesti samostalno kako bi ovaj privredni resurs ostao u rukama države i kako bi država nad njim zadržala pravo upravljanja”, poručili su iz sindikata.
Naglasili su da su prema relavantnim podacima ACG u 2024. generisali profit od najmanje 10 miliona eura i kada bi se pretpostavilo da će on u narednih 30 godina biti na istom nivou, nesporno se izvodi računica da bi ACG sa postojećim obimom saobraćaja za to vrijeme generisali profit od 300 miliona eura.
“Naravno da je ova cifra daleko veća ako se razmotre i u obzir uzmu statistike i projekcije rasta Eurocontrola i drugih relevantnih subjekata u civilnom vazduhoplovstvu, a što svakodnevno svjedočimo kroz objektivan rast obima opsluženih putnika i vazduhoplova na aerodromima u Podgorici i Tivtu”, stav je sindikata.
Ukupno su oba aerodroma lani zabilježila promet od preko 2,8 miliona putnika.
Iz sindikata su istakli da imajući u vidu ove podatke i projekcije rasta za naredni period “predložena cifra za ulaganje od 100 miliona kao obaveza budućeg koncesionara djeluje pomalo smiješno” i naglasili da su ACG sposobni da sami apliciraju za obezbjeđenje kredita koji bi iz profita redovno izmirivali. Tvrde da se i nastavkom približavanja Crne Gore EU otvaraju i brojne prilike “za pristup evropskim strukturnim i investicionim fondovima za razvoj, što je bilo i pozitivno iskustvo zemalja regiona u periodu njihovog pristupa EU”.
“Imajući sve to u vidu, kao i očigledne kritike dobrog dijela stručne javnosti kada je u pitanju opravdanost ovakvog aranžmana, smatramo cjelishodnim širi dijalog svih relevantnih subjekata, uključujući i sindikalne organizacije kao prestavnike zaposlenih – kao suštinski najvrednijeg resursa koje ovo privredno društvo ima i koji svakodnevno svojim zalaganjem obezbjeđuju uredno, sigurno i kvalitetno odvijanje saobraćaja. Svako drugo rješenje koje bi bilo doneseno bez uvažavanja kritike stručne javnosti i naprečac, sigurno bi vodilo lošem aranžmanu sa dugoročnim lošim posljedicama za kompaniju i za zaposlene”, piše u dopisu.
Francusko-turski konzorcijum favorit?
Iako su u zvaničnim javnim nastupima relativno rezervisani na tu temu, u Vladi premijera Milojka Spajića se iza kulisa, prema nezvaničnim informacijma “Vijesti”, zalažu za davanje aerodroma u koncesiju, objašnjavajući da je to jedan od nezvaničnih uslova koje dobijaju od čelnika EU da se nastavi dalji proces crnogorskih eurointegracija.
Prema nezvaničnim informacijama, neslužbeno se kao favorit da dobije crnogorske aerdrome u 30-togodišnji zakup sada najviše pominje francuska Grupe ADP (Aéroport de Paris), koja je i vlasnik značajnog paketa akcija turskog TAV-a, sa kojim zvanično u konzorcijumu nastupaju na ovom tenderu.
TAV je član Grupe ADP, a od aerodroma u regionu bivše Jugoslavije turska kompanija već upravlja zračnom lukom “Franjo Tuđman” u Zagrebu te aerodromima u Skoplju, odnosno Ohridu.
Izvor: Vijesti
