Zbog međusobnih sankcija ne stradaju samo oni prema kojima se sankcije uvode, već i oni koji ih uvode. Očigledno je, na primjer, da Evropi koja zavisi od ruskog gasa lančana reakcija i protivsankcije nisu potrebne i da će uvozne carine na ukrajinske proizvode pospješiti inflaciju u Rusiji. Međutim, mogu nastradati i one zemlje koje, naizgled, nemaju nikakve veze s onim što se dešava u Donjecku i Lugansku, prenosi Glas Rusije.
MMF u svom najnovijem referatu o sekundarnim efektima u svetskoj ekonomiji navodi zemlje koje može da pogodi ruska i ukrajinska geopolitika.
“Geopolitička napetost u Rusiji i u Ukrajini može predstavljati značajan izvor sekundarnih efekata. Usled nedavnih potresa rast (ekonomije – red.) i u Rusiji i u Ukrajini će biti ispod nekadašnjih očekivanja, što će dovesti do širokih negativnih efekata po region ZND,“ – kaže se u referatu fonda.
Najveći efekat na ekonomiju mogu imati ozbiljni poremećaji u proizvodnji ili transportu prirodnog gasa, sirove nafte, a u manjoj mjeri – kukuruza i pšenice, smatraju stručnjaci MMF.
Zasad se posljedice napetosti osjećaju samo u Rusiji i u Ukrajini, a tržišta Evrope slabo reaguju na ove događaje, navode stručnjaci fonda. “Ipak, ekskalacija napetosti putem pojačanih sankcija može dovesti do značajnijih efekata u cijeloj Evropi, Centralnoj Aziji i van njihovih granica. Ovi efekti mogu imati snažan uticaj na sirovinska i finansijska tržišta,“ – kaže se u referatu.
Dakle, koje će zemlje, po mišljenju MMF u većoj meri nastradati usled sankcija prema Rusiji?
Potrošači obojenih metala
Potencijalni pad izvoza metala odmah će se osjetiti na tržištima pošto Rusija zauzima 40 odsto svjetskog tržišta paladijuma, do 14 odsto svjetskog tržišta nikla, 13 odsto tržišta platine i 8 odsto aluminijuma, pišu autori referata. Oni navode da su cijene paladijuma i nikla već porasle za oko 10 odsto nakon pridruživanja Krima Rusiji i sankcija koje su zatim uslijedile.
Potrošači nafte i gasa
Iako Rusiji pripada više od 10 odsto svjetske proizvodnje sirove nafte, cijena crnog zlata je prilično stabilna u poslednje vrijeme, čak i pored geopolitičkih potresa, ističu stručnjaci MMF. Međutim, ne može se potpuno isključiti rast cena u budućnosti.
Rusija isporučuje oko jedne trećine plavog goriva koje se koristi u EU i evetualno smanjenje isporuka gasa iz Rusije u Evropu po ocjenama MMF predstavlja “značajan“ rizik.
Banke – povjerioci Rusije
Probleme ruskih povjerilaca najviše će osjetiti austrijske banke. Takođe su prilično ranjive francuske, italijanske i švedske kreditne organizacije, dodaju u MMF. Imajući u vidu da je evropski finansijski sektor povezan s cijelim svijetom, kontraindikacije mogu zahvatiti i sasvim daleke strane zemlje.
Trgovinski partneri
Negativne posljedice, po ocjeni fonda, mogu se dotaći zemalja u kojima je uvoz iz Rusije veći od 5% BDP. To su baltičke zemlje, Bugarska, Finska i Slovačka, kao i Bjelorusija, Moldavija, Turkmenistan, Ukrajina i Uzbekistan.
Po ocjeni fonda, ovo će negativno uticati na zemlje u kojima uplate koje se iz Rusije šalju rođacima iznose 8% BDP ili više. To su Jermenija, Kirgistan, Moldavija i Tadžikistan.
Meke ruskih turista
Ruski turizam igra veliku ulogu u ekonomiji Bugarske, Kipra i Crne Gore, smatra se u MMF. Zbog porasta kursa rublje i nestabilne ekonomske situacije stanovnici Rusije već manje putuju u inostranstvo, što su već osjetile zemlje EU, a posebno Češka.
Primaoci investicija
Kapitalna ulaganja iz Rusije premašuju 5 odsto BDP u Bjelorusiji, Bugarskoj, Moldaviji i Crnoj Gori. Od Rusije takođe zavise finansijski centri Kipra i Luksemburga.
Ako se pojave problemi s izgradnjom “Južnog toka“ bez investicija mogu ostati zemlje kroz koje gasovod treba da prođe To su Bugarska, Mađarska i Srbija.
Lanci isporuka
Bugarska, Slovačka i Finska veći dio dodate vrijednosti ostvaruju od proizvoda koji se uvoze iz Rusije. Ovo se prije svega odnosi na metalurgiju i hemijsku industriju, kao i na tekstilnu proizvodnju, preradu drveta, mašinogradnju, proizvodnju optike, elektronike i opreme za saobraćaj.
