Uprkos kvalitetnoj radnoj snazi i još uvijek konkurentnim cijenama rada, domaće IT tržište je u posljednje dvije godine doživjelo preokret – od deficita radnika i izazova kako da zadovolji sve veće potrebe velikih stranih kompanija prisutnih u zemlji, preko naglog priliva ruskih i ukrajinskih imigranata-frilensera, pa do prošlogodišnjih efekata masovnih otpuštanja u svjetskoj IT industriji.
U zapadnim zemljama je više od 400.000 ljudi dobilo otkaze u ovom sektoru, od čega oko 190.000 samo u Sjedinjenim Američkim Državama (procjena za dvije godine – sva zanimanja vezana za informatičke djelatnosti, TechCrunch).
Srpska IT asocijacija (SITA) izvijestila je da je 61 odsto anketiranih IT firmi kod nas moralo da daje otkaze tokom 2023. i 2024. godine, piše Biznis.rs.
SITA je saopštila da je 27 odsto IT kompanija u Srbiji istaklo da je broj otkaza bio do pet odsto od ukupnog broja zaposlenih, dok 34 odsto firmi bilježi više od pet odsto otpuštenih. Nasuprot tome, 39 odsto kompanija nije bilježilo značajan broj otkaza.
Najnovija zvanična statistika pokazuje da je izvoz domaćih IT proizvoda i usluga u prvih deset mjeseci 2024. iznosio 3,3 milijarde eura, što je rast od 20 odsto u odnosu na prethodnu godinu. Za cijelu godinu očekuje se da će “dobaciti” do četiri milijarde eura.
Ovaj podatak jeste pozitivan, ali su, s druge strane, za veliku većinu tog izvoza zaslužne kompanije sa stranim vlasništvom u Srbiji.
Rast, dakle, i dalje postoji, a prognoze za srpsku informatičku industriju u tekućoj deceniji ostaju pozitivne, uz očekivanje da će nastaviti da raste brže od mnogih drugih sektora u ekonomiji.S velikom nadom gledamo i na domaću startap scenu, koja je posljednjih godina imala nekoliko veoma uspješnih predstavnika na međunarodnom nivou, a višestruko se uvećala. Procjenjuje se da u ovom trenutku imamo više od 800 startapa i da četvrtina njih vrijedi više od milijun eura.
Na globalnom nivou, potražnja za IT uslugama, posebno u oblastima kao što su vještačka inteligencija, blokčejn, računarstvo u oblaku i sajber bezbjednost, nastavila je da raste, što je dodatni podsticaj za rast industrije i u Srbiji.
Pomenuta otpuštanja nisu to promijenila – u stvari, ona u bilansima kompanija mogu da ostave dobar trag: smanjene troškove i povećanu efikasnost – jer je većina otpuštenih u industriji bilo na pozicijama takozvanih „bench programera“, i njih je u ogromnoj mjeri zamijenila vještačka inteligencija.
U svom istraživanju SITA je naglasila da su domaće kompanije kao najveći izazov navodile zadržavanje talenata, zbog nedovoljno konkurentnih plata i beneficija (31 odsto ispitanih), zatim visokih troškova života (27 odsto), kao i naglo povećane konkurencije na tržištu rada (15 odsto).
