Strategija otvorenih granica i politika zbrinjavanja turista pozitivnih na koronavirus doveli su značajan broj stranaca na Crnogorsko primorje i omogućili prihod od najmanje 70 odsto rekordne sezone 2019. godine.

Ostvarenih 700 miliona eura od turizma u prva tri kvartala i još planiranih oko 100 miliona u naredna tri mjeseca, domaću ekonomiju, kako procjenjuju u Vladi, oporaviće za oko 10 procenata.

Pored činjenice da je planetu zapljusnuo novi talas pandemije, znatno opasnijim mutiranim virusom Covid-19, ne može se prenebregnuti i da je dio strategije usmjeren ka rastu turističke privrede doprinio ogromnom porastu broja zaraženih i umrlih od korona virusa. Nepoštovanje i minimalnih epidemioloških mjera doveo je Crnu Goru na treće mjesto u svijetu po broju zaraženih na million stanovnika, a respiratori u bolnicama su ponovo uključeni, pokazuje istraživanje “Vijesti” i Centra za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN-CG)

”Epidemiološka situacija sa početka godine nije ulivala nadu da će ovogodišnja turistička sezona biti bolja od prethodne, ali su mjere koje je Vlada sprovela dale rezultate i sezona je bila iznad očekivanja”, kažu za “Vijesti”/CIN-CG u Ministarstvu ekonomskog razvoja (MER).

Predsezone skoro da nije bilo, kao ni ranih bukinga, pa je Vlada napore usmjerila na pripremanju mjera za glavni špic sezone od 1. juna.

Te mjere, uz otvorene granice i besplatne i PCR testove po povoljnim cijenama za turiste, uključivale su promovisanje Crne Gore kao odgovorne destinacije sa jasnim pravilima i epidemiološkim mjerama, imunizovanje 75 odsto stanovništva do početka ljetnje sezone, uspostavljanje avio letova, povoljnije kredite turističkoj privredi za pripremu sezone.

Sa tvrdnjama MER-a da je budžetom projektovani prihod od turizma od 700 miliona za cijelu godinu već ostvaren za devet mjeseci ove godine nijesu saglasni u dijelu turističke privrede okupljene oko Crnogorskog turističkog udruženja (CTU) u kome, ipak,smatraju da je sezona bila uspješna.

”S obzirom da nije bilo predsezone, da je postsezona dosta problematična i ni blizu nivoa koji je bio u neka normalna vremena, ovih 45 dana glavne sezone je bilo dobro, jer smo izvukli mnogo više novca nego 2020. godine. Smatram da nijesmo prihodovali 700 miliona koji su budžetom projektovani, iako se svim silama iz Vlade trude da nam to dokažu. Ta argumentacija je tanka, jer godina traje 12 mjeseci, a mi smo imali jul i avgust sa odličnim rezultatima. Volio bih da griješim i da je taj novac zaista prihodovan”, kazao je predsjednik CTU Žarko Radulović.

Iako je Crna Gora obećala da će biti epidemiološki odgovorna država, od početka avgusta broj novozaraženih raste, što znači da se mjere nijesu sprovodile i poštovale na pravi način. O tome svjedoče slike sa crnogorskih plaža i iz popularnih klubova, kao i zvanični podaci Instituta za javno zdravlje (IJZ).

Prema tim podacima, u avgustu se koronavirusom zarazilo 11.876 građana Crne Gore i 1.390 turista, dok je za 10 poslednjih dana jula registrovano 150 stranih državljana sa potvrđenom infekcijom koronavirusa.

Podaci iz dnevnih izvještaja o epidemiološkoj situaciji IJZ, koje su “Vijesti” ranije objavile, ukazuju da je najveći broj inficiranih gostiju boravio u Budvi. Od 22. jula do 1. septembra u toj opštini registrovano je 439 turista pozitivnih na koronavirus, u Ulcinju 393, Baru 194, a u Herceg Novom 132…

Trenutno je revakcinisano oko 42 odsto punoljetnog stanovništva, odnosno manje od trećine populacije.

Premijer Zdravko Krivokapić, na nedavnoj video konferenciji koju je organizovao američki predsjednik Džo Bajden, rekao je da će Crna Gora dostići globalni cilj od 70 odsto imunizovanih do narednog septembra, dakle za godinu dana. Projektovani zadatak o imunizaciji 75 odsto punoljetnog stanovništva trebalo je da bude realizovan do početka turističke sezone. Među nevakcinisanim, sa stalnim izgovorom o velikom broju antitijela u organizmu, je i sam premijer Krivokapić.

Veliki pad ruskih turista

Prema zvaničnim podacima MER-a, do kraja jula u kolektivnom i individualnom smještaju državu je posjetilo 785.557 gostiju koji su ostvarili 4,436 miliona noćenja, dok je do kraja jula rekodne 2019. godine boravilo 1,314 miliona turista koji su ostvarili 7,034 miliona noćenja.

Analiza podataka MER- a zaključno sa julom pokazuje da su ovogodišnju sezonu “spasili” gosti iz regiona (Srbija I BIH) koji su dominantno dolazili automobilima, dok je drastičan pad gostiju iz Rusije i zemalja Zapadne Evrope koji dolaze avionom.

Prema dostupnim podacima, do kraja jula najviše gostiju je bilo iz Srbije (215.085 hiljada turista i 1,429 miliona noćenja), zatim iz BiH (103,727 hiljada turista i 561.072 noćenja), na trećem mjestu je Ukrajina (66.033 hiljade turista i 408.726 noćenja), pa Kosovo (52.735 hiljada turista i 211.303 noćenja).

Do kraja jula svega 49.028 Rusa posjetilo je Crnu Goru, a za isti period 2019. godine bilo ih je 178.424. Ovaj veliki pad je posljedica nedostatka direktne avio linije iz Rusije koje je tamošnja vlast ukinula zbog sankcija koje je nova crnogorska Vlada produžila slijedeći politiku EU. Napori Vlade prije početka sezone da uspostavi avio saobraćaj sa Rusijom nijesu urodili plodom.

Iz Njemačke je do kraja jula boravilo 23.874 turista (83.485 u istom periodu 2019. godine), iz Francuske 9.283 (44.439 do kraja jula 2019. godine), iz Velike Britanije 5.262 (39.072 za sedam mjeseci 2019. godine).

Izostanak gostiju iz Zapadne Evrope posljedica je epidemiološke situacije, ali i smanjene avio dostupnosti države.

Evropska unija je krajem juna, na početku turističke sezone, ukinula restriktivne mjere putovanja za sve države Zapadnog Balkana. Kraj špica sezone i početak postsezone Crna Gora je dočela tako što ju je EU, zbog pogoršanja situacije sa pandemijom, formalno skinula sa liste “bezbjednih zemalja”,.

Fokusirati se na region

Radulović kaže da su u ovoj sezoni dominirali gosti iz regiona i da sva propaganda u narednom periodu treba da se usmjeri ka privlačenju tih gostiju, jer su organičene avio-linije veliki problem, pogotovo za predsezonu i postsezonu. On objašnjava da avio-kompanije dominantno lete u špicu sezone i da je Crna Gora faktički od oktobra do početka maja nema letove iz većine destinacija iz kojih su dolazili brojni gosti.

”Krucijalni problem koji treba rješavati je avio-povezanost sa emitivnim tržištima u naredne dvije do tri godine. Strane kompanije rade u njihovom interesu, a svjedoci smo koliko je izgubljeno zatvaranjem Montenegro Airlinesa koji je držao važne linije. Tek će vrijeme pokazati koliko smo izgubili u narednim godinima zbog njegovog zatvaranja, a to su stotine miliona eura”, ističe Radulović.

Završetkom špica sezone nacionalni avio-prevoznik To Montenegro ukinuo je letove ka Banjaluci i Frankfurtu, a iz kompanije je najavljeno da će na plan letjenja u narednom periodu uticati otvorenost granica, interesovanje turoperatora, situacija sa pandemijom. Od 4. novembra povlači se i nacionalni avio-prevoznik iz Luksemburga Lixair koji je 1.aprila počeo da leti za Crnu Goru.

Iz MER-a nijesu mogli da govore o očekivanjima od postsezone.

”Prema informacijama hotelsko turističke privrede, interesovanje turista sa emitivnih tržišta postoji. Turistički promet u postsezoni će umnogome zavisti od epidemiološke situacije u zemlji i u svijetu. S obzirom na to da je u ovom trenutku epidemiološka situacija kod nas, ali i na strateški važnim emitivnim tržištima izuzetno složena, te da mnoge zemlje najavljuju pooštravanje epidemioloških mjera, ne možemo govoriti o konkretnim očekivanjima za postsezonu, već će biti karakteristične rezervacije u “posljednjem minutu”, a sasvim sigurno da će dominirati turisti koji su vakcinisani, pa se donekle mogu kretati bez ‘straha’ od pandemije”, objašnjavaju u MER-u.

Otvaranje granica dobar potez

Radulović je istakao da je dobar potez Vlade bio otvaranje granica, a ako nas bude pratila pandemija naredne godine tu politiku ne treba mijenjati, već se u pripremi sezone fokusirati na kampanju da se što više građana vakciniše.

Iz Centralne banke (CBCG) za “Vijesti” nijesu mogli da saopšte njihove podatke, na osnovu platnog prometa, o tome koliko su u ovoj godini u odnosu za isti period prošle povećani prihodi od stranih gostiju, kao i procjenu o tome koliko se u ovoj godini može prihodovati novca od turizma. “Vijesti” su upućene da odgovore na ova pitanja traže od MER-a.

Prema zvaničnim podacima CBCG, od turizma je prošle godine prihodovano 144 miliona eura.

Za pokazatelje uspješnosti sezone MER navodi naplatu prihoda od PDV-a u junu i julu u iznosu od 148,8 miliona, tri odsto više nego u uporednom periodu 2019. godine kada je ostvareno 143,3 miliona eura. Za dokaz uspješne turističke sezone ističu suficit budžeta u junu i julu od 44,3 miliona eura, kao i podatak da je Uprava policije od 1. juna do 31. avgusta na svim graničnim prelazima registrovala ulazak 2.573.062 stranca, dok je u istom periodu 2019. godine ta brojka bila 3.260.692.

(Cijeli članak pročitajte na portalu Vijesti)