Imajući u vidu realizaciju velikih infrastrukturnih projekata u sektorima saobraćaja, energetike i turizma, potrebno je što prije donijeti odluku o mogućnostima pokretanja proizvodnje cementa u Pljevljima i valorizaciji kvalitetnih resursa kojim je, za tu namjenu, ovo područje bogato.

Ovo je ocijenjeno na sastanku u Privrednoj komori Crne Gore, u čijem radu su učestvovali predsjednik ove asocijacije Vlastimir Golubović i ministarka ekonomije Dragica Sekulić sa saradnicima, predstavnici Ministarstva održivog razvoja i turizma, Opštine Pljevlja, Elektroprivrede Crne Gore, Rudnika uglja, Željezničke infrastrukture , Građevinskog fakulteta i istaknuti privrednici.

Inicijativu o sagledavanju mogućnosti izgradnje fabrike cementa je predstavio Vladimir Vukmirović, nekadašnji predsjednik Privredne komore.

Intezivnu izgradnju u našoj zemlji prati povećana potražnja cementa. U Crnoj Gori trenutno ne postoji nijedna fabrika cementa, pa se sve potrebne količine uvoze, za šta se izdvajaju značajna finansijska sredstva. Izgradnjom cementare, Crna Gora može od uvoznika postati značajan izvoznik cementa koji je tražen na svjetskom tržištu.

Prema riječima predsjednika Privredne komore Golubovića, u prethodnoj godini Crna Gora je uvezla cementa za 41.149.891 eura, dok je u prvih devet mjeseci ove godine za tu namjenu utrošeno 39.043.241 eura. On je kazao i da Strategija razvoja građevinarstva u Crnoj Gori do 2020. godine predviđa izgradnju kapaciteta za proizvodnju cementa uz puno poštovanje ekoloških standarda zaštite životne sredine i kvaliteta života, kao i novih kapaciteta za proizvodnju opeke, gipsa i aditiva.

Fabriku cementa trebalo bi graditi u Pljevljima, navodi se u inicijativi, jer je ta opština bogata laporcem, ugljem, elektrofilterskim pepelom, a i gipsom. Ovim bi se omogućila valorizacija laporca koji u eksploataciji uglja predstavlja jalovinu. Korišćenjem laporca za potrebe fabrike cementa smanjile bi se površine za spoljnja odlagališta za jalovinu te troškovi proizvodnje uglja. Korišćenjem elektrofilternog pepela iz TE Pljevlja razrješio bi se u značajnoj mjeri problem njegovog odlaganja. Postigla bi se optimalna valorizacija uglja veće toplotne vrjednosti. Kao osnovno energetsko gorivo koristio bi se ugalj iz Pijevaljskog bazena. Izgradnjom fabrike cementa, a kasnije i drugih pogona za proizvodnju betonskih polufabrikata i gotovih proizvoda omogućila bi se veća uposlenost drumskih, željezničkih i lučkih kapaciteta. Otvaranjem fabrike cementa i preko povezanih poslova, omogućilo bi se zapošljavanje od 800 do 1000 radnika.

Tokom sastanka, pored ekonomskih benefita, ukazano je i na ekološke, jer bi cementara kao sirovinu koristila i nusproizvode Termoelektrane Pljevlja. Privrednici smatraju da je potrebno naći iskusnog i kvalitetnog investotora koji će, modernom tehnologijom, na najbolji način iskoristiti ovu sirovinu i biti u stanju da proda proizvedene količine cementa na regionalnom tržištu u uslovima jake konkurencije. Oni ističu da je stara fabrika cementa u Pljevljima, koja je radila 12 godina, proizvodila kvalitetniji cement nego konkurencija u okruženju, odnosno Dalmaciji, Kosjeriću i Kostolcu. Čula su se podijeljena mišljenja da li je preduslov izgradnje i rada cementare realizacija projekta željezničke pruge između Bijelog Polja i Pljevalja. Ukazano je da bi prevoz cementa drumskim saobraćajnicama doveo do njihovog mogućeg brzog oštećenja, ali je sa druge strane ukazano i na primjer Kosjerića gdje se uopšte ne koristi željeznica za ovu namjenu.

Prema ocjeni ministarke ekonomije Dragice Sekulić, projekat izgradnje cementare zahtijeva ozbiljnog privatnog investitora koji bi mogao da plasira crnogorski cement i na tržište regiona ili šire. Investitor je taj koji treba da prepozna ekonomski interes i u krajnjem ocijeni da li je izgradnja cementare prihvatljiva. Model koji investitor može razmoriti može da podrazumijeva i izgradnju pomenute željezničke pruge. Država, navodi ona, razvija ambijent povoljan za investiranje i uskoro će preko javnog poziva za iskazivanje interesovanja predstaviti mineralne resurse kojima raspolaže, a koji se mogu koristiti i za proizvodnju cementa. Na taj način će se dobiti povratna informacija, od strane biznisa, u vezi spremnosti za investiranje kao i mogući modeli korišćenja mineralnih sirovina kojima raspolažemo. Ukoliko se iskaže interesovanje za ulaganje u cementaru uslijedila bi izrada dokumentacije koja bi podrazumijevala davanje laporca na koncesiju i preciziranje ostalih uslova čije bi ispunjenje doprinijelo isplativosti ovog posla, navela je Sekulić.

Mirko Đačić, predsjednik Opštine Pljevlja, kazao je da su nesporne prednosti koje cementara pruža u smislu zapošljavanja ljudi i korišćenja nusprodukata tamošnje termoelektrane. Smatra da je najkompleksniji izazov pronaći investitora. To prema njegovim riječima može biti snažna privatna kompanija ili država preko Rudnika uglja ili Elektroprivrede Crne Gore.

Tokom sastanka dr Miodrag Gomilanović, nekadašni ministar energetike, imao je prezentaciju na temu “Valorizacija otkrivke na površinskom kopu Rudnika uglja Pljevlja”, tokom koje je, između ostalog, istakao značajne bilansne rezerve kvalitetnog laporca kao cementne sirovine.

Dugogodišnji direktor Rudnika uglja i nekadašnje fabrike cementa u Pljevljima Đorđije Džuverović je kazao da je cement iz Pljevalja imao veoma dobre rezultate što se tiče vodopropustljivosti i boje koja je pogodna za natur-betone jako tražene na svjetskom tržištu. On smatra da je za gradnju nove fabrike cementa potrebno najprije sanirati aktuelne ekološke probleme u tom gradu i to toplifikacijom sa izvorom iz Termoelektrane. Takođe je neophodno definisati sirovinsku osnovu i transportne mogućnosti Pljevalja kada se cementara otvori.

Direktor Termoelektrane Pljevlja Vladimir Šestović kazao je da pepeo, šljaka i hemijski gips predstavljaju veliki problem ove kompanije, te da je fabrika cementa jedinstvena šansa da se sav taj nusprodukt i laporac sa jalovišta Jagnjilo iskoriste kao sirovina.

Aleksandar Mitrović, predsjednik Odbora direktora Rudnika uglja Pljevlja, kazao je da u ovoj kompaniji razmatraju optimalno rješenje za cementaru. Smatra da investitor treba da bude renomirana kompanija iz ove industrije koja može da obezbijedi otvaranje novih radnih mjesta.

Slavoljub Popadić, direktor Rudnika uglja, smatra da Pljevlja imaju sve pretpostavke za izgradnju fabrike cementa. Optimalan model za realizaciju ovog projekta vidi u partnerstvu četiri subjekta: države, Opštine Pljevlja, Rudnika uglja i investitora koji mora pored novca imati tehnologiju i zastupljenost na tržištu cementa koje je prilično zatvoreno. Nedostatak pruge, smatra on, kompenzuje se time što je već oko 100 miliona tona laporca spremno za upotrebu u cementari.

Ljubiša Ćurčić, direktor Željezničke infrastrukture kazao je da je ova kompanija završila idejno rješenje izgradnje kraka pruge Pljevlja-Bijelo Polje u dužini 56,42 kilometra. Njome bi se prvih godina prevozilo 1,2 miliona tona tereta, a kasnije do 1,7 miliona tona. Smatra da je gradnja ovog kraka neophodno za funkcionisanje cementare.

Profesor Građevinskog fakulteta dr Radenko Pejović smatra da je neophodno ubrzati procese oko izgradnje cementare, te je ocijenio da su propuštene prilike za biznis koje je donijela intenzivna gradnja u Crnoj Gori.

U radu sastanka učestvovali su i savjetnik premijera za energetiku Ljubo Knežević, predstavnica Ministarstva održivog razvoja i turizma Svetlana Vuksanović, državni sekretar za energetiku u Mininistarstvu ekonomije Nikola Vujović, generalna direktorica Direktorata za rudarstvo i geološka istraživanja Biljana Jestrović, nekadašnji potpredsjednik Vlade Asim Telaćević, te bivši predsjednik Privredne komore Velimir Mijušković.

Sastanak u Privrednoj komori, prema mišljenju učesnika, predstavlja dobru polaznu osnovu za valorizaciju resursa kojim naša zemlja raspolaže, a sve u cilju snažnijeg ekonomskog razvoja.