Trebalo je da prođe samo šest godina od prvog leta Orvila i Vilbura Rajta (17. decembra 1903.) dugog svega 36 metara, pa da se u istoriji komercijalne avijacije zabilježi i otvaranje – prvog aerodroma. Procjenjuje se da u ovom trenutku postoji oko 44.000 aerodroma namijenjenih komercijalnoj i sportskoj avijaciji, od kojih su mnogi namijenjeni samo za lokalne i regionalne letove.
Ipak, među tih 44.000 izdvaja se 10 onih koji su ispisali mnoge stranice istorije civilnog vazduhoplovstva.
Međunarodni aerodrom Albany (ALB) – 1928.
Aerodrom u Albaniju, glavnom gradu američke države Njujork, smješten je na desnoj obali rijeke Hadson i deseti je najstariji aerodrom na svijetu koji je i dalje u funkciji. Aerodrom je prošao kroz obimne rekonstrukcije i proširenja 1962., 1979, 1998. i 2000. godine, a najnovija izgradnja uključuje terminal posvećen niskotarifnoj avio-kompaniji Southwest Airlines, navodi portal Simple Flying. Danas Albany Međunarodni Aerodrom opslužuje oko 2,7 miliona putnika godišnje. Najprometnije destinacije sa aerodroma prošle godine bile su: Baltimor (BWI) – 219.000 putnika, Čikago (ORD) – 147.000 putnika, Šarlot (CLT) – 141.000 putnika, Atlanta (ATL) – 134.000 putnika i Orlando (MCO) – 132.000 putnika.
Minneapolis/Saint Paul (MSP) – 1920.
Međunarodni aerodrom Minneapolis/Saint Paul (MSP) osnovan je 1920. godine kao Speedway Field. Objekat je tri godine kasnije promijenio ime u Wold-Chamberlain Field, da bi današnje ime i status međunarodnog aerodroma dobio 1948.
Danas ovaj aerodrom ima dva terminala i četiri piste i predstavlja glavnu čvorišnu tačku za Delta Air Lines. Član SkyTeam alijanse povezuje Minneapolis sa destinacijama širom Amerike, kao i sa nekim dugolinijskim destinacijama poput Londona (LHR), Amsterdama (AMS) i Seula (ICN).
Aerodrom Sidnej (SYD) 1920.
Australijski aerodrom Sidnej (SYD) osmi je najstariji aerodrom na svijetu koji je još u funkciji, i najstariji je na južnoj hemisferi. Prve šljunkovite piste izgrađene su 1933. godine, dok je 1936. aerodrom preimenovan u Sidnej Kingsford Smit Aerodrom, u čast pionirskog australijskog aviatičara Sir Čarlsa Kingsford-Smita. Danas ovaj aerodrom opslužuje oko 40 miliona putnika godišnje, što ga čini najprometnijim aerodromom u Australiji. Aerodrom je čvorište za Qantas, Jetstar i Virgin Australia, a najpopularnije destinacije u 2023. bile su: Melburn (MEL) – 8.200.000 putnika, Brizbejn (BNE) – 4.579.000 putnika, Zlatna obala (OOL) – 2.649.000 putnika, Adelaide (ADL) – 1.879.000 putnika i Pert (PER) – 1.721.000 putnika.
Aerodrom Pariz-Le Burže (LBG) 1919.
Aerodrom Pariz-Le Burže (LBG) otvoren je 1919. godine i služio je kao jedini gradski aerodrom do otvaranja Pariz Orly Aerodroma (ORY) 1932. godine. Ovaj aerodrom je mjesto istorijskog sletanja Čarlsa Lindberga nakon prvog solo transatlantskog leta 1927. godine. Međutim, do 1952. godine, Aerodrom Paris-Le Bourget postao je preopterećen, a zbog ograničenog kapaciteta, kompanija Air France prebacila je cjelokupne operacije na Aerodrom Orli. Danas aerodrom organizuje Pariz Air Show svake dvije godine, gdje se okupljaju avio-kompanije i proizvođači iz cijelog svijeta, često zaključujući značajne ugovore o narudžbinama aviona.
Aerodrom Amsterdam Schiphol (AMS) 1916.
Aerodrom u Amsterdamu osnovan je u septembru 1916. godine, što ga čini šestim najstarijim aerodromom na svijetu koji je još u funkciji. Prvobitno otvoren kao vojna baza, aerodrom je započeo komercijalne operacije nakon završetka Prvog svjetskog rata. Iako je djelimično uništen tokom Drugog svetskog rata, brzo je obnovljen i od tada se značajno proširio. Danas Schiphol ima zgradu terminala podijeljenu na tri dijela i čak šest pista. Sa skoro 62 miliona međunarodnih putnika u 2023. godini, ovaj aerodrom se trenutno svrstava kao treći najprometniji u svijetu po međunarodnom putničkom saobraćaju.
Aerodrom Rim Čampino (CIA) 1916.
Aerodrom Rim Čampino (CIA) otvoren je 1916. godine, što ga čini petim najstarijim aerodromom na svijetu koji je i dalje u funkciji. Bio je glavni aerodrom u Rimu do 1960. godine, kada su sve komercijalne usluge prebačene na novi Leonardo da Vinči-Fjumićino aerodrom (FCO). Objekat ima samo jednu zgradu terminala i 16 izlaza za ukrcavanje. Više od 40 godina aerodrom je služio samo za čarter i VIP letove, sve do 2007. godine, kada su niskotarifne aviokompanije započele operacije povezujući ga sa destinacijama širom Evrope.
Aerodrom Bremen (BRE) 1913.
Aerodrom Bremen (BRE) u Njemačkoj otvoren je 1913. godine i bio je jedan od prvih aerodroma u zemlji namijenjenih operacijama aviona, a ne vazdušnih brodova. Tokom Prvog svjetskog rata aerodrom je bio pod vojnom kontrolom, ali su komercijalne usluge ponovo uspostavljene 1920. godine, kada je KLM pokrenuo letove iz Amsterdama (AMS). Bremen je značajno proširen 1930-ih, ali su civilne operacije ponovo zaustavljene tokom Drugog svjetskog rata. Nemačka aviokompanija Lufthansa počela je da opslužuje aerodrom 1950-ih, a od tada su dodate i komercijalne rute širom Evrope. Danas aerodrom opslužujeviše od 1,8 miliona putnika godišnje, prevozeći ih ka poslovnim centrima i popularnim destinacijama za odmor širom Evrope.
Međunarodni aerodrom Bukurešt Băneasa Aurel Vlaicu (BBU) 1912.
Džordž Valentin Bibesku osnovao je jednu od prvih škola letjenja u Rumuniji 1912. godine. Objekat je kasnije postao poznat kao Međunarodni aerodrom Bukurešt Băneasa Aurel Vlaicu (BBU), treći najstariji aerodrom na svijetu koji je još u funkciji. Sadašnja zgrada terminala otvorena je 1952. godine, a njen centralni kupolasti deo i krilati dizajn simbolizuju elisu aviona. Smatran je jednim od najljepših arhitektonskih djela u Bukureštu tog vremena. Aerodrom je služio kao domaće čvorište rumunske nacionalne aviokompanije TAROM, dok su međunarodne operacije bile bazirane na Henri Koanda Međunarodnom Aerodromu (OTP). Tokom 2000-ih kompanija TAROM je konsolidovala operacije u Otopeni aerodromu, ali jeBukurešt Băneasa ostao drugi najprometniji aerodrom u Rumuniji, posebno popularan kod niskotarifnih aviokompanija. Međutim, 2012. godine, njegove kapacitete nadmašila je rastuća potražnja na tržištu, te je aerodrom preusmjeren na poslovne letove.
Aerodrom Hamburg (HAM) 1911.
Drugi najstariji aerodrom na svijetu koji je i dalje u funkciji je aerodrom u Hamburgu (HAM) u Nemačkoj, koji radi od 1911. godine. Između 2001. i 2009. godine, aerodrom je prošao kroz veliku rekonstrukciju vrednu 370 miliona dolara, uključujući dve nove terminalske zgrade sposobne da prime velike avione poput Airbusa A380, kao i povezivanje sa gradskim metro sistemom.
Danas je ovaj aerodrom povezan sa više od 125 destinacija širom Evrope, kao i sa Dubaijem (DXB) i Dohom (DOH). Nakon što se nekoliko američkih aviokompanija povuklo u poslednjoj deceniji, Emirates i Qatar Airways su jedini preostali operatori dugih letova sa ovog aerodroma. Prošle godine objekat je opslužio više od 13 miliona putnika, što je i dalje manje u odnosu na predpandemijski maksimum od 17 miliona.
Aerodrom College Park (CGS) 1909.
Najstariji kontinuirano operativni aerodrom na svijetu je Aerodrom College Park (CGS) u Merilendu, otvoren u avgustu 1909. godine kao mesto za obuku vojnih oficira američke vojske pod vođstvom Vilbura Rajta. Komercijalne vazdušne usluge započele su decembra 1911. godine. Zahvaljujući svom značaju u istoriji avijacije, ovaj aerodrom se često naziva “kolijevkom avijacije”. Na aerodromu se nalazi i Muzej avijacije College Park, otvoren 1981. godine, sa glavnim hangarom, brojnim izloženim avionima, auditorijumom sa 90 mesta i prodavnicom suvenira.
(Aero.rs)
