Ekološka dozvola za izgradnju hidroelektrane (HE) „Buk Bijela“ je poništena nakon što je Okružni sud Banjaluka donio presudu kojom se uvažava tužba „Arhus centra BiH“.
“Arhus centar BiH“ je osporio Rješenje o obnovljenoj ekološkoj dozvoli za HE „Buk Bijela“ na rijeci Drini koju je izdalo Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS 13. maja 2018. godine.
Tužba tog centra uslijedila je u junu prošle godine zbog proceduralnih nedostataka Rješenja o obnovi ekološke dozvole.
Pored toga, ističu iz Koalicije za zaštitu rijeka BiH, „Elektroprivreda RS“ nije u zakonskom roku zatražila obnovu ekološke dozvole, te je Ministarstvo trebalo poništiti prethodnu dozvolu s obzirom da izgradnja hidroelektrane nije započeta u roku od četiri godine od izdavanja dozvole.
„Umjesto toga, u maju 2018. godine izdato je nezakonito Rješenje o obnovi ekološke dozvole. Takođe, javne konsultacije nisu održane u skladu sa Arhuskom i ESPOO konvencijom, ni u BiH, ni u Crnoj Gori. Javne konsultacije održane 2012. godine bile su slabo oglašavane, a komentari koje su dostavile nevladine organizacije u BiH i Crnoj Gori nisu uzeti u obzir“, navode u Koaliciji za zaštitu rijeka BiH.
Tvrde da se u studiji procjene uticaja na životnu sredinu za najnoviju verziju projekta HE „Buk Bijela“ navodi da uticaja na rijeku Taru neće biti.
„Ove tvrdnje ne potkrepljuju nikakvi dokazi, niti je o njima raspravljano u toku konsultacija. S obzirom na to da je Tara glavna pritoka Drine i da bi akumulacija dosegla crnogorsku granicu, neizbježno je da će se neki uticaji pojaviti što je pomenuta studija trebala da procijeni“, ističu u Koaliciji.
Dodaju da se projekat „Buk Bijela“ osporava od 1970-ih zbog uticaja na zaštićeni kanjon Tare u Crnoj Gori, koji je se nalazi na UNESCO-ovoj listi svjetske baštine i dio je Nacionalnog parka Durmitor.
„Takođe, Drina je najznačajnije stanište ugrožene riblje vrste mladice, koju možemo pronaći samo u nekim od najčistijih rijeka dunavskog sliva u Jugoistočnoj Evropi, a područje je razvilo i turističku ponudu baziranu na raftingu i ribolovu. Izgradnjom bilo kakve brane na ovoj rijeci kvalitet vode, biodiverzitet i razvoj turizma bili bi uveliko ugroženi“, poručuju iz Koalicije.
Gradnju HE „Buk Bijela“, snage 93 megavata, snažno zagovara „Elektroprivreda RS“, a memorandum o izgradnji potpisan je u julu 2017. godine s kompanijom „Kineska državna aero-tehnološka međunarodna inženjerska korporacija“ (AVIC-ENG), očekujući da će finansiranje obezbijediti kineske državne banke, prenosi Capital.ba
Portal CAPITAL je prošle godine objavio da Vlada RS priprema javni poziv za izbor firme koja će graditi HE „Buk Bijela“ iako ne postoji elaborat o očekivanim troškovima, prihodima ili načinu realizacije projekta, kao ni studije opravdanosti te investicije.
Međutim ništa od toga se nije desilo, pa je nakon zajedničke sjednice vlada Republike Srpske i Srbije početkom ove godine rečeno da će dvije zemlje, pored zajedničke gradnje hidroelektrana „Foča“ i „Paunci“, graditi i hidroelektranu „Buk Bijela“.
Koncesija za izgradnju i korišćenje HE “Buk Bijela” vrijednosti 382,4 miliona KM dodijeljenja je prije tri godine ERS-u i “HE na Drini”.
