Prema dosadašnjim izlaznim anketama sa biračkih mjesta, na izborima za Bundestag, koje je obilježila i vrlo visoka izlaznost (75-76 odsto, pet odsto više nego 2013. godine) vode vladajući demohrišćani (CDU-CSU) kancelarke Angele Merkel sa 32,9 odsto glasova.
Za njima slijede njihovi mlađi koalicioni partneri, ali i izazivači na ovim izborima, socijaldemokrate (SPD) Martina Šulca sa 20,8 odsto podrške birača. Dosadašnja vladajuća „velika koalicija“ je, u ukupnom zbiru, izgubila oko 13-14 odsto odsto glasova. Socijaldemokrate su ostvarile najgori rezultat od 1949. naovamo, dok se CDU vratila na nivo iz 2009. i rezultat koji je tek nešto bolji od onog iz 1949, kada je imala 31 odsto.
Svoje pozicije su uspjeli da zadrže Ljevica (Die Linke), dobivši 8,9 odsto glasova, kao i Zeleni sa devet odsto birača. Liberali (FDP) sa harizmatičnim liderom Kristijanom Lindnerom su se na velika vrata vratili u Bundestag sa 10,5 odsto, udvostručivši broj birača. Ipak, jedini stvarni i pravi pobjednik ovih izbora jeste antimigraciona, evroskeptična, pa i blago nacionalistička Alternativa za Njemačku, koja dosad nije imala predstavnike u Bundestagu, a koja je osvojila 13,1 odsto, više je nego utrostručila svoje biračko tijelo, postala treća politička snaga u Njemačkoj, a mogla bi i ponijeti laskavu titulu lidera opozicije.
Umjesto dosadašnje četiri, odnosno pet stranaka od 1990. naovamo, sada će, prvi put od Drugog svjetskog rata, u Bundestagu biti čak šest partija. Poltička ravnoteža i politički život u Njemačkoj postaju ozbiljno komplikovani.
Naime, iako je još jednom uspjela, uprkos otpisivanjima mnogih, da pobijedi i najvjerovatnije obezbijedi kancelarski mandat četvrti put zaredom, čime se izjednačila sa „političkim ocem“ Helmutom Kolom, Angela Merkel nema baš previše razloga za slavlje. Naprotiv. U ovakvoj konstelaciji snaga, ovo bi se moglo, dugoročno gledano, ispostaviti kao – Pirova pobjeda i „labudova pjesma“. A evo i zašto.
Pravi trijumf Merkelove, a i za njemačku političku scenu najbolje, odnosno najbezbolnije rješenje, bila bi tradicionalna crno-žuta koalicija CDU-FDP, uz sve komplikacije na širem evropskom planu (oko reforme eurozone, na šta liberali imaju brojne primjedbe). Ono bi bar davalo neke nade za eventualni ponovni uspon socijaldemokrata i zelenih, pa čak i ljevice. Ovako, postoje samo dva rješenja. Oba su loša. Ne zna se koje je gore.
Prvo, ne sasvim isključeno rješenje, uprkos prvim izjavama Martina Šulca da SPD odlazi u opoziciju, jeste nastavak „velike koalicije“, ili, s obzirom na ovoliki gubitak podrške, bolje rečeno – „velikokoalicionog mrcvarenja“. I to ne toliko zbog unutrašnjih, koliko zbog strukturnih dešavanja na spoljnom planu (ogromna konkurencija jeftinijih, a sve kvalitetnijih proizvoda Kine, Indije, Indonezije, Filipina, Meksika, Bangladeša, Nigerije i ostalih egzotičnih destinacija za investiranje, zbog čega se u EU, pa i u Njemačkoj, mora ići na dalje obaranje cijene rada, a tu su i sukobi sa Trampom, Putinom, Erdoganom i Britancima, itd.)
U tom slučaju, na narednim izborima 2021, čak i da CDU ne izgubi previše i ne padne ispod 30 odsto, što u ovom momentu više ne djeluje tako nevjerovatno, socijaldemokratama gotovo sigurno slijedi erozija i ozbiljno im prijeti sudbina francuskih socijalista, kao i holandskih socijaldemokrata, koji su ove godine doživjeli totalnu katastrofu, što je Šulc vjerovatno i imao na umu. U tom slučaju bi sledio dalji rast AfD, koji bi tako imao šanse da postane i druga stranka po snazi, što bi, uz blagi rast ljevice, prije ili kasnije dovelo do toga da bude potrebna ne trojna, nego i četvorna – „Frankenštajn koalicija“ tj. koalicija svih mejnstrim stranka, izuzev Levice i AfD.
Druga, za sada izvesnija solucija, jeste crno-zeleno-žuta koalicija („Jamajka koalicija“: CDU-Zeleni-FDP). Iako bi i ova koalicija imala prilično stabilnu većinu u Bundestagu, ona je vrlo potencijalno nestabilna zbog dijametralno suprotnih agendi Zelenih i FDP o ekologiji i razvoju industrije, zatim o migrantima i o pitanju pomoći zaduženim članicama EU. Ona bi, sa stanovišta političkog mejnstrima, bila korisnija jer bi donijela predah socijaldemokratama, pa bi glasovi umjerenjačkog i oportunizmu sklonog mejnstrim biračkog tijela (CDU, Zeleni, FDP) mogli da se odliju upravo njima. Ono što bi predstavljalo problem jeste to što bi, bilo Zeleni, bilo FDP, a najvjerovatnije i jedni i drugi, bili u ozbiljnom riziku da se na sljedećim izborima 2021. nađu ispod cenzusa. To bi dalje značilo obnovu „velike koalicije“, moguće sa SPD kao starijim partnerom. Dalji rast AfD i Ljevice se i ovdje podrazumijeva, na račun FDP i Zelenih, i u nešto manjoj mjeri, CDU. Ovaj scenario na neki način predstavlja odlaganje prvog tj. odlaganje neminovnog.
Helmut Kol, mentor Merkelove, zauvjek će ostati upamćen za sva vremena kao što je ostao upamćen i „gvozdeni kancelar“ Oto fon Bizmark – „kancelar ujedinitelj“. Ako nešto ozbiljno ne preduzme da se stanje u Njemačkoj i EU promijeni, za šta, kao što je već rečeno, strukturni uslovi nisu nimlao obećavajući, Angela Merkel bi lako od Mutti(mama), i „spasiteljke EU“ vrlo lako mogla da ostane upamćena kao grobar(ka) Evropske unije.
Izvor: Sputnik
