Prvo istražno bušenje koje treba da pokaže da li ima nafte u crnogorskom podmorju, a koje je bilo planirano za ljeto ove godine, odloženo je za 2021. godinu zbog pandemije koronavirusa, rečeno je zvanično “Vijestima” u Upravi za ugljovodonike na čijem čelu je Vladan Dubljević.
Prema trenutnim procjenama u Upravi, očekuje se da taj posao počne u prvom kvartalu naredne godine, odnosno od januara do kraja marta.
Crna Gora je do sada zaključila dva ugovora o koncesiji za istraživanje i proizvodnju nafte i gasa – prvi s konzorcijumom Eni/ Novatek 2016. godine, a drugi s grčkom kompanijom Energean godinu kasnije.
“Pandemija koronavirusa uzrokovala je smanjenje poslovne aktivnosti u gotovo svim privrednim granama u svijetu, pa tako i u industriji nafte i gasa. Prvo istražno bušenje u crnogorskom podmorju, koje je planirano za ljeto ove godine, je odgođeno iz istih razloga – zatvaranje granica, nemogućnost dolaska podizvođača u našu državu samo su neke od operativnih poteškoća nastalih kao posljedica aktuelne epidemiološke situacije. Iako u izmijenjenim okolnostima, veliki broj aktivnosti u Crnoj Gori, koje su u vezi s istraživanjem nafte i gasa, se odvija nesmetano i u toku su pripremne radnje za prvo istražno bušenje, koje će, prema trenutnim procjenama, početi u prvom kvartalu naredne godine. Logistička baza je formirana u Luci Bar gdje se već doprema materijal koji će biti korišćen za istražno bušenje”, odgovoreno je u Upravi za ugljovodonike.
Imajući u vidu da je prvo istražno bušenje u crnogorskom podmorju prvobitno planirano za ljeto ove godine u ovom trenutku, kažu u Upravi, sve aktivnosti u vezi s 3D seizmičkim ispitivanjem su završene.
Ispunjene obaveze
“Koncesionari Eni i Novatek su, u skladu s obavezama iz radnog programa ugovora o koncesiji za istraživanje i proizvodnju ugljovodonika izvršili 3D geofizička istraživanja krajem 2018. godine, na prikupljenim podacima je izvršen procesing tokom 2019. godine. Tako procesirani i obrađeni podaci su interpretirani i na osnovu njih definisane su lokacije na kojima će biti vršena prva istražna bušenja. Kada je riječ o istraživanju na blokovima 30 i 26, koji su predmet Ugovora o koncesiji za istraživanje i proizvodnju ugljovodonika s kompanijom Energean, obrada podataka koji su prikupljeni tokom 3D geofizičkog istraživanja prošle godine je završena i u toku je interpretacija rezultata”, pojasnili su u Upravi.
Dodaju da, imajući u vidu da su 80-ih i 90-ih godina prošlog vijeka prikupljeni 2D podaci s prostora predmetnih blokova, koncesionar Energean radi i reinterpretaciju tih “starih” podataka kako bi se upotpunili novodobijenim 3D podacima. To sve u cilju dobijanja što preciznije slike o ugljovodoničnoj potencijalnosti crnogorskog podmorja na blokovima 30 i 26.
Novi teneder i procjene
Ministarstvo ekonomije je za kraj 2018. godine najavilo novi treći tender za istraživanje nafte za koji je bila spremna dokumentacija, ali on do sada nije raspisan. Taj tender ne uključuje prava proizvodnje nafte, već će kompanije, koje budu radile istraživanje, dobijene podatke nuditi na prodaju naftnim kompanijama.
Država je vlasnik podataka, a kroz ugovor daje pravo kompanijama da te podatke nude većem broju klijenata. Profit ostvaren ovom aktivnošću, nakon pokrivanja troškova, biće dijeljen između države i kompanije u procentualnim odnosima koji će biti definisani Ugovorom o dodjeli koncesije za istraživanje. Kada ugovorni period istekne, ti podaci i pravo njihove komercijalizacije će isključivo pripadati državi.
Ministarstvo finansija je procijenilo krajem 2018. godine da se potencijalna proizvodnja nafte u crnogorskom podmorju u savršenom scenariju ne može očekivati u naredne četiri godine, a prvi prihodi, koji bi bili sredstva fonda u koji bi se slivao taj novac, neće biti ostvareni još par godina nakon toga.
Do kraja iduće godine znaće se da li ima nafte u podmorju
Iz Uprave su kazali da, prema programu bušenja, prvo istražno bušenje u crnogorskom podmorju trajaće oko 180 dana rada.
“Ako se aktivnosti budu odvijale po planu, za očekivati je da do kraja 2021. godine imamo informaciju da li u crnogorskom podmorju na predmetnim blokovima ima komercijalnih nalazišta nafte i gasa”, rekli su u toj instituciji. Objašnjeno je da je početkom ove godine završeno geomehaničko ispitivanje tla na mikrolokalitetima na kojima će se vršiti bušenje i na kojima će biti instalirana bušačka platforma, a u cilju utvrđivanja geomehaničkih svojstava morskog dna.
“Jedna bušotina, i to bušotina za koju je planirano a ide do dubine od 6.500 m, biće na udaljenosti od oko 25 kilometara od obale. Druga, plića, koja bi trebalo da provjeri postojanje gasnog prospekta, će biti nešto bliža i na udaljenosti od oko 18 kilometara. Uz to, Agencija za zaštitu prirode i životne sredine usvojila je Elaborat o procjeni uticaja istražnog bušenja na životnu sredinu i time su se stekli uslovi za prvo istražno bušenje u crnogorskom podmorju”, kazali su u Upravi.
