Jeff Bezos, Bill Gates, Marc Benioff, Sam Altman, Vinod Khosla i Peter Thiel samo su neki od milijardera koji su „zajahali talas investicija“ u tehnologiju koja, barem zasad, nije isplativa. Ipak, najbogatije ljude svijeta, izgleda, ta činjenica ne brine previše.
Suosnivač i direktor kompanije Salesforce Mark Beniof gradnju fuzionih reaktora naziva “veličanstvenim snom”.
“To je sveti gral. To je mitski jednorog. Nema ograničenja jednom kad je pokrenete”, rekao je Beniof za The Wall Street Journal.
Beniof je investirao u američku kompaniju Commonwealth Fusion Systems (CFS) koja dizajnira i stvara kompaktne mašine za nuklearnu fuziju. Bil Gejts je takođe investitor u CFS, a osnivač Amazona Džef Bezos, investirao je u kanadsku kompaniju General Fusion.
Šta je fuzija
Fuzija je proces koji se stalno odvija na Suncu. To je proces spajanja jezgara lakih atomskih elemenata pri čemu se oslobađa velika količina energije. Naučnici već otprilike 100 godina znaju da se energija nuklearne fuzije oslobađa na Suncu, a na Zemlji je pokušavaju razviti decenijama.
Jedno od najvećih postignuća u istraživanju fuzije dogodilo se u decembru prošle godine kad su naučnici iz Nacionalne laboratorije Lawrence Livermore došli na korak bliže prekretnici u stvaranju čistog i neograničenog izvora energije. To je bilo prvi put na Zemlji da je kontrolisana fuziona reakcija proizvela više energije nego što je potrebno za njeno pokretanje i održavanje.
Nuklearna fuzija je na glasu kao potencijalni izvor energije budućnosti zato što ne stvara nuklearni otpad. Ali, vjerovatno će proći decenije prije nego što se uspije primijeniti na komercijalnu proizvodnju električne energije. Uprkos tome, sektor nuklearne fuzije doživio je veliki porast globalnih ulaganja u posljednjih nekoliko godina. Samo u 2021. uloženo je oko 2,8 milijardi dolara u fuziju, u poređenju s oko dvije milijarde dolara u prethodnoj deceniji.
Zarada
Beniof je rekao da je osoba koja ga je uvjerila da uloži u kompaniju koja se bavi komercijalizacijom nuklearne fuzije Vinod Khosla suosnivač Sun Microsystemsa. Khosla se među prvima zainteresovao za startup Commonwealth Fusion Systems (CFS), a u međuvremenu je postao investitor i u kompaniju Realta Fusion koja ima za cilj da razvije komercijalno održivu fuzionu tehnologiju koja bi mogla da pomogne u smanjenju globalnih emisija gasova staklene bašte.
“Finansijski ili izgubite jednom više novca ili možete zaraditi 1.000 puta više novca. To je matematika fuzije”, tako je Khosla objasnio svoja ulaganja u startapove koji nastoje da komercijalizuju fuzionu energiju.
Sem Altman, suosnivač kompanije OpenAI koja je pokrenula čatbot za veštačku inteligenciju ChatGPT, takođe ulaže u tehnologiju nuklearne fuzije. Altman je dosad uložio 375 miliona dolara u startap Helion Energy koji koristi novu tehnologiju, magneto-inercijalnu fuziju, i tvrdi da će iduće godine pokrenuti prvu komercijalnu fuzionu elektranu na svijetu. U istu kompaniju uložili su i osnivač PayPal-a Piter Tiel te suosnivač Facebooka Dustin Moskovitz.
U istraživanje nuklearne fuzije uključila se i Pentagonova Jedinica za odbrambene inovacije (DIU), sklopivši ugovor s kompanijom Ultra Safe Nuclear, koja proizvodi radioizotopnu bateriju veličine fudbalske lopte koju naziva EmberCore. DIU želi da stvori izvor nuklearne energije koji bi mogao osigurati električnu energiju iz uređaja veličine tostera ili mikrotalasne rerne u sljedećih pet godina.
Ranije ovoga mjeseca, Američka nuklearna regulatorna komisija (NRC) najavila je promjenu politike koja bi mogla da oblikuje svjetsku energetsku budućnost. Odsad nuklearna fuzija u SAD-u više neće biti regulisana kao nuklearna fisija – proces koji stoji iza svih današnjih nuklearnih reaktora. Umjesto toga, fuzioni reaktori biće regulisani pod istim režimom kao akceleratori čestica.
Jutarnji list
