Više od 8 i po miliona ljudi je 2018. umrlo od zagađenja izazvanog sagorevanjem fosilnih goriva, pokazuje nova zajednička studija Harvarda i tri prestižna britanska univerziteta.
To znači da je zagađenje vazduha izazvano sagorijevanjem fosilnih goriva odgovorno za gotovo 20 odsto smrti na svjetskom nivou.
Istraživanje objavljeno u časopisu Environmental Research je pokazalo da najvišu stopu smrtnosti imaju regioni sa najvećim zagađenjem vazduha povezanim sa fosilnim gorivima, kao što su istočna Evropa, jugoistok Azije i istočni deo Severne Amerike, piše sajt Klima101.
Ova studija u znatno povećava prethodne procjene o broju ljudi koji umire zbog zagađenja vazduha.
Veliko istraživanje o uzrocima smrti na globalnom nivou iz 2019. je procijenilo da je ukupan broj umrlih od spoljašnjeg zagađenja vazduha oko 4,2 miliona. U ovu brojku su, pored sagorijevanja fosilnih goriva uključene i smrti povezane sa ostalim izvorima zagađenja poput dima šumskih požara i paljenja strnjike.
Kako su onda istraživači došli do čak 8,7 miliona smrti u 2018. samo od sagorijevanja fosilnih goriva?
Prethodna istraživanja su se u najvećoj mjeri oslanjala na podatke osmotrene satelitima i očitavanja sa mjernih stranica kako bi procenila prosječne godišnje koncentracije PM2,5 čestica na globalnom nivou. Međutim, iz ovih očitavanja nije bilo moguće razlikovati čestice nastale sagorevanjem fosilnih goriva, od onih koje su uzrokovane prašinom ili dimom šumskih požara.
“Uz pomoć satelitskih podataka vidite samo jedan djelić slagalice”, ukazala je Loreta Mikli sa Harvarda, jedna od autorki studije. “Koristeći satelite je teško napraviti razliku između različitih tipova čestica a možete se susresti i sa velikim ‘rupama’ u podacima.”
Kako bi prevazišli ovaj izazov, istraživači su koristili pouzdani globalni 3D model pod imenom GEOS-Chem koji je u stanju da pokaže nivoe zagađenja u visokoj rezoluciji od 50 puta 60 kilometara.
“Umjesto da se oslanjamo na proseke zagađenja koji pokrivaju velike regione, željeli smo da mapiramo gdje se zagađenje nalazi, kao i gdje ljudi žive, kako bismo mogli tačno da znamo kakav vazduh ljudi udišu”, rekao je Karn Vohra, vodeći autor studije sa Univerziteta u Birmingemu.
Nakon što su mapirali zagađenje, istraživači su te podatke obradili koristeći najnovija saznanja o zdravstvenim problemima koji su izazvani zagađenjem vazduha. Iako je nepovoljan uticaj čestičnog zagađenja na zdravlje odavno poznat, ispostavilo se da su prethodna istraživanja potcijenila efekat na zdravlje koji imaju relativno niži nivoi zagađenja, kao i izuzetno visoke koncentracije zagađujućih materija.
Rezultat do kojih su naučnici došli koristeći nove metode pokazao je da je na globalnom nivou izloženost čestičnom zagađenju nastalom kao posljedica sagorijevanja fosilnih goriva uzrokovala čak 21,5% (10,2 miliona premilunih) svih smrti u 2012. Ova brojka je u 2018. pala na 18% (8,7 miliona umrlih), najviše zahvaljujući unaprijeđenom kvalitetu vazduha u Kini.
“Kada razgovaramo o opasnostima povezanim sa sagorevanjem fosilnih goriva često se fokusiramo samo kontekts klimatskih promjena i emisije ugljen-dioksida zanemarujući potencijalni uticaj na zdravlje ostalih polutanata koji su emitovani zajedno sa gasovima sa efektom staklene bašte”, rekao je Džoel Švarc jedan od kreatora novog modela za procjenu uticaja zagađenja vazduha na zdravlje koji je koriđćen u istraživanju.
“Nadamo se da ćemo kvantifkacijom posljedica po zdravlje koje nastaju usljed sagorijevanja fosilnih goriva moći da pošaljemo jasnu poruku kreatorima politika i ostalim zainteresovanim stranama o koristima prelaska na alternativne izvore energije”, dodao je on.
Još jedna od autorki istraživanja, Eloiz Marais ukazuje da ova saznanja dodatno doprinose ogromnoj količini dokaza koja pokazuju da zavisnost od fosilnih goriva ugrožava globalno zdravlje.
“Ne možemo čiste savjesti nastaviti da se oslanjamo na fosilna goriva dok su nam istovremeno dostupne čistije alternative, posebno sada kada znamo da postoje tako ozbiljne zdravstvene posljedice”, zaključila je ona.
Izvor: Nationalgeographic.rs
