“Velika recesija” osudila je najrazvijenije svjetske ekonomije na stagnaciju, a tržišta u razvoju suočila su s izazovom privrednog rasta, što predstavlja idealno tlo za cvjetanje ekonomskog i političkog nacionalizma, smatra ekonomista Nouriel Roubini.
Kao kada je tridesetih godina, posle velike depresije, došlo do stvaranja autoritarnih režima u Evropi i Aziji što je dovelo do Drugog svjetskog rata, tako se danas javlja nacionalizam u ekonomiji čime se, tvrdi Roubini, istorija ponavlja.
Ovaj novi nacionalizam u ekonomiji uzima razne oblike: trgovinske barijere, imovinski protekcionizam, protivljenje stranom investicionom kapitalu, politike koje favorizuju domaće radnike i firme, anti-imigracione mjere, kapitalizam države, a nacionalizam resursa.
U političkom domenu, vidimo uspon populističkih, anti-globalističkih, anti-imigracionih i u nekim slučajevima otvoreno rasističkih i antisemitskih stranaka, piše Roubini, poznatiji kao Doktor Propast, u kolumni za Project Syndicate.
Protivljenje bilo kakvoj vrsti globalne organizacije i međunarodne saradnje rezultat je, kaže Roubini, anemičnog privrednog oporavka.
[widgets_on_pages id=”Baner”]
Velika recesija, koja je počela 2008. godine, a koju je upravo ovaj ekonomista prvi predvidio, uprkos ponekim usponima, u svijetu i dalje traje, a nacionalisti to vješto koriste da krivicu za ekonomsku malaksalost prebace na na strance, bilo da se radi o uvozu stranih proizvoda ili prilivu stranih radnika.
Socijalne nejednakosti i “legalna korupcija”
Kada se ovom pridoda nejednakost u bogatstvu i prihodima u mnogim zemljama, nije nikakvo čudo što se raširio ekonomski princip “pobjednik uzima sve” koji koristi samo elitama i izobličuje politički sistem, piše Roubini.
Ova pojava je, kaže Doktor Propast, primjetna i u razvijenim ekonomijama poput SAD, kao i u zemljama u tranziciji.
U SAD, kaže Roubini, imamo sistem legalizovane korupcije u kom velike korporacije daju neograničene svote novca izabranim zvaničnicima. U tržištima u razvoju stvari su često još jednostavnije, gdje lokalni oligarsi neometano dominiraju i ekonomijom i politikom.
Kao dokaz u prilog svojoj teoriji o usponu “novog nacionalizma” Roubini uzima rezultate nedavnih izbora za Evropski parlament, na kojima su posebno dobro prošle upravo ekstremno desničarske partije.
Širenje nacionalne mržnje i govor usmjeren protiv Evropske unije u modi su u Francuskoj, Holandiji, Ujedinjenom Kraljevstvu, a euroskeptični glasovi desnice su sve jači i u Italiji i Njemačkoj.
Ekstremna desnica u SAD oslikava se kroz jačanje Tea Partyja i sličnih radikalno desnih frakcija koje su gotovo potpuno preuzele Republikansku stranku, a koja ima većinu u zastupničkom domu kongresa.
Put ka vojnim sukobima u svijetu
Nacionalizam se, piše Roubini, ponovo pojavljuje i u Aziji, a posebno je vidljiv u politici novih lidera Kine, Japana, Južne Koreje, Indije, Tajlanda, Malezije i Indonezije. Pritom, nestabilnost geopolitičke situacije na Bliskom istoku ne treba uopšte posebno naglašavati.
Zbog svega navedenog Roubini strahuje da bi jačanje nacionalizma, kao direktne posledice “velike recesije”, moglo dovesti do novih vojnih sukoba u svijetu.
Zbog štete koju je izazvala “velika recesija”, najrazvijenije svjetske ekonomije osuđene su na stagnaciju, a tržišta u razvoju suočena su s izazovom stvaranja privrednog rasta. Ovo je idealno tlo za cvjetanje ekonomskog i političkog nacionalizma, zaključuje dr Propast.
