Američki “Dženeral motors” otpustio je 15 ljudi zbog njihove uloge u skandalu sa višegodišnjom ugradnjom smrtonosnih kontakt-brava u automobile.
Kako je najavila kompanija, biće osnovan fond za obeštećenje žrtava nesreća izazvanih time.
Unutrašnja istraga je skandal objasnila neznanjem inženjera i birokratskim komplikacijama, i konstatovala da nije bilo zataškavanja.
Više od decenije bilo je potrebno da GM povuče 2,6 miliona automobila s lošim, jeftinim kontakt-bravama koje su, po evidenciji te firme, povezane sa 13 pogibija.
Zbog vibracija u vožnji, ili čak samo od težine priveska za ključeve, te slabe kontakt-brave mogu da preskoče u položaj “isključeno” i da time ugase motor. To onesposobljava servo-volan i kočnice što otežava upravljanje automobilom, i deaktivira vazdušne jastuke.
“Niz grupa i odbora GM koji su se bavili tim pitanjem, nisu ništa preduzeli ili su djelovali isuviše sporo”, napisao je u izvještaju na 315 strana Anton Valukas, bivši federalni tužilac koga je GM angažovao da istraži razloge kašnjenja u rješavanju problema s kontakt-bravama.
[widgets_on_pages id=”Baner”]
Nova generalna direktorka GM, Meri Bara (Mary Barra), koja je objavila rezultat istrage, rekla je da su više od polovine od 15 zaposlenih koji su otpušteni, bili viši rukovodioci pravne službe i inženjera, i da nisu prijavili defekt. Protiv još pet zaposlenih su preduzete disciplinske mjere, rekla je ona.
GM je objavio da će uspostaviti program za naknadu rođacima poginulih ili teško povrijeđenima u više od 50 nesreća koje su izazvale loše kontakt-brave.
Izvještaj obelodanjuje da GM funkcioniše u “zatvorenim blokovima”, te zaposleni međusobno ne dijele informacije i ne preuzimaju odgovornost za “tuđe” probleme, niti ih tretiraju kao hitne.
Valukas opisuje korporativnu kulturu u kojoj je bilo teškog pritiska da se smanje rashodi, nespremnosti da se probvlemi prijavljuju nadređenima, potcjenjivanja pitanja bezbjednosti i opšteg birokratskog otpora promjenama.
Od februara, GM je pozvao na hitnu zamenu kontakt-brava vlasnike 2,6 miliona starijih modela “ševrlota kobalt” (Chevrolet Cobalt), “saturna ajon” (Saturn Ion) i drugih malih modela automobila.
Advokati oštećenih koji su tužili GM, navode da je broj poginulih od tog defekta blizu 60 što je znatno više nego što GM priznaje.
Problem s kontakt-bravama je poznat više od deset godina, a 2005. GM nije htio da obavi zamjenu koja bi ga koštala svega po 57 centi.
Zbog toga što nije odmah vlastima prijavio problem s kontakt-bravama, GM je prošlog mjeseca platio 35 miliona dolara kazne što je najviše što je ikada do sada izrekla Uprava za bezbjednost saobraćaja na putevima.
GM se ove godine upustio u niz naknadnih popravki čak i davno prodatih automobila. Taj broj je za svega nekoliko ovogodišnjih mjeseci u Sjevernoj Americi dostigao rekord od 15,8 miliona opozvanih automobila i kamioneta čiji su vlasnici obavešteni o postojanju raznih fabričkih defekata koje GM besplatno otklanja. To je GM samo u prvom ovogodišnjem kvartalu koštalo 1,3 milijarde dolara, a firma očekuje da će je opoziv u drugom kvartalu koštati još 400 miliona dolara. Ali, GM strahuje od mnogo većih nevolja: Savezni tužioci razmatraju podnošenje krivičnih prijava što bi značilo kazne u milijardama dolara. Uz to, žrtve sudara i vlasnici čijim je automobilima opala vrijednost zbog fabričkih kvarova, pokrenuli su mnogobrojne sudske procese protiv GM. Jedan analitičar sa Volstrita procijenio je samo pravosudne troškove GM zbog toga na oko 2,5 milijardi dolara.
