Ukoliko Vlada prihvati plan restrukturiranja i razvoja koji je pripremilo novo rukovodstvo nacionalne aviokomanije Montenegro erlajns (MA), predvođeno izvršnim direktorom Živkom Banjevićem, MA bi mogao postati prva aviokompanija u Evropi koja će koristiti najnovije ostvarenje čuvenog američkog proizvođača aviona Boing model “B-737 MAX 7”.
Boing B-737 MAX 7 je posljednja i najmodernija varijanta najpopularnijeg i najproizvođenijeg putničkog aviona na svijetu legendarnog “boeinga 737”. Cijena jednog takvog aviona čiji će prvi primjerak iz fabrike izaći u januaru naredne godine, iznosi 90,2 miliona dolara.
Izrada prvog primjerka tog novog aviona je u poodmakloj fazi u Boingovoj fabrici u Rentonu, a do sada je naručeno ukupno 65 primjeraka te letjelice koja uživa imidž uskotrupnog aviona sa najvećim doletom na svijetu. Među naručiocima modela “B-737 MAX 7 je i američka grupacija Air Lease Corporation (ALC), jedan od većih svjetskih igrača na tržištu izdavanja u operativni zakup novih ili polovnih aviona, koja je crnogorskoj kompaniji i dala ponudu za zakup ovih aviona.
U poslovodstvu MA su izračunali da bi uvođenje u flotu dva MAX-a 7, godišnje operativne troškove MA uvećalo za 1,5 do 2 miliona eura po avionu, ali bi se oni gotovo u potpunosti odmah anulirali kroz veći stepen iskorištenosti novih aviona i njihov veći raspoloživi putnički kapacitet.
Uzimanje novih vazduhoplova u tzv. operativni zakup jedan je od najčešćih mehanizama koji avio-kompanije u svijetu koriste da brzo i efikasno povećaju ili obnove svoju flotu. MA već nekoliko godina primjenjuje takve aranzmene sa najvećom svjetskom lizing kućom za avione, američkim GECAS-om, od kojeg je naša kompanija uzela u operativni zakup dva od svoja ukupno tri aviona tipa “embraer E-195”.
MA mora da obnovi flotu jer su preostala dva aviona tipa “foker F-100” pred istekom svojih tehnoloških resursa, a strukturalni radovi koje bi trebalo preduzeti na njima da im se eventualno još malo “produžio život” su preskupi da bi bili ekonomski opravdani, posebno imajući u vidu da stari “Rols Royce Tay” motori na “fokerima” troše znatno više goriva nego što je to slučaj sa pogonskim grupama najnovijih putničkih letjelica. Oba MA-ova “fokera” stari su po 27 godina, pri čemu je jedan od njih (40-A0M) svojevremeno već opravljan od teških oštećenja koje je zadobio kada je taj avion u januaru 2005, prilikom slijetanja na podgorički aeerodrom, skliznuo sa snijegom i ledom pokrivene piste i zaustavio se u polju pored nje. Prema planu, “fokkeri” će se iz saobraćaja povući 2019. i 2020. godine.
Poslovodstvo MA je s tim u vezi već napravilo detaljnu ekonomsku analizu koja je pokazala da bi kompanija “fokere” kapaciteta po 106 sjedišta, trebalo da zamijeni većim avinima, kapaciteta najmanje po 140 sjedišta. Takve letjelice osim što pružaju znatno bolji ekonomski omjer troškova ekspolatacije u odnosu na broj prevezenih putnika, značajno bi poboljšale i MA-ovu poziciju na tržištu čartera. Od nacionalne kompanije očekuje se da pored redovnih linija, tokom sezone kroz čarter saobraćaj, dovodi što više turista u Crnu Goru, a novi avioni većeg kapaciteta bi ponudu MA prema stranim turoperatorima čije goste treba dovesti do našeg primorja, učinili znatno primamljivijom nego što je to slučaj sada kada MA turoperatorima može ponuditi samo “embraere E-195” kapaciteta po 116 putnika.
Ne planiraju prodaju kompanije
Ministar saobraćaja i pomorstva Osman Nurković, kazao je, gostujući u Jutarnjem programu RTCG, da Vlada sada ne razmišlja o prodaji nacionalnog avio-prevoznika, već da traži najprihvatljivije rješenje finansijske krize u kompaniji.
“Snimamo stanje u kompaniji i radimo da nađemo adekvatan model za stabilizaciju stanja u tom jako važnom preduzeću za Crnu Goru, privredu i zaposlene u toj kompaniji. Mojim dolaskom na mjesto ministra suočio sam se sa prvim i najvećim izazovom, a to je teško stanje u MA”, rekao je Nurković,
Vijesti, Dnevne novine
