Srednja klasa u brzo rastućim ekonomijama želi sada da dobije od društva status koji su pripadnici istog sloja ljudi ostvarili krajem 1960-ih godina u najrazvijenijim zapadnim zemljama, gdje su nikle države socijalne pravde i blagostanja, navodi se u istraživanju koje je sproveo Međunarodni monetarni fond (MMF).
Stručnjak MMF Karlo Katareli je zaključio, analizirajući tu pojavu, da će veća prava srednje klase u brzo rastućim privredama dovesti do ujednačavanja zarada, većih socijalnih i ekonomskih prava radnika, ali i naglog rasta državnih dugova i da o tome treba na vrijeme voditi računa kako se ne bi ponovila loša praksa koja je ranije skupo koštala neke najrazvijenije zemlje.
Katareli naglašava da su tokom proteklih nekoliko godina u bezmalo svim državama, sa brzim privrednim rastom, zabilježeni socijalni potresi izazvani velikom razlikom u zaradama i drugim vidovima ekonomske i političke nejednakosti.
„Sada je nivo bruto domaćeg proizvoda (BDP) po glavni stanovnika u nekim ekspanzivnim ekonomijama približno na nivou koji su imale SAD i zemlje zapadne Evrope u šestoj deceniji minulog vijeka, što znači da se i u tim državama pojavila srednja klasa koja traži veća ekonomska i politička prava“, objašnjava stručnjak MMF.
[widgets_on_pages id=”Baner”]
Katareli podsjeća na slično, bolno, iskustvo u Njemačkoj, Velikoj Britaniji, Francuskoj pa i SAD, gdje je pod pritiskom baš srednje klase počela duboka socijalna i ekonomska transformacija tih država.
Taj veliki kvalitativni skok u životu velikog broja ljudi, pripadnika takozvane srednje klase, vidljiv i kroz veliki rast rashoda za penzione sisteme i zdravstveno osiguranje, doveo je do pojave društva socijalnog blagostanja.
Državni rashodi u nekim evropskim zemljama, koje su s razlogom nazvane društvima socijalnog blagostanja doveo je, međutim, do visokog rasta državnih rashoda u odnosu na ostvareni BDP. Taj pokazatelj je, naime, od ranih šezdesetih do početka devedesetih godina prošlog vijeka uvećan za oko 20 odsto, ali se od tada stabilizovao, prenosi portal Finmarket.
Kako pokazuje analiza MMF, rast državnih rashoda tada je omogućen uvećanjem budžetskih prihoda i burnim ekonomskim razvojem, ali se većina država, koje su primjenjivale taj model, već sedmoj deceniji prošlog vijeka suočila sa budžetskim deficitima i lošom finansijskoj situacijom, prenosi Capital.
Kao prvi odgovor na tu krizu, vlade su počele da emituju novac bez pokrića, a takva politika je deceniju kasnije plaćena rastom poreza ili ekonomskom šok terapijom koju su sprovodile vlade bivšeg američkog predsjednika Ronalda Regana i britanske premijerke Margaret Tačer.
Ogromni državni dugovi su, prema Katareliju, bili jedan od razloga zbog kojih su vlade razvijenih zemalja bile onemogućene da podrže ekonomsku aktivnost poslije globalne finansijske krize koja je buknula u ljeto 2008. godine.
Mnoge zemlje su, tvrdi on, bile prinuđene da ukinu stimulativne mjere za podsticanje ekonomskog rasta baš zbog kritičnog nivoa državnog duga i usljed toga ni pet godina poslije izbijanja krize njihove privrede se još nisu oporavile.
