Ruska nafta i dalje pronalazi put do kupaca širom svijeta, a čak i oni koji dane provode prateći njeno kretanje preko okeana bore se da utvrde ko je tačno transportuje.
Kako zapadne sankcije Rusiji eskaliraju zbog njene invazije na Ukrajinu, sve više brodova se pridružilo postojećoj floti misteriozni tankera, spremnih da olakšaju izvoz ruske nafte, piše CNN.
Insajderi iz industrije procjenjuju veličinu te flote u sjenci na otprilike 600 brodova, ili oko 10% globalnog broja velikih tankera. A brojke se i dalje penju.
Ko posjeduje i upravlja mnogim od ovih brodova ostaje misterija.
Kako je trgovina ruskom naftom postala složenija u protekloj godini, mnogi zapadni špediteri su povukli svoje usluge.
Ušli su novi, opskurni igrači, u nekim slučajevima uključujući kompanije iz Dubaija ili Hong Konga.
Neki su kupovali brodove od Evropljana, dok su drugi obnavljali stare brodove koji bi inače mogli završiti na otpadu.
– Ušli ste dublje u mračne umjetnosti – rekao je viši izvršni direktor kompanije za trgovinu naftom za CNN, misleći na neprozirnu mrežu.
Flota ispod radara dobija na značaju jer Moskva pokušava da izbjegne saradnju sa zapadnim špediterima, a kupci u Kini i Indiji zamjenjuju one u Evropi, kojima je sada zabranjeno da kupuju rusku naftu i rafinisane proizvode kao što je dizel, prenosi Klix.ba.
Isporuka udaljenim kupcima zahtijeva dodatne brodove i vlasnike brodova koji su spremni da se suoče sa dodatnom složenošću i pravnim rizikom, posebno nakon što je Grupa sedam nametnula ograničenja cijena ruske nafte.
Proširenje flote u sjenci naglašava dramatične promjene koje je rat u Ukrajini donio na globalno tržište nafte. U nastojanju da ostane na površini, drugi najveći svjetski izvoznik sirove nafte preoblikovao je decenijama stare obrasce trgovanja i podijelio svjetski energetski sistem na dva dijela.
– Postoji flota koja ne radi ruske poslove, a tu je i flota koja gotovo isključivo radi ruske poslove – rekao je Ričard Metjuz, šef istraživanja u EA Gibson, međunarodnom brodarskom posredniku. Samo nekoliko brodova, dodao je, radi “pomalo i jedno i drugo”.
Kako se Evropa odviknula od ruske energije, kupci u Aziji su smanjili ponude. Kina je povećala uvoz ruske nafte na 1,9 miliona barela dnevno u prosjeku 2022. godine, što je 19% više u odnosu na 2021, prema Međunarodnoj agenciji za energetiku.
Indija je još oštrije povećala kupovinu, zabilježivši povećanje od 800% na prosječno 900.000 barela dnevno.
Izvoz ruske nafte u Kinu i Indiju dostigao je rekordne nivoe u januaru nakon što je na snagu stupila evropska zabrana ruske nafte na moru, navodi Kpler, kompanija za podatke i analitiku. Izvoz u Tursku, još jednog velikog kupca, takođe je nastavio da raste.
Za ispunjavanje ovih naređenja potrebni su brodovi sposobni za putovanje. Ruska nacionalna flota nema dovoljno plovila. Tu na scenu stupa “flota iz sjenke”.
Metju Rajt, viši analitičar teretnog saobraćaja u Kpleru, kaže da brodovi koji prevoze rusku naftu spadaju u dvije kategorije: “Sivi brodovi” i “Mračni brodovi”.
Sivi brodovi koji su korišćeni od invazije uglavnom su u vlasništvu Evrope, a kompanije na Bliskom istoku i Aziji ranije nisu bile aktivne na tržištu tankera. Mračni brodovi su, s druge strane, veterani kampanje Irana i Venecuele da izbjegnu sankcije Zapada koje su nedavno prešle na prevoz ruske sirove nafte.
– Često postoje dokazi da su prikrivali svoje aktivnosti tako što su isključili svoj AIS transponder – rekao je Rajt o “mračnim” brodovima, misleći na tehnologiju koja pomaže u identifikaciji i lociranju plovila.
Dok su zapadne zemlje zabranile većinu uvoza ruske nafte, ne postoje pravila koja sprečavaju zapadne brodove da isporučuju kupcima kao što su Kina i Indija ili pružaju usluge kao što je osiguranje – sve dok se poštuju ograničenja cena G7. Brodovi sa evropskim vlasnicima činili su 36% ruske trgovine naftom u januaru, prema Kpleru, prenosi CNN.
Izvor: Danas.rs
