Njemačka štampa piše da je Evropska banka za obnovu i razvoj, koju još zovu i “Bankom za Istočnu Evropu” – težište aktivnosti prebacila na Zapadni Balkan.
Kako navode, upravo je Zapadni Balkan postao atraktivniji za investiranje, prenosi Radio Dojče vele.
Pošto je pristup Turske Evropskoj uniji propala stvar, finansijska podrška Evrope je usmjerena na kandidate za prijem iz čitavog Balkana.
Prema informacijama Frankfurter algemajne cajtunga, EBRD se nigdje ne angažuje intenzivnije nego u regionu Zapadnog Balkana, koji čini šest privreda – Albanija, Srbija, Bosna i Hercegovina, Makedonija, Crna Gora i Kosovo.
List dodaje da investicije u tih šest ekonomija “iznose godišnje više od 560 eura po stanovniku”.
“Poređenja radi, u istočnoevropskim članicama EU, na primjer u Poljskoj, Mađarskoj, Hrvatskoj ili u baltičkim zemljama, iznose 330 eura. U zemljama Sjeverne Afrike, kao što su Egipat, Jordan, Liban ili Tunis, taj iznos je 43 eura”.
“EBRD, koja je koncentrisana prije svega na Istočnu Evropu, uložila je 10 milijardi eura u 600 projekata na Zapadnom Balkanu. Gotovo polovina tog novca, 4,7 milijarde eura, otišla je u najmnogoljudniju zemlju Srbiju, slijede Bosna i Hercegovina (2,1 milijarde), Makedonija (1,6) i Albanija (1,0)”, navodi se u tekstu.
Povodom jučerašnjeg Investicionog samita za Zapadni Balkan, koji je u svom sjedištu u Londonu organizovala EBRD, frankfurtski dnevnik primjećuje da se on “održava samo dvije i po nedelje nakon što je objavljena nova strategija Evropske komisije za Zapadni Balkan koja hoće da ponudi regionu pouzdanu perspektivu pristupa. Srbiji i Crnoj Gori je stavljena u izgled perspektiva pristupa do 2025, dakle manje od sedam godina”.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]Preduzeća na Balkanu mogu da računaju na povoljne kredite za svoje projekte hidrocentrala – na primjer, od EBRD. A kako ta javno finansirana banka procjenjuje odnos između ekonomske isplativosti nekog projekta i zahvata u prirodu – to je informacija koja ne može da se izmami od direktora za životnu sredinu u EBRD, Darijuša Praseka”, navodi Salcburger nahrihten.[/box]
Nova strategija Brisela je skrenula pažnju poslovnog sveta na region.
“Svaki put kada EU pošalje pozitivan signal u pravcu Zapadnog Balkana, tamo se javi povećanje investicija. Planovi o proširenju sa planom pristupa i reformskim uslovima čine investicije atraktivnijim i lakše ih je planirati”, rekao je za frankfurtski dnevnik predsednik EBRD Suma Čakrabarti.
“I Evropska investiciona banka (EIB) u Luksemburgu je pojačala svoje angažovanje na Zapadnom Balkanu. Ona je tamo od 2007. podijelila oko sedam milijardi eura, samo u 2017. godini – 548 miliona. U tekućoj – još mladoj – godini, u Srbiji su potpisani ugovori o novim kreditima i namjenskoj finansijskoj pomoći u vrijednosti od 347 miliona eura. EIB, koja pripada članovima EU, sada se smatra vodećim međunarodnim investitorom na Zapadnom Balkanu”, piše frankfurtski list.
“Tradicionalno je Turska najvažniji primalac sredstava EBRD i EIB van EU, ali tamo su sada opale njihove aktivnosti. Slično važi i za tzv. pretpristupnu pomoć (IPA) Komisije. I tu je Ankara najveći profiter, no sada se stvar pomjera na Zapadni Balkan. Kao dio nove strategije, IPA hoće da poveća pomoć tom regionu. Srbija već sada dobija po glavi stanovnika mnogo više novca od Turske”, navodi Frankfurter algemajne cajtung.
Austrijski dnevnik Salcburger nahrihten piše o vodnom bogatstvu Zapadnog Balkana i tome kako ga ugrožavaju – hidrocentrale.
“Između Slovenije i Grčke je planirana ili je u toku izgradnja ni manje ni više nego 3.000 hidrocentrala“, kaže Ulrih Ajhelman iz organizacije Rivervoč.
“Ovi zahvati u prirodu regiona se pravdaju – ako se uopšte pravdaju – okretanjem obnovljivim izvorima energije i zaštiti klime. Zemlje regiona su se sa zemljama EU okupile u tzv. Energetsku zajednicu čije je sjedište u Becu i obavezale se da do 2020. pokriju izmedu 25 i 40 odsto svoje potrebe za energijom iz obnovljivih izvora. U to spada i snaga vode. Potreba za djelanjem postoji: 16 velikih, zastarelih termoelektrana u regionu proizvode isto toliko prašine, čađi i prljavštine koliko i 296 termoelektrana u čitavoj EU”, konstatuje list.
Dodaje da najvažniji energetski problem u regionu nije nestašica struje, već loša efikasnost –“još uvjek se grije uz otvoren prozor, a izanđali strujovodi gube najveći dio svog učinka”.
“Osim toga, većina novih hidrocentrala ne može ni da promijeni bilans sa klimom. Da bi mogla da se odmijeni samo jedna od velikih termoelektrana na Bosni ili na Kosovu, sve one zajedno su premale – sa kapacitetom od pet, a ponekad samo jednog, megavata. No, koliko god da je neka hidrocentrala mala, ona nepovratno mijenja tok rijeke”.
B92
