Problem registrovanja smještajnih kapaciteta traje već godinama. U ilegalne tokove prilikom izdavanja neregistrovanog smještaja ,,gubi se 30 odsto od ostvarenog turističkog prihoda“. Iz Direktorata za praćenje turističkih tokova i turističkog prometa poručeno je da je izdavanje stanUuova na dan sve prisutnije u Crnoj Gori što, ako se ovakav trend nastavi, direktno može da ugrozi poslovanje hotela. Iz komunalne inspekcije kazali su da njihovi zaposleni veoma teško dolaze do podataka o vlasnicima stanova, tako da pojedine lokacije obilaze i po nekoliko puta, piše Pobjeda.

Poreska uprava nema izdvojene podatke o izdavaocima stanova i o porezu obračunatom po osnovu izdavanja stanova. Iz PU su saopštili da ne postoji mogućnost obezbjeđivanja podataka o broju lica koja su ostvarila prihode isključivo po osnovu izdavanja stanova, kao i da se ne može utvrditi iznos poreza obračunatog po osnovu izdavanja stanova u zakup.

Kako su Pobjedi kazali iz Direktorata za praćenje turističkih tokova i turističkog prometa procjenjuje se da u Crnoj Gori oko 25 do 30 odsto smještajnih kapaciteta u individualnom smještaju nije registrovano.

“Na rješavanju ovog problema, odnosno na suzbijanju broja neregistrovanog smještaja se radi godinama unazad kroz razne medijske kampanje pojednostavljenje dobijanja dozvola, objedinjavanje privatnog smještaja i sl.”, kazali su iz ovog direktorata Ministarstva turizma.

Procjena

Oni ukazuju da ovaj problem koji se odnosi na nelegalni smještaj nije samo prisutan u Crnoj Gori, već se sa tim susrijeću, u većoj ili manjoj mjeri, sve zemlje u kojima je turizam jedna od značajnijih grana privredne djelatnosti.

“Prihodi ostvareni u neregistrovanom smještaju korespondiraju sa procjenom o nelegalnom smještaju. To znači da u sivoj zoni postoji najmanje 30 odsto ostvarenog prihoda. Uzevši u obzir da prihodi od turizma čine značajan dio budžetskih prihoda, taj podatak u dovoljnoj mjeri govori o negativnim efektima po ukupan budžet države”, tvrde iz Direktorata za praćenje turističkih tokova i turističkog prometa.

Kada je u pitanje izdavanje stanova na dan to je kako ističu sve popularnija pojava.

“Razlog tome je veliki broj stanova koji su izgrađeni posljednjih godina, a na tržištu nekretnina nisu našli svoje kupce. Kako su cijene stanova koji se izdaju na dan niže od cijena smještaja u hotelima, ova vrsta ponude dobija na popularnosti. Na taj način određeni broj posjetilaca koji dolaze u Crnu Goru poslovno, turistički ili nekim drugim povodom, odlučuje se za smještaj u stanovima”, kazali su iz Direktorata ukazujući na činjenicu da izdavanje stanova na dan ugrožava hotele i da će ukoliko se nastavi taj trend, hoteli gubiti veliki broj gostiju.

“S druge strane, vlasnici stambenih jedinica iznajmljuju veliki broj stanova bez ugovora, što predstavlja ilegalnu radnju. Nije poznato koliki su gubici nastali po osnovu naplate poreza usljed iznajmljivanja ovog oblika smještaja. Evidentno je da se ovakvim vidom rentiranja onemogućava registacija i evidencija gostiju, kao i prihodi od aktivnih stambenih jedinica. S tim u vezi, privreda je istrajna u zahtjevima da se nađe mehanizam kako bi se legalizovao rad izdavalaca smeštaja, a njihovi objekti kategorisali”, poručuju iz Direktorata za praćenje turističkih tokova i turističkog prometa.

Odobrenje

U Podgorici, kako su Pobjedi kazali registrovano je 111 izdavalaca, od čega su 74 stana, a ostalo su apartmani i sobe.

“Iznajmljivanje stanova turistima regulisano je Zakonom o turizmu i ugostiteljstvu, gdje je stan definisan kao dio građevinske cjeline – zgrade koji se povremeno koristi za iznajmljivanje turistima. Stanovi se po pravilu ne mogu iznajmljivati turistima bez odobrenja za obavljanje ugostiteljske djelatnosti to jest bez rješenja o upisu u Centralni turistički registar”, kazala je Pobjedi šefica Sektora za preduzetništvo i poljoprivredu Glavnog grada Mirjana Perović.

Kako je pojasnila rješenje o upisu u Centralni turistički registar izdaje nadležni organ lokalne uprave (Sekretarijat za preduzetništvo) na osnovu podnijete prijave za obavljanje ugostiteljske djelatnosti.

“Jedan primjerak rješenja dostavlja se nadležnoj inspekciji (komunalna inspekcija), radi inspekcijskog nadzora. Kod ovog javnopravnog organa privatni smještaj registrovalo je 111 izdavalaca od čega su 74 stana, a ostalo su apartmani i sobe”, kazala je Perović.

Iz Poreske uprave su naveli da je prema odredbama člana 2 stav 2 Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica, poreski obveznik poreza na dohodak rezidentno lice, odnosno nerezidentno lice koje ostvari dohodak iz izvora utvrđenih ovim zakonom.

“U slučaju zakupa poslovnog prostora, stana, kuće ili zemljišta, gdje se kao zakupodavac javlja rezidentno fizičko lice, a zakupac pravno lice ili preduzetnik, isplatilac prihoda (pravno lice ili preduzetnik) obračunava, obustavlja i uplaćuje akontaciju poreza na prihode od imovine, shodno odredbama člana 49a Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica”, pojasnili su iz PU.

Obračun

Dodali su da je osnovica za obračun poreza 70 odsto ugovorene bruto naknade, dok se porez obračunava po stopi od devet odsto.

“Pravno lice kao isplatilac ovih prihoda, isplatu naknade po osnovu ugovora o zakupu nepokretnosti evidentira preko izvještaja IOPPD šifra 065 – prihod od imovine i imovinskih prava. Međutim, u IOPPD prijavi (izvještaj o obračunatim i plaćenim porezima i doprinosima) prihodi od izdavanja u zakup nepokretnosti iskazuju se zbirno pod šifrom 65, te ne postoji mogućnost obezbjeđivanja podataka o broju lica koja su ostvarila prihode isključivo po osnovu izdavanja stanova u zakup”, istakli su iz PU.

Iz PU su naveli da u GPPFL obrascu (godišnja prijava poreza na dohodak fizičkih lica) poreski obveznici fizička lica iskazuju prihode ostvarene od samostalne djelatnosti, imovine i imovinskih prava, kapitalnih dobitaka i td., te se godišnja obaveza utvrđuje na osnovicu koja je jedinstvena za sve vrste dohotka.

“Što znači da se ne može utvrditi iznos poreza obračunatog po osnovu izdavanja stanova u zakup”, poručeno je iz PU.

Nadzor

Iz PU je saopšteno da u postupku inspekcijskog nadzora, poreski inspektor vrši kontrolu tačnosti obračunavanja i plaćanja obaveza po osnovu prihoda od imovine i imovinskih prava na osnovu prethodno dostavljenih ugovora o zakupu od strane notara, kao i blagovremenost podnošenja poreskih prijava.

“Ukoliko se u postupku inspekcijskog nadzora utvrde nove činjenice i okolnosti koje ukazuju da poreski obveznik nije pravilno utvrdio poresku obavezu, poreski organ je dužan na osnovu zapisnika o izvršenom inspekcijskom nadzoru, poreskim rješenjem utvrditi poresku obavezu”, rekli su iz PU i napomenuli da poreski organ sprovodi i kaznenu politiku, ukoliko obveznik ne podnese poresku prijavu u zakonom propisanom roku, netačno obračuna ili ne uplati porez istovremeno sa podnošenjem poreske prijave.

Iz Monstata su saopštili da ne raspolažu podatkom o broju stanova koji se rentiraju.

Prema podacima Monstata iz popisa stanovništva, domaćinstava i stanova iz 2011. godine, od ukupnog broja domaćinstava, njih 9,6 odsto (18.425) su bila podstanarska, odnosno zakupljivala su stan u kome žive. U Crnoj Gori je prema tim podacima iz 2011. godine bilo 192.242 domaćinstava. Te godine je u Crnoj Gori bilo 314.704 stana, dok je bilo 58.978 praznih stanova.

Naredne godine treba da se održi novi popis.

U Kolašinu 130 registrovanih izdavaoca

Turistička inspektorka Kolašina Ana Šćepanović kazala je da u ovom gradu trenutno ima oko 130 registrovanih izdavaoca privatnog smještaja, bez hotela.

“U posljednjih godinu dana je 45 novih registrovanih izdavaoca”, kazala je Šćepanović.

Kazne od 200 do 20.000 eura

Iz Komunalne inspekcije Glavnog grada, kako je Pojeda ranije objavila kažu da su za neposjedovanje potrebnog odobrenja, odnosno rješenja o upisu u Centralni turistički registar za pružanje ugostiteljskih usluga smještaja, propisane prekršajne novčane kazne.

“Za pravna lica one se kreću u rasponu od 2.000 do 20.000 eura, za odgovorna lica od 200 do 1.000 eura, a za fizička koja pružaju usluge smještaja od 200 do 2.000 eura”, upozoravaju iz Komunalne inspekcije.

Kazne u navedenom iznosu, dodaju oni, propisane su i za oglašavanje i reklamiranje turističke i/ili ugostiteljske djelatnosti za turističke i/ili ugostiteljske objekte, koji nemaju potrebno odobrenje, odnosno rješenje o upisu u CTR.

“Fizička lica koja obavljaju ugostiteljske usluge smještaja u domaćinstvu, kao i pravna lica koja pružaju ugostiteljske usluge smještaja u objektima za koje odobrenje izdaje lokalna uprava dužni su da pribave potrebno odobrenje, odnosno da podnesu prijavu za obavljanje navedene djelatnosti kod Sekretarijata za preduzetništvo Glavnog grada Podgorica”, poručuju iz Komunalne inspekcije.